ΕΠΙΨΥ: 1 στους 5 έφηβους είναι υπέρβαρος και το 16% των 15χρονων πίνει καφέ

της Μαρίας Τσιλιμιγκάκη

Η «Έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των εφήβων μαθητών» διεξάγεται στο πλαίσιο του διεθνούς προγράμματος «Health Behaviour in School-Aged Children» (HBSC, www.hbsc.org) υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. H έρευνα επαναλαμβάνεται ανά τετραετία σε περισσότερες από 40 χώρες. Στη χώρα μας τo πρόγραμμα πραγματοποιείται από το ΕΠΙΨΥ από το 1998 με την επιστημονική ευθύνη της Ομοτ. Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κας Ά. Κοκκέβη. Στην έρευνα του 2014 συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 4.141μαθητών εφηβικής ηλικίας (ΣΤ΄ Δημοτικού, Β΄ Γυμνασίου και Α΄ Λυκείου) από 245 σχολικές μονάδες.

Κύρια ευρήματα για τις διατροφικές συνήθειες, τη φυσική δραστηριότητα και το σωματικό βάρος:

Δύο στους 5 εφήβους (43,2%) λαμβάνουν πρωινό και τις 7 ημέρες της εβδομάδας και οι μισοί μαθητές (51,8%) λαμβάνουν πρωινό και τις 5 ημέρες του σχολείου.

Το 2014 ποσοστό 28,0% ανέφεραν ότι δεν τρώνε ποτέ πρωινό μαζί με τη μητέρα ή τον πατέρα τους.

Ένας στους 3 εφήβους ανέφερε ότι καταναλώνει φρούτα και λαχανικά τουλάχιστον 5 ημέρες της εβδομάδας με το αντίστοιχο ποσοστό να αυξάνεται διαχρονικά (από 23,5% το 2002 σε 31,6% το 2014).

Συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών αναφέρουν σε υψηλότερο ποσοστό τα κορίτσια (33,6%) συγκριτικά με τα αγόρια (29,6%), με την εν λόγω συνήθεια να μειώνεται με την ηλικία των εφήβων (από 37,2% στους 11χρονους σε 26,4% στους 15χρονους).

Ένας στους 3 εφήβους ανέφερε ότι καταναλώνει γλυκά ή αναψυκτικά τουλάχιστον 5 ημέρες της εβδομάδας με το αντίστοιχο ποσοστό να μειώνεται διαχρονικά (από 45,4% το 2006 σε 32,7% το 2014). Συχνή κατανάλωση γλυκών και αναψυκτικών αναφέρουν σε παρόμοιο ποσοστό αγόρια και κορίτσια με την εν λόγω συνήθεια να αυξάνεται με την ηλικία των εφήβων (από 20,5% στους 11χρονους σε 41,3% στους 15χρονους).

Χαμηλό αλλά άξιο αναφοράς ποσοστό 15χρονων (3,4%) αναφέρουν ότι τρώνε φρούτα και λαχανικά το πολύ μία φορά την εβδομάδα ενώ παράλληλα καταναλώνουν γλυκά ή αναψυκτικά τουλάχιστον 5 ημέρες.

Ποσοστό 7,7% των εφήβων ανέφεραν κατανάλωση καφέ τουλάχιστον 5-6 ημέρες την εβδομάδα με το αντίστοιχο ποσοστό για τους 15χρονους να εκτοξεύεται σε 16,3%. Ένας στους 9 μαθητές αναφέρει κατανάλωση ενεργειακών ποτών τουλάχιστον μία ημέρα την εβδομάδα, τα αγόρια σε σχεδόν τετραπλάσιο ποσοστό συγκριτικά με τα κορίτσια (18,1% και 4,9%, αντίστοιχα). Η κατανάλωση ενεργειακών ποτών είναι υψηλότερη στους 13χρονους(14,9%) και 15χρονους (14,4%) μαθητές, σε σχέση με τους 11χρονους (5,0%).

Ένας στους 3 εφήβους (36,0%) ανέφερε ότι έκανε φυσική δραστηριότητα (διάρκειας τουλάχιστον 60 λεπτών) τουλάχιστον 5 ημέρες την τελευταία εβδομάδα από τη διεξαγωγή της έρευνας με τα αγόρια να αναφέρουν φυσική δραστηριότητα σε υψηλότερο ποσοστό (44,5%) συγκριτικά με τα κορίτσια (27,6%). Ένας στους 7 εφήβους (14,4%) ανέφερε ότι έκανε φυσική δραστηριότητα το πολύ μία ημέρα την τελευταία εβδομάδα από τη διεξαγωγή της έρευνας.

Το ποσοστό των εφήβων που αναφέρουν συχνή φυσική δραστηριότητα μειώνεται σημαντικά με την ηλικία από 39,8% στην ηλικία των 11 ετών σε 37,3% στην ηλικία των 13 ετών και σε 30,7% στην ηλικία των 15 ετών.

Ένας στους 5 εφήβους (20,5%) ανέφερε ότι κάνει δίαιτα, τα κορίτσια σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό (24,5%) συγκριτικά με τα αγόρια (15,9%). Με την ηλικία των εφήβων αυξάνεται το ποσοστό εκείνων που αναφέρουν ότι κάνουν δίαιτα, από 17,9% στους 11χρονους σε 23,3% στους 15χρονους.

Διαχρονικά, από το 1998 στο 2014 το ποσοστό των εφήβων που κάνουν δίαιτα αυξάνεται συνεχώς (από 14,8% το 1998 σε 20,2% το 2014).

Πληροφορίες:

Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής

Τομέας Επιδημιολογικών και Ψυχοκοινωνικών Ερευνών