Επικίνδυνη η αγορά φαρμάκων από το διαδίκτυο και δη από το εξωτερικό

Τα παραπάνω επισημαίνει η καθηγήτρια Φαρμακευτικής Χημείας στο τμήμα Φαρμακευτικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ Δήμητρα Χατζηπαύλου – Λίτινα, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ με αφορμή παρουσίασή της με τίτλο «On line market: Η περίπτωση των φαρμάκων από την πλευρά του φαρμακοποιού και της φαρμακευτικής επιστήμης», στο διεθνές συνέδριο «Ιατρική, Δίκαιο και Διαδίκτυο» που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα χρήστη φαρμακευτικού σκευάσματος, που προμηθεύτηκε από το διαδίκτυο και διακομίστηκε στο νοσοκομείο όπου διαπιστώθηκε ότι το φάρμακο που είχε πάρει περιείχε λάδι μηχανής και ποντικοφάρμακο. Ένα άλλο παράδειγμα αποτελεί η παράνομη διάθεση σε φτηνές τιμές, μέσω διαδικτύου, της ριμοναμπάντης, ενός φαρμάκου που χρησιμοποιήθηκε κατά της παχυσαρκίας, αλλά απαγορεύτηκε λόγω των κινδύνων που προκαλεί στην υγεία, συμπεριλαμβανόμενων και των τάσεων αυτοκτονίας.

Να σημειωθεί, ότι τα πιο «δημοφιλή» φάρμακα που έχουν αυξημένες πωλήσεις μέσω διαδικτύου είναι αυτά που χορηγούνται κατά της σεξουαλικής ανικανότητας, κατά της αλωπεκίας, κατά του καπνίσματος, αλλά και χάπια αδυνατίσματος.

«Η αγορά φαρμάκων είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο και κρίσιμο ζήτημα γιατί αφορά τη δημόσια υγεία. Η πώληση τους από του διαδίκτυο είναι απαράδεκτη, πρόχειρη και επικίνδυνη. Στην Ελλάδα απαγορεύεται ρητά η πώληση φαρμάκων που χορηγούνται με συνταγή ή καλύπτονται από τα τα ασφαλιστικά ταμεία. Πολλοί χρήστες του διαδικτύου παραγγέλνουν από ιστοσελίδες του εξωτερικού φάρμακα χωρίς να έχουν ιατρική συνταγή και χωρίς να γνωρίζουν στις παρενέργειες. Ο ασθενής δεν είναι σε θέση ούτε μπορεί να κάνει μόνος του διάγνωση και συνταγογράφηση, χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του. Επιπλέον, από το εξωτερικό όμως μπορεί να πάρει διάφορα πράγματα από ιστοσελίδες που δεν είναι νόμιμες. Τις περισσότερες φορές τα φάρμακα που παίρνουν μπορεί να είναι όντως πλαστά και να έχουν κίνδυνο όταν τα χρησιμοποιήσουν να έχουν οποιεσδήποτε παρενέργειες», επισημαίνει η κ. Λίτινα.

Οι κίνδυνοι από φάρμακα που αγοράζονται μέσω διαδικτύου

Υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι στην αγορά φαρμάκων μέσω του διαδικτύου υπογραμίζει, η κ. Λίτινα, εξηγώντας ότι στην καλύτερη περίπτωση τα φάρμακα αυτά δεν είναι τόσο αποτελεσματικά (δεν διαθέτουν παρά ελάχιστη, ή και καθόλου δραστική ουσία) και την χειρότερη να είναι τοξικά. «Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ύπαρξη ποντικοφάρμακου και λαδιού μηχανής που βρέθηκαν πρόσφατα σε φάρμακα τα οποία είχαν αγοραστεί από στο Internet. Επίσης, υπάρχει το παράδειγμα της Acomplia της ριμοναμπάντης, ένα φάρμακο που αποσύρθηκε από την κυκλοφορία τον Γενάρη του 2009 από το European Medicines Agency και έχει διακοπεί η παραγωγή του λόγω των κινδύνων που προκαλεί στην υγεία συμπεριλαμβανομένων τάσεων αυτοκτονίας κλπ. Χρησιμοποιήθηκε κατά της παχυσαρκίας αλλά αποδείχθηκε εξαιρετικά επικίνδυνο. Υπάρχουν όμως εταιρείες που παράνομα το κυκλοφορούν και μέσω διαδικτύου γίνεται η πώληση του σε τιμή ευκαιρίας με αντίκτυπο στην υγεία των χρηστών», εξηγεί η κ. Λίτινα.

Δισεκατομμύρια ο τζίρος από την πώληση πλαστών φαρμάκων

Η διάθεση πλαστών φαρμάκων από το διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, τονίζει η κ Λίτινα και επικαλούμενη έρευνα της Pfizer, αναφέρει ότι υπολογίζεται ότι μόνο στην Ευρώπη το 2007 εντοπίστηκαν 4 εκατομμύρια πλαστά φάρμακα. Ο τζίρος από την πώληση των φαρμάκων αυτών υπολογίζεται ότι φτάνει τα 10,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Παράλληλα, αναφέρει, ότι η αγορά φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή είναι μια ιδιαίτερα δημοφιλής πρακτική. «Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Γαλλία, ποσοστό της τάξεως του 14% των Γάλλων, δηλαδή 6,9 εκατομμύρια πολιτών, παραδέχεται ότι έχει αγοράσει φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή, κυρίως από το διαδίκτυο. Επιπλέον, συχνά τα προϊόντα αυτά φτάνουν στο σπίτι του αγοραστή χωρίς κάποιο περιτύλιγμα και χωρίς το χαρτί με τις πληροφορίες για το φάρμακο, ή ακόμα και σε συσκευασία δώρου. Πρέπει να τονιστεί ότι μπορεί, βέβαια, να πρόκειται για απώλεια κερδών από τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες και διαμαρτύρονται, αλλά στον καταναλωτή η χρήση πλαστών φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα, ακόμα και θάνατο, εφόσον μπορεί να αποφασίσει να αγοράσει και να καταναλώσει φάρμακα χωρίς να έχουν προηγηθεί ιατρικές διαγνωστικές εξετάσεις, βιοχημικές ή αιματολογικές», σημειώνει η κ Λίτινα.

Τι ισχύει στην Ελλάδα για τα ηλεκτρονικά φαρμακεία

Στην Ελλάδα η νομοθεσία δεν απαγορεύει την παρουσία ενός φυσικού φαρμακείου στο διαδίκτυο, απαγορεύεται όμως η πώληση φαρμάκων. Στη χώρα μας, όπως εξηγεί η Λίτινα, τα ηλεκτρονικά φαρμακεία αποτελούν επέκταση του φυσικού φαρμακείου και έχουν ως αντικείμενο μόνο την πώληση και διαφήμιση παραφαρμακευτικών προϊόντων. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν αναπτυχθεί στην Ελλάδα περισσότερα από 350 ηλεκτρονικά φαρμακεία που πωλούν με ανταγωνιστικές τιμές και εκπτώσεις 50% προϊόντα όπως συμπληρώματα διατροφής, δερμοκαλλυντικά αντιηλικά, κλπ.

Αναφερόμενη στη διάθεση των μη υποχρεωτικώς συνταγογραφούμενων φαρμάκων (ΜΥΣΥΦΑ)και των φυτοθεραπευτικών λέει: «Οτι είναι μη συνταγογραφούμενο μπορεί να μπει μέσα σε ένα ηλεκτρονικό φαρμακείο ακόμη και στην Ελλάδα. Θα δημιουργηθεί όμως ένα άλλο θέμα όταν αυτά θα αρχίσουν να διατίθενται από τις εταιρείες, ή από τις φαρμακαποθήκες μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων. Αυτό που είναι αρνητικό στο ηλεκτρονικό φαρμακείο είναι ότι το ίδιο πράγμα αν το πάρει κανείς από το κατάστημα ότι αμφιβολία ή ερώτηση έχει θα τον κατευθύνει ο φαρμακοποιός που θα του πει τι να πάρει και τι να αποφύγει.

Σε ό,τι αφορά τα φυτοθεραπευτικά, στην Ιταλία, πριν από ένα εξάμηνο είχε γίνει μια μεγάλη αναταραχή. Ήταν ένα φυτοφαρμακευτικό συμπλήρωμα στο οποίο βρέθηκε ότι έχει μέσα και ένα φυτό το οποίο ρίχνει πάρα πολύ την πίεση . Πάρα πολύς κόσμος παίρνει φυτοθεραπευτικά. Ο έλεγχος που γίνεται δεν γίνεται στην τυποποίηση. Είναι πολύ λίγες οι χώρες της Ευρώπης που τυποποιούν τα φυτοθεραπευτικά. Αν τυχόν είναι ένα προϊόν που δεν είναι τυποποιημένο και το πάρει κάποιος που έχει κάποιο θέμα υγείας το οποίο δεν γνωρίζει θα αντιμετωπίσει πρόβλημα . Αυτό ισχύει ακόμη και με τα διάφορα αναλγητικά, που γράφουν στις οδηγίες πχ όταν αν έχεις πρόβλημα με τον θυρεοειδή να μη το πάρεις. Αν κάποιος δεν το ξέρει ότι έχει ή τυχόν δεν διαβάζει τα μικρά γράμματα ή έχει ιστορικό από κάποιο αυτοάνοσο και πάρει κάτι το οποίο είναι απαγορευτικό ο ίδιος βάζει τον εαυτό του σε κίνδυνο».