Χιλιάδες άτομα στη χώρα μας κινδυνεύουν να υποστούν ακρωτηριασμό των κάτω άκρων, καθώς πάσχουν από μία επιπλοκή του διαβήτη η οποία θα μπορούσε να προληφθεί. Η επιπλοκή αυτή είναι το διαβητικό πόδι, το οποίο οφείλεται στις βλάβες που προκαλεί ο σακχαρώδης διαβήτης στα αγγεία και τα νεύρα.
Οι βλάβες στα νεύρα από την περίσσεια γλυκόζης (σακχάρου) στον οργανισμό προκαλούν διαβητική νευροπάθεια. Κατ’ αυτήν, μειώνεται η ικανότητα του ασθενούς να αισθάνεται διάφορα ερεθίσματα (π.χ. πόνο, κρύο, ζεστό, αφή κ.λπ.) και να έχει την δυνατότητα αντίδρασης.
Η περιφερική νευροπάθεια είναι η πιο συχνή μορφή διαβητικής νευροπάθειας. Επηρεάζει τα εξωτερικά νεύρα των άκρων (ιδίως των ποδιών), προκαλώντας μεταξύ άλλων:
- Αναισθησία (μη-αίσθηση)
- Προοδευτικό μούδιασμα
- Αίσθημα καύσου (κάψιμο ή καυσαλγία)
- «Βελονιάσματα»
Η αδυναμία αντίληψης των «βλαπτικών» ερεθισμάτων (π.χ. ενός τραύματος) διευκολύνει την ανάπτυξη έλκους (πληγής), με συνέπεια το διαβητικό πόδι. Υπολογίζεται ότι στον Ελληνικό χώρο 240.000-300.000 ασθενείς με νευροπάθεια διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν διαβητικό πόδι. Η πρώτη μέριμνα αυτών των ασθενών είναι να λαμβάνουν όλα τα απαιτούμενα μέτρα για να αποφεύγουν τους μικροτραυματισμούς.
Η γάγγραινα
Τις επισημάνσεις αυτές κάνουν ειδικοί από την Εταιρεία Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού (ΕΜΕΔΙΠ), με αφορμή διημερίδα που διοργανώνει για το θέμα. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, μία άλλη αιτία που προκαλεί διαβητικό πόδι είναι η γάγγραινα των κάτω άκρων.
Η γάγγραινα οφείλεται σε απόφραξη αγγείου στα κάτω άκρα, που οδηγεί το πόδι ή ένα δάκτυλο σε νέκρωση. Σε πρωιμότερο στάδιο ο ασθενής μπορεί να πονά κατά τη βάδιση, με συνέπεια να πρέπει να σταματά για λίγο ώστε να περάσει ο πόνος και να συνεχίσει το περπάτημα. Τελικά όμως το άκρο γίνεται μελανό.
Η απόφραξη είναι συνέπεια της αθηρωμάτωσης, που είναι έντονη στους διαβητικούς ασθενείς. Περίπου 120.000 άτομα στην Ελλάδα εμφανίζουν αγγειακά προβλήματα που μπορεί να καταλήξουν σε γάγγραινα. Ο εντοπισμός των ατόμων αυτών και η τήρηση των ιατρικών οδηγιών, με πιο σημαντική την διακοπή του καπνίσματος, μπορεί να αποδειχθούν σωτήριες.
Συνολικά, περίπου 50.000 ασθενείς με διαβήτη στη χώρα μας πάσχουν από διαβητικό πόδι. Σε 2.000 έως 3.000, εξ άλλου, ανέρχονται ετησίως οι ακρωτηριασμοί που γίνονται στους ασθενείς.
Βαρύ και το οικονομικό κόστος
Η κατάσταση αυτή έχει σημαντική οικονομική επιβάρυνση. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα το ετήσιο κόστος ανά ασθενή με διαβητικό πόδι είναι περίπου 6.000 ευρώ. Το, δε, κόστος του ακρωτηριασμού κάτω άκρου (κάτω από το γόνατο) ανέρχεται σε περίπου 22.000 ευρώ.
Σύμφωνα με υπολογισμούς του Τομέα Οικονομικών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης, το συνολικό ετήσιο κόστος του διαβητικού ποδιού, χωρίς ακρωτηριασμό, ανέρχεται σε 200-250 εκατομμύρια ευρώ.
Το διαβητικό πόδι, η πρόληψη και η αντιμετώπισή του θα βρεθούν στο επίκεντρο της 26ης Πανελλήνιας Διημερίδας «Διαβητικό πόδι – Έλκη στα κάτω άκρα – Πρόληψη ακρωτηριασμών», την οποία διοργανώνει η ΕΜΕΔΙΠ.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί 9-11 Σεπτεμβρίου 2022 στο Margarona Royal Hotel, στην Πρέβεζα. Η παρακολούθησή της για τους τοπικούς γιατρούς είναι δωρεάν.
Φωτογραφίa: iStock