Οι κλινικές δοκιμές, οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν και στη χώρα μας, γίνονται υπό την αιγίδα της ερευνητικής ομάδας του ομογενούς νευροεπιστήμονα Στήβεν Πετράτος από το Πανεπιστήμιο Monash της Αυστραλίας. Το σκεύασμα έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει τη νόσο σε δύο βασικά επίπεδα: να επιβραδύνει τη φθορά της μυελίνης στο νευρικό σύστημα και να προάγει την επαναμυελίωση, δηλαδή την ανάληψη της προστατευτικής επίστρωσης των νεύρων.
Η Πολλαπλή Σκλήρυνση είναι μια αυτοάνοση ασθένεια που προσβάλλει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) και επηρεάζει περίπου 21.200 άτομα στην Ελλάδα, με τη μέση ηλικία διάγνωσης να κυμαίνεται γύρω στα 30 χρόνια.
Το νέο αυτό σκεύασμα που αναμένεται να δοκιμαστεί κλινικά ξεχωρίζει από τις υπάρχουσες θεραπείες για την ΠΣ καθώς, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές προσεγγίσεις, επιδιώκει όχι μόνο να σταματήσει την πρόοδο της νόσου, αλλά και να αναστρέψει την εγκεφαλική βλάβη μέσω επανόρθωσης της μυελίνης.
Το νέο αυτό μόριο, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά πειράματα σε ζωα, δείχνει διπλή δράση: προστατεύει τα νευρικά κύτταρα του ΚΝΣ από περαιτέρω βλάβη και ταυτόχρονα ενισχύει τη δημιουργία νέας μυελίνης.
Η προσέγγιση αυτή έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα στις προκλινικές μελέτες σε Ελλάδα, Αυστραλία και Ισραήλ, όπου ζώα με παράλυση επανάκτησαν σημαντικό μέρος της κινητικότητας τους.
Η μελέτη «Odyssey»: Οι κλινικές δοκιμές στην Ελλάδα
Το επόμενο βήμα για το νέο σκεύασμα είναι ο Στήβεν Πετράτος και η ομάδα του να φέρουν τις κλινικές δοκιμές Φάσης ΙΙ με την ονομασία «Odyssey» στην Ελλάδα. Η μελέτη αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο επόμενο έτος, υπό την προϋπόθεση της έγκρισης από τις Ρυθμιστικές Αρχές.
Εάν και εφόσον η ερευνητική ομάδα λάβει «πράσινο φως» στη χώρα μας, οι δοκιμές αυτές θα διενεργηθούν σε τουλάχιστον 10 νοσοκομεία, από την Κρήτη μέχρι τον Έβρο, και θα διαρκέσουν για περίπου 12 μήνες. Τη συντονιστική ευθύνη έχει τον καθηγητή Νευρολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Νικόλαος Γρηγοριάδης.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γρηγοριάδη, η Ελλάδα συμμετέχει στην ανάπτυξη της θεραπείας για την ΠΣ, με τη δημιουργία του Εθνικού Δικτύου για την Πολλαπλή Σκλήρυνση από την Ελληνική Ακαδημία Νευροανοσολογίας (ΕΛΛ.Α.ΝΑ.).
Το δίκτυο αυτό διευκολύνει τις κλινικές μελέτες και εξασφαλίζει ότι οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, περιορίζοντας προβλήματα, όπως η γεωγραφική απόσταση και η οικονομική επιβάρυνση.
Ασφάλεια και πλεονεκτήματα του φαρμάκου
Ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα του φαρμάκου είναι η ευκολία στη χορήγηση, καθώς πρόκειται για φάρμακο σε μορφή χαπιού, που θα χορηγείται ως συμπληρωματική θεραπεία χωρίς να απαιτείται η διακοπή άλλων φαρμάκων. Επίσης, βασίζεται σε ήδη γνωστό φάρμακο που χρησιμοποιείται για σπάνια γενετική πάθηση σε παιδιά, γεγονός που εγγυάται την ασφάλεια του στον άνθρωπο.
Οι ασθενείς που θα συμμετάσχουν στην κλινική μελέτη καλύπτουν όλα τα στάδια της ΠΣ, από τα αρχικά στάδια μέχρι και τον δείκτη EDSS 6 (ένα στάδιο δηλαδή πριν από την καθήλωση σε αναπηρική καρέκλα).
Ο δρ. Ο Πετράτος δήλωσε αισιόδοξος για την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου, σημειώνοντας ότι «οι προκλινικές δοκιμές υπήρξαν πολύ ενθαρρυντικές». Παράλληλα, επισήμανε ότι το φάρμακο έχει διεθνή πατέντα και ότι, με την ολοκλήρωση των μελετών, ενδέχεται να ακολουθήσουν αντίστοιχες κλινικές δοκιμές στις ΗΠΑ. Αν οι δοκιμές Φάσης ΙΙ στεφθούν με επιτυχία, το νέο αυτό σκεύασμα θα προχωρήσει σε μαζική παραγωγή και διάθεση.
Οι ασθενείς με ΠΣ αναμένουν με αγωνία την έναρξη της κλινικής δοκιμής. «Η ασθένεια αυτή είναι απρόβλεπτη. Μερικές φορές είναι σαν να πολεμάς με γίγαντες», ανέφερε σε σχετική συνέντευξη τύπου η Δήμητρα Γκασούκα, η οποία ζει με ΠΣ εδώ και 22 χρόνια. «Το νέο σκεύασμα ίσως μας δώσει τη δυνατότητα να ελέγξουμε τον ανεξέλεγκτο ρυθμό της νόσου».
Η έγκριση και η διάθεση του φαρμάκου θα σηματοδοτήσει ένα νέο κεφάλαιο στην αντιμετώπιση της ΠΣ, δίνοντας στους ασθενείς ένα ισχυρό όπλο για να καταπολεμήσουν τα συμπτώματα της ασθένειας και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.