«Εμβόλιο κατά παραγγελία» για εξατομικευμένη θεραπεία κατά του καρκίνου

Η βασική ιδέα της ανοσοθεραπείας, η προετοιμασία των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος να αναγνωρίζουν και να επιτίθενται κατά καρκινικών όγκων, μπορεί να έχει αποδειχθεί στα τρυβλία Πέτρι στο εργαστήριο αλλά υπό ρεαλιστικές συνθήκες αποτυγχάνει να σκοτώσει πραγματικούς όγκους. Τώρα, μια νέα μελέτη με επικεφαλής το βιοφαρμακευτικό ερευνητικό ινστιτούτο ΤRON στο Μάϊντς της Γερμανίας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά την αντιμετώπιση του καρκίνου με «εμβόλια κατά παραγγελία» στο πλαίσιο μιας εξατομικευμένης ανοσοθεραπείας.

Τα εμβόλια της κατηγορίας αυτής θα «εκπαιδεύουν» το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς να επιτίθονται και να καταστρέφουν τους καρκινικούς όγκους αφήνοντας άθικτο τον υγιή ιστό. Το κυριότερο, θα παράγονται γρήγορα, όποτε απαιτηθεί (vaccine on demand) καθώς, όπως συμβαίνει σε όλες τις ασθένειες, η μάχη κατά του καρκίνου είναι μια μάχη με τον χρόνο…

Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του TRON, καθηγητή Ugur Sahin, κάθε όγκος έχει την δική του διαμόρφωση ειδικών καρκινικών μεταλλάξεων, γνωστή ως «mutanome». Με την βοήθεια τεχνικών αλληλούχισης ταυτοποιήθηκαν τα γενετικά αποτυπώματα τριών τύπων καρκινικών όγκων –του μαστού, του δέρματος και του παχέος εντέρου– σε μια προσπάθεια να δουν ποιες μεταλλάξεις είναι πιθανότερο να αναγνωρισθούν από το ανοσοποιητικό.

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες καθόρισαν ότι έως και το 20% των μεταλλάξεων που εμφανίζει ένας όγκος δύναται να προκαλέσει ανοσολογική απόκριση. Κατόπιν, χρησιμοποιώντας έναν αλγόριθμο βιοπληροφορικής για την ταχεία ταυτοποίηση του μοναδικου αποτυπώματος των μεταλλάξεων ενός όγκου από δείγμα όγκου του ασθενούς, το ενσωματωμένο στο εμβόλιο πρότυπο θα εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό να στοχοποιεί τον συγκεκριμένο όγκο.

Δοκιμές σε ποντίκια έδειξαν ότι το «εμβόλιο κατά παραγγελία» οδήγησε σε συρρίκνωση και εξάλειψη των όγκων. Η νέα αυτή προσέγγιση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και σε ανθρώπους, λένε οι ερευνητές, σχεδιάζοντας τώρα την εφαρμογή των σχετικών ευρημάτων σε διεθνή κλινική δοκιμή του κακοήθους μελανώματος.