Προηγούμενη έρευνα έχει συνδέσει την οσφρητική απώλεια (ή ανοσμία) με τη γνωστική εξασθένηση, την ήπια γνωστική εξασθένηση, ή τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Μπορεί επίσης να είναι ένας δείκτης για την αγγειακή άνοια.
Μελέτες βασισμένες σε αυτοψίες έχουν συνδέσει επίσης την απώλεια της ικανότητας για τον διαχωρισμό των οσμών με τις πλάκες και το σχήμα του οσφρητικού βολβού, του ενδορινικού φλοιού και του ιππόκαμπου στον εγκέφαλο.
Αυτοί οι δείκτες έγκαιρης διάγνωσης μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη ή την καθυστέρηση των ασθενειών αυτών και, ως εκ τούτου, η οσφρητική δυσλειτουργία μπορεί να είναι ένας σημαντικός κλινικός και προγνωστικός δείκτης, βοηθώντας στον εντοπισμό εκείνων των ατόμων που βρίσκονται σε πρώιμο κίνδυνο.
Στην τελευταία έρευνα έλαβαν μέρος 1.430 ενήλικες με μέσο όρο ηλικίας τα 79,5 έτη. Οι ερευνητές έφτιαξαν ένα τεστ με βάση 6 οσμές από τροφές και άλλες 6 οσμές από άλλες πηγές (μπανάνα, σοκολάτα, κανέλα, βενζίνη, λεμόνι, κρεμμύδι, διαλυτικά χρωμάτων, ανανά, τριαντάφυλλο, σαπούνι, καπνός και νέφτι).
Στα 3,5 χρόνια που διήρκεσε κατά μέσο όρο η παρακολούθηση των συμμετεχόντων, οι συγγραφείς της έρευνας εντόπισαν 250 νέα κρούσματα ήπιας γνωστικής εξασθένησης.
Διαπιστώθηκε ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα σε μια φθίνουσα ικανότητα του ατόμου να εντοπίζει οσμές και ενός αυξημένου κινδύνου αμνησιακής ήπιας γνωστικής εξασθένησης. Δεν φαίνεται, όμως, να υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της μειωμένης όσφρησης και της μη-αμνησιακής ήπιας γνωστικής εξασθένησης, η οποία μπορεί να επηρεάσει άλλες δεξιότητες σκέψης.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν μια συσχέτιση μεταξύ της οσφρητικής δυσλειτουργίας με την εξέλιξη της αμνησιακής ήπιας γνωστικής εξασθένησης σε Αλτσχάιμερ, επιβεβαιώνοντας προηγούμενες μελέτες, που συνδέουν την οσφρητική δυσλειτουργία με τη γνωστική εξασθένηση.
Ο οσφρητικός βολβός στον εγκέφαλο πιστεύεται ότι εμπλέκεται σε αυτό το φαινόμενο, επειδή η απώλεια όσφρησης συμβαίνει μόνο σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπου υπάρχει οσφρητική παθολογία, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και η νόσος του Πάρκινσον.