Εμβόλιο Covid: Πρέπει να εμβολιαστούν όσοι έχουν περάσει τη νόσο Covid; Τι λένε έλληνες και ξένοι επιστήμονες

Ο εμβολιασμός ατόμων που έχουν ξεπεράσει τη νόσο Covid προβλέπεται στους επικείμενους εμβολιασμούς, δήλωσε κατά τη διάρκεια της τακτικής ενημέρωσης για τον κορονοϊό ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης.

Την ίδια στιγμή στις δημόσιες εμφανίσεις τους τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων δεν εμφανίζονται σε κοινή γραμμή. Κι αυτό δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, καθώς σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν προς το παρόν ανεπαρκή ερευνητικά δεδομένα, σχετικά με το τι συμβαίνει εάν εμβολιαστεί ένα άτομο που έχει νοσήσει από τον κορονοϊό.

Η αβεβαιότητα έγκειται στο γεγονός ότι η επάρκεια αντισωμάτων στον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά η διάρκεια της ανοσίας -τόσο της φυσικής, όσο και αυτής που προκαλεί το εμβόλιο- είναι άγνωστο πόσο διαρκούν.

Τι λέει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών

Την περασμένη Δευτέρα (21/12) η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, δήλωσε ότι υπάρχει σύσταση όσοι έχουν ξεπεράσει τη νόσο Covid να εμβολιάζονται.

“Υπάρχει σύσταση να εμβολιάζονται διότι τα δεδομένα μας, οι γνώσεις μας για τη διάρκεια της ανοσίας, είναι ελλιπή και σε πολλά άλλα λοιμώδη νοσήματα ο εμβολιασμός προσφέρει επιπρόσθετη προστασία. Επομένως, ένα άτομο το οποίο έχει νοσήσει, δεν πρέπει να θεωρείται ότι δεν είναι πλέον επίνοσο και καλό είναι να εμβολιαστεί”, τόνισε η κα. Θεοδωρίδου.

Όπως διευκρίνισε η ίδια, δεν ωφελεί να υποβληθεί κάποιος προηγουμένως σε τεστ αντισωμάτων για να γνωρίζει εάν έχει ή δεν έχει αντισώματα, καθώς τα αντισώματα έχουν βραχύ χρόνο ζωής: “η ανίχνευσή τους δεν δίνει το “πιστοποιητικό” ότι το άτομο αυτό είναι άνοσο. Στο θέμα της ανοσίας έχουμε να μάθουμε πολλά με τη μελέτη και την εξέλιξη και των δεδομένων από όλες τις χώρες”, δήλωσε η καθηγήτρια.

Παπαευαγγέλου: “Δεν έχουμε επαρκή δεδομένα”

Είναι γεγονός ότι τα άτομα που νόσησαν από τον κορονοϊό και ανέρρωσαν δεν συμπεριλήφθηκαν στις κλινικές μελέτες του εμβολίου. Κι αυτό έγινε με σκοπό να μην “αλλοιωθούν” τα αποτελέσματα. Οι ερευνητές επέλεξαν, δηλαδή, να χορηγήσουν το εμβόλιο σε άτομα που δεν έχουν καθόλου αντισώματα Covid, για να αξιολογήσουν την καθαρή αποτελεσματικότητα του.

Σε σχετική τοποθέτησή της πριν από μερικές μέρες, η καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, Βάνα Παπαευαγγέλου, υπογράμμισε την απουσία στοιχείων για τη δράση του εμβολίου στους αναρρώσαντες ασθενείς, καταλήγοντας ότι δεν θα συμπεριληφθούν, τουλάχιστον στην αρχική φάση των εμβολιασμών:

“Σε αυτή την αρχική φάση τουλάχιστον τους πρώτους μήνες δεν προβλέπεται να εμβολιάσουμε άτομα που έχουν ήδη νοσήσει από Covid-19. Δεν έχει μελετηθεί το όφελος στην ομάδα αυτή του πληθυσμού, παρόλο που ξέρουμε ότι κάποιοι από τους ασθενείς χάνουν τα αντισώματά τους με τον καιρό. Είναι κάτι το οποίο θα το δούμε στους επόμενους μήνες”, δήλωσε.

Μαριορκίνης: “Θα εμβολιαστούν όσοι μολύνθηκαν από Covid”

Την αντίφαση κλήθηκε να ξεκαθαρίσει χθες ο καθηγητής κ. Μαγιορκίνης, μετά από σχετική δημοσιογραφική ερώτηση. Ο καθηγητής εξήγησε ότι όσοι νόσησαν από Covid δεν συμπεριλήφθηκαν στις κλινικές μελέτες, ώστε να μην αποτελέσουν “συγχυτικό παράγοντα”, που θα μπορούσε να αλλοιώσει τα αποτελέσματα. Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο κι ότι όλοι οι αναρρώσαντες από Covid ασθενείς θα εμβολιαστούν κανονικά.

“Αυτό που είπε η κυρία Θεοδωρίδου, οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί στο παρελθόν, εννοείται ότι συμπεριλαμβάνονται κανονικά στο σχέδιο, χωρίς να αλλοιώνει αυτή η γνώση τον προγραμματισμό που υπάρχει. Για παράδειγμα, ένας ηλικιωμένος που έχει μολυνθεί, θα εμβολιαστεί στη σειρά του όπως προβλέπεται με βάση το σχέδιο του εμβολιασμού. Το ίδιο και οι υγειονομικοί και το ίδιο όλος ο κόσμος. Άρα λοιπόν, το γεγονός ότι κάποιος μολύνθηκε στο παρελθόν δεν σημαίνει ότι δεν θα εμβολιαστεί, σημαίνει ότι θα εμβολιαστεί κανονικά στη σειρά του”, σημείωσε.

Την ίδια στιγμή καμία αναφορά δεν γίνεται, στην νέα ιστοσελίδα emvolio.gov.gr, που περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες για τους εμβολιασμούς κατά του κορονοϊού, ενώ στη σχετική ενημερωτική ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ, τονίζεται ότι το θέμα είναι ακόμη ασαφές:

“Δεν είναι ακόμα επαρκώς γνωστό για πόσο καιρό διαρκεί η φυσική ανοσία σε άτομα που έχουν εκτεθεί στον κορονοϊό και ήταν ασυμπτωματικά ή έχουν νοσήσει. Παρόλα αυτά ακόμα δεν είναι σαφές αν τα άτομα που έχουν εκτεθεί στον ιό πρέπει να εμβολιαστούν έναντι του κορονοϊού SARS-CoV-2”.

Ποιες είναι οι οδηγίες στον υπόλοιπο κόσμο

Σε παγκόσμιο επίπεδο οι οδηγίες για την κάθετη εξαίρεση ομάδων του πληθυσμού από τους εμβολιασμούς, αφορούν μόνο τις έγκυες γυναίκες, τα παιδιά κάτω των 16 ετών και τα άτομα που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή. Ως προς την προτεραιοποίηση των εμβολιασμών κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να καταρτίσει το δικό της πρόγραμμα ανοσοποίησης.

Μέχρι πριν από λίγες ημέρες, τα Κέντρα Ελέγχου Λοιμώξεων (CDC) είχαν αποφύγει να τοποθετηθούν, αναμένοντας τις συστάσεις της Συμβουλευτικής Επιτροπής Πρακτικών Ανοσοποίησης, λέγοντας ότι “τα CDC δεν μπορούν να σχολιάσουν εάν τα άτομα που είχαν COVID-19 πρέπει να λάβουν εμβόλιο COVID-19”.

Η ανεξάρτητη επιτροπή, ωστόσο, που εισηγείται τρόπους πρόληψης ασθενειών μέσω των εμβολιασμών στις ΗΠΑ κατέληξε τελικά ότι “η προηγούμενη λοίμωξη από το COVID-19 δεν πρέπει να αποκλείει ένα άτομο από τη λήψη του εμβολίου”.

Σε σχετική συνεδρίαση του CDC, η επιτροπή σημείωσε ότι τα δεδομένα από κλινικές δοκιμές υποδηλώνουν ότι ο εμβολιασμός είναι «ασφαλής και πιθανώς αποτελεσματικός» σε άτομα που είχαν προηγουμένως μολυνθεί με COVID-19, είτε εμφάνισαν συμπτώματα είτε όχι.

Ερωτηματικά για την ανοσοποίηση των ασθενών που έχουν ξεπεράσει την νόσο Covid

Είναι γνωστό ότι όσο περισσότερα αντισώματα παράγει ένας οργανισμός μετά την ανάρρωση από τη νόσο Covid, τόσο μεγαλύτερη προστασία έχει (ανοσία). Το βασικό πρόβλημα είναι, ωστόσο, ότι τα επίπεδα αντισωμάτων μεταξύ των ατόμων που έχουν μολυνθεί και αναρρώσει από τον κορονοϊό ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό.

Έχει διαπιστωθεί για παράδειγμα, ότι τόσο σε περιπτώσεις ασθενών με σοβαρά συμπτώματα που έχουν νοσηλευτεί σε νοσοκομείο, όσο και σε ασθενείς με ήπια λοίμωξη Covid, το ανοσοποιητικό τους σύστημα μπορεί να μην έχει σχηματίσει επαρκή προστατευτικά αντισώματα.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Immunology τον Μάιο του 2020 διαπίστωσε ότι η λοίμωξη COVID-19 ήταν τόσο ισχυρή σε νοσηλευόμενους ασθενείς, που η ανοσολογική τους απόκριση είχε εξαντληθεί και η ανοσοποιητική μνήμη στον ιό, δεν σχηματίστηκε ποτέ επαρκώς.

Αρκετές δημοσιεύσεις αναφέρουν, επίσης, ότι τα αντισώματα εξαφανίζονται ένα μήνα μετά το πέρας των συμπτωμάτων, ενώ άλλες αναφέρουν ότι παραμένουν στον ορό τουλάχιστον 6 μήνες μετά τη νόσηση.

Όλα τα παραπάνω, έχουν οδηγήσει τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι, απαιτούνται περισσότερα στοιχεία για τον προσδιορισμό του κινδύνου επαναλοίμωξης σε άτομα που έχουν προσβληθεί και ξεπεράσει τον κορονοϊό, καθώς και για το πόσο διαρκεί η προστατευτική ανοσία τους.

Έτσι φαίνεται ότι οι επιστήμονες καταλήγουν τελικά ότι ο εμβολιασμός στους ανθρώπους που έχουν ξεπεράσει τον κορονοϊό -ενδεχομένως έξι μήνες μετά την μόλυνση τους- θα μπορούσε να προσφέρει πρόσθετη προστασία.