Εμβόλια και αυτισμός: Ο Τραμπ κόβει χρήματα από την Υγεία για να αναβιώσει έναν μύθο – Γιατί ανησυχούν ειδικοί και γονείς

Πολλαπλές επιπτώσεις σε διάφορα επίπεδα έχει η απόφαση της κυβέρνησης Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ να αναθέσει, εν μέσω περικοπών στην Υγεία, σε έναν νέο υπάλληλο του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών ονόματι David Geier το έργο να ηγηθεί μίας νέας αμφιλεγόμενης έρευνας για το αν τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό.

Η αποκάλυψη σόκαρε πολλούς, επειδή ο Geier και ο πατέρας του προωθούσαν επί μακρόν αυτή ακριβώς την ιδέα – και έβγαζαν χρήματα από αυτήν. Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, εκμεταλλευόμενοι την ανησυχία που είχε δημιουργηθεί σχετικά με την ουσία θιμεροσάλη (thimerosal), ένα συντηρητικό που περιέχει υδράργυρο, ο γιατρός Mark Geier από το Μέριλαντ και ο γιος του, David, άρχισαν να προωθούν τη θεωρία ότι μια παθολογική αλληλεπίδραση μεταξύ υδραργύρου και τεστοστερόνης εξηγεί πολλά συμπτώματα του αυτισμού. Ο ισχυρισμός αυτός ήρθε μετά τη δημοσίευση από τους Geier μερικών μελετών που υποδήλωναν ότι μπορεί να υπάρχει μια σχέση μεταξύ θιμεροσάλης και – μελέτες που το Ινστιτούτο Ιατρικής χαρακτήρισε γεμάτες «σοβαρές μεθοδολογικές ατέλειες». Παρά το γεγονός αυτό, οι Geier συνέχισαν το αμφιλεγόμενο έργο τους.

Καθιέρωσαν, μάλιστα, μια μη εγκεκριμένη θεραπεία που περιλάμβανε καθημερινές ενέσεις λευπρολίδης (Lupron), ενός φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη και για τον χημικό ευνουχισμό των σεξουαλικών παραβατών. Στα παιδιά, το φάρμακο είναι εγκεκριμένο μόνο για τη θεραπεία της πρόωρης εφηβείας, μιας σπάνιας κατάστασης κατά την οποία η εφηβεία αρχίζει πριν από την ηλικία των 8 ετών. Οι παρενέργειες στα παιδιά μπορεί να περιλαμβάνουν βλάβες στα οστά και την καρδιά. Η λευπρολίδη ενέχει επίσης τον κίνδυνο επιδείνωσης των διαταραχών επιληπτικών κρίσεων, μια κατάσταση που συνήθως συνδέεται με τον αυτισμό.

Οι Geier μερικές φορές συνδύαζαν αυτές τις ενέσεις με χήλωση, μια επικίνδυνη θεραπεία για ασθενείς με δηλητηρίαση από βαρέα μέταλλα. Για να πλασάρουν τις θεραπείες τους σε γονείς και ασφαλιστικές εταιρείες με κόστος άνω των 5000 δολαρίων το μήνα, οι Geier έκαναν διάγνωση πρώιμης εφηβείας -χωρίς να κάνουν τις απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις. Επίσης, παραπλανούσαν τους γονείς ώστε να πιστέψουν ότι η αγωγή ήταν εγκεκριμένη για τη θεραπεία του αυτισμού, σύμφωνα με έρευνα του 2011 από τον Ιατρικό Σύλλογο του Μέριλαντ. Ο σύλλογος ανακάλεσε την κρατική άδεια άσκησης ιατρικού επαγγέλματος του Mark Geier, λέγοντας ότι η πρακτική του «υπερβαίνει κατά πολύ τα προσόντα και τις γνώσεις του» και το παράδειγμά του ακολούθησαν κι άλλες πολιτείες. Ο γιος του, ο οποίος κατέχει μόνο βασικό πτυχίο σπουδών (Bachelor of Arts), κατηγορήθηκε για άσκηση ιατρικής χωρίς άδεια.

Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ αναφέρθηκε στο θέμα του αυτισμού κατά τη διάρκεια της πρώτης μεγάλης ομιλίας του άμα τη επιστροφή του στην προεδρία των ΗΠΑ.

Μιλώντας ενώπιον κοινής συνεδρίασης του Κογκρέσου, ανέφερε ότι έχει αυξηθεί ο αριθμός των παιδιών που διαγιγνώσκονται με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού. Κάτι που είναι αλήθεια, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), αλλά οι πληροφορίες που επικαλέστηκε θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν μάλλον επιλεκτικές.

«Ο στόχος μας είναι να βγάλουμε τις τοξίνες από το περιβάλλον μας, τα δηλητήρια από τα τρόφιμά μας και να διατηρήσουμε τα παιδιά μας υγιή και δυνατά», είπε, φωνάζοντας στην πορεία τον υπουργό Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών, Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, επίσης αντιεμβολιαστή. «Για παράδειγμα, πριν από λίγο καιρό, και δεν μπορείτε καν να πιστέψετε αυτούς τους αριθμούς, ένα στα 10.000 παιδιά έχει αυτισμό. Ένα στα 10.000. Και τώρα είναι ένα στα 36. Κάτι δεν πάει καλά», ανέφερε ο Τραμπ.

Η αλήθεια είναι, όμως, ότι τα στοιχεία που ανέφερε ο Τραμπ, το ένα στα 10.000 παιδιά, προέρχεται πιθανότατα από μια μελέτη που έγινε πριν από μισό και πλέον αιώνα. Το 1970, ένας ερευνητής στο Ουισκόνσιν δημοσίευσε τα ευρήματά του από μια μελέτη που διεξήχθη τη δεκαετία του ’60 και εκτιμούσε ότι ο αριθμός αυτός ήταν 1 στα 10.000 παιδιά.

Σύμφωνα με το CDC η αύξηση του αριθμού των διαγνώσεων θα μπορούσε να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των καλύτερων δυνατοτήτων έγκαιρης ανίχνευσης, της μεγαλύτερης ευαισθητοποίησης σχετικά με τα σημεία και τα συμπτώματα του αυτισμού και των βελτιωμένων διαγνωστικών πρακτικών.

Στιγματισμός και επικίνδυνες περικοπές

Αυτό που φοβούνται τώρα πολλοί γονείς είναι πως η αβάσιμη θεωρία που διαδίδει ο Τραμπ στιγματίζει τα παιδιά με αυτισμό. Και θα μπορούσε να επηρεάσει την πρόσβαση στη φροντίδα. Κι αυτό γιατί οι ειδικοί φοβούνται πως οι απόψεις του Κένεντι θα αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα τώρα που έχει αναλάβει το χαρτοφυλάκιο της Υγείας, με την αναβίωση μιας σχέσης «φαντάσματος», που έχει διαψευστεί επιστημονικά, να απορροφά πολύτιμους πόρους, αλλά και την προσοχή μακριά από την πραγματική αιτία ή τις πραγματικές αιτίες του αυτισμού.

«Υπάρχουν οικονομικές ή συναισθηματικές επιβαρύνσεις που καθιστούν αρκετά δύσκολο το έργο των γονέων, αλλά το να προσφέρεται αυτό ως λόγος για τον οποίο ένα παιδί έχει αυτισμό είναι απλώς ψευδές και κατά κάποιο τρόπο κακόβουλο, επειδή νομίζω ότι ρίχνει το βάρος στον γονέα», ανέφερε ενδεικτικά στην Guardian ο Paul Offit, παιδίατρος με εξειδίκευση στην ανοσολογία και συγγραφέας του βιβλίου «Autism’s False Prophets» του 2008, το οποίο αντικρούει τις υποτιθέμενες συνδέσεις μεταξύ της διαταραχής και των εμβολίων.

Η πίστη στην υποτιθέμενη σχέση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού κέρδισε έδαφος μετά από μια μελέτη του 1998 που διεξήχθη από έναν Βρετανό γιατρό, τον Andrew Wakefield, και δημοσιεύθηκε στο Lancet, η οποία υποστήριξε ότι υπάρχει αιτιώδης σχέση με το εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς (MMR). Η δημοσίευση πυροδότησε θύελλα αντιδράσεων στη Βρετανία, με τον τότε πρωθυπουργό, Τόνι Μπλερ, να δέχεται πιέσεις για να πει αν ο μικρός γιος του είχε κάνει το εμβόλιο MMR.

Όμως η έρευνα που στήριζε το πόρισμα διαψεύστηκε αργότερα ως δόλια, με αποτέλεσμα το Lancet να αποσύρει τη δημοσίευση και ο Wakefield να διαγραφεί από το ιατρικό μητρώο του Ηνωμένου Βασιλείου. Πολλαπλές μεταγενέστερες μελέτες δεν διαπίστωσαν καμία σχέση μεταξύ του εμβολίου και του αυτισμού.

Παρά τα αντικρουόμενα στοιχεία, οι υποψίες παρέμειναν – τροφοδοτούμενες σε μεγάλο βαθμό από τον ίδιο τον Κένεντι, ο οποίος παρέμεινε αμετακίνητος στις απόψεις του.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο αυτισμός είναι θέμα πολυπαραγοντικό. Με την πρόοδο της γενετικής και των μεθόδων της έχουν εντοπιστεί αρκετές γονιδιακές μεταλλάξεις που είτε υπάρχουν στην οικογένεια είτε πρωτοεμφανίζονται στο παιδί. Υπάρχουν ταυτόχρονα και περιβαλλοντικές αιτίες (π.χ. στρες, προωρότητα, επιπλοκές κύησης).

Η εύρεση των αιτιών του αυτισμού είναι περίπλοκη, επειδή δεν πρόκειται για μια ενιαία διαταραχή, σύμφωνα με τον Manish Arora, καθηγητή περιβαλλοντικής ιατρικής και κλιματικής επιστήμης στην Ιατρική Σχολή Icahn στο Mount Sinai της Νέας Υόρκης.

«Ο αυτισμός είναι ένα φάσμα… Είναι πολλά, πολλά πράγματα κάτω από μία ομπρέλα», τονίζει ο καθηγητής.

Παρόλο που τα άτομα που διαγιγνώσκονται με αυτισμό έχουν συχνά παρόμοια δυνατά σημεία και παρόμοιες δυσκολίες, σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχουν πολλές διαδρομές προς τον αυτισμό και πολλές παρουσιάσεις του αυτισμού.

Οι επιστήμονες έχουν βρει ένα εύρος παραγόντων κινδύνου -οι περισσότεροι από τους οποίους υπάρχουν πριν από τη γέννηση- αλλά δεν υπάρχει μία και μόνο αιτία για μια νευρολογική και αναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με τους άλλους, επικοινωνούν, μαθαίνουν και συμπεριφέρονται.

Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση Τραμπ τερμάτισε την επιχορήγηση ύψους 2,6 δισ. δολαρίων προς την Gavi, την παγκόσμια συμμαχία εμβολίων, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή εκατομμυρίων παιδιών, ενώ παράλληλα έβαλε τέλος και στην έρευνα για εμβόλια και αντιικά φάρμακα που αποσκοπούν στη θεραπεία και την πρόληψη μελλοντικών επιδημιών κορονοϊού και στην προστασία από μια σειρά μελλοντικών απειλών πανδημίας από ιούς.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακαλεί επίσης 11,4 δισ. δολάρια σε κονδύλια για την αντιμετώπιση της πανδημίας που διατέθηκαν σε κρατικές και κοινοτικές υπηρεσίες υγείας, μη κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνείς φορείς, όπως ανακοίνωσε το αμερικανικό Υπουργείο Υγείας.

Ο αντίλογος

Την ίδια ώρα, ωστόσο, και παρά τις αντιδράσεις, υπάρχουν και φορείς, όπως το Επιστημονικό Ίδρυμα για τον Αυτισμό, που υποστηρίζει ότι ο Κένεντι έχει μια μοναδική ευκαιρία να ανακαλύψει τις αιτίες του αυτισμού.

«Πολλοί από εμάς στην κοινότητα του αυτισμού αναγνωρίζουν στον Κένεντι ότι θέλει να μελετήσει τα αίτια του αυτισμού», δήλωσε η Alison Singer, πρόεδρος του ιδρύματος και μητέρα κόρης με αυτισμό.

«Αυτό που θα ήταν πολύ θετικό είναι αν ως υπουργός Υγείας μπορεί να κηρύξει τον βαθύ αυτισμό ως εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία», είπε.

«Αυτό θα του άνοιγε μια σειρά από δράσεις που θα μπορούσε να αναλάβει, όπως η χορήγηση πρόσθετων επιχορηγήσεων, η σύναψη νέων συμβάσεων [και] η πραγματική εστίαση της χρηματοδότησης στη διερεύνηση των αιτιών του αυτισμού, των θεραπειών και της πρόληψης».

Φωτογραφία: iStock