Επιστήμονες δημιούργησαν μικροόργανα από κύτταρα που επιπλέουν στο αμνιακό υγρό που περιβάλλει το έμβρυο στη μήτρα, εξέλιξη που πιστεύουν ότι θα μπορούσε να ανοίξει νέους ορίζοντες στην προγεννητική ιατρική.
Τα μικροόργανα, ή τα «οργανοειδή», είναι μικροσκοπικές, απλοποιημένες δομές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δοκιμή νέων ιατρικών θεραπειών ή τη μελέτη του τρόπου λειτουργίας των πραγματικών οργάνων τα οποία μιμούνται, είτε είναι υγιή είτε άρρωστα.
Ερευνητές από το University College του Λονδίνου και το Great Ormond Street Hospital στο Ηνωμένο Βασίλειο συνέλεξαν κύτταρα από δείγματα αμνιακού υγρού που λήφθηκαν κατά τη διάρκεια 12 εγκυμοσύνων στο πλαίσιο προγεννητικού ελέγχου ρουτίνας.
Στη συνέχεια, για πρώτη φορά, ανέπτυξαν μίνι όργανα από κύτταρα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια ενεργών κυήσεων.
Όραμά τους, όπως αναφέρει το Associated Press, είναι ότι η προσέγγισή τους θα μπορούσε τελικά να βοηθήσει τους γιατρούς να παρακολουθούν και να θεραπεύουν συγγενείς παθήσεις πριν από τη γέννηση και να αναπτύξουν εξατομικευμένες θεραπείες για ένα μωρό στη μήτρα.
«Είμαστε πραγματικά ενθουσιασμένοι» με αυτή την πιθανότητα, δήλωσε ο Mattia Gerli από το University College του Λονδίνου, συντάκτης της μελέτης που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα 4 Μαρτίου στο περιοδικό Nature Medicine.
Τα βλαστοκύτταρα που συνέλεξαν ο Gerli και οι συνεργάτες του είχαν αποβληθεί από το έμβρυο, όπως συμβαίνει συνήθως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι επιστήμονες αναγνώρισαν από ποιους ιστούς προέρχονται τα βλαστοκύτταρα και βρήκαν κύτταρα από τους πνεύμονες, τα νεφρά και τα έντερα.
Η συλλογή κυττάρων από το αμνιακό υγρό παρακάμπτει τους κανονισμούς σχετικά με τη λήψη βλαστοκυττάρων απευθείας από τον εμβρυϊκό ιστό, επιτρέποντας στους επιστήμονες να παίρνουν κύτταρα από έμβρυα στο τελευταίο μέρος της εγκυμοσύνης. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το νόμιμο όριο για τη διακοπή της εγκυμοσύνης είναι γενικά οι 22 εβδομάδες μετά τη σύλληψη. Μετά από αυτό, οι επιστήμονες δεν μπορούν να πάρουν δείγματα από το έμβρυο, γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητά τους να μελετούν τη φυσιολογική ανάπτυξη ή συγγενείς ασθένειες πέρα από αυτό το σημείο.
Στις ΗΠΑ, οι περιορισμοί στις αμβλώσεις διαφέρουν ανάλογα με την πολιτεία. Στις περισσότερες η χρήση εμβρυϊκού ιστού για ερευνητικούς σκοπούς είναι νόμιμη, δήλωσε η Alta Charo, ομότιμη καθηγήτρια δικαίου και βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον. Ως εμβρυϊκός ιστός ορίζεται από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ ο ιστός που προέρχεται από νεκρό ανθρώπινο έμβρυο ή έμβρυο μετά από αποβολή, άμβλωση ή θνησιγένεια – και η χρήση ιστού μετά από άμβλωση είναι εδώ και καιρό αμφιλεγόμενη.
Σύμφωνα με τον Charo, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, η νέα προσέγγιση δεν εγείρει τα ίδια ηθικά ζητήματα.
«Η λήψη κυττάρων από αμνιακό υγρό που λαμβάνεται ήδη για τυπικούς κλινικούς σκοπούς δεν φαίνεται να αυξάνει τους φυσικούς κινδύνους ούτε για το έμβρυο ούτε για την έγκυο γυναίκα», ανέφερε σε email του.
Με τη νέα αυτή προσέγγιση, οι επιστήμονες μπορούν να λαμβάνουν πληροφορίες για το έμβρυο καθώς μεγαλώνει. Και δεδομένου ότι η ανάπτυξη μίνι οργάνων από κύτταρα στο αμνιακό υγρό διαρκεί περίπου 4 έως 6 εβδομάδες, σύμφωνα με τον Gerli, υπάρχει αρκετός χρόνος για προγεννητική θεραπεία για να διορθωθούν προβλήματα που μπορεί να βρουν οι γιατροί.
Για να εξετάσει μια πρακτική χρήση της προσέγγισής της, η ομάδα του Ηνωμένου Βασιλείου συνεργάστηκε με συναδέλφους στο Βέλγιο για να μελετήσει την ανάπτυξη μωρών με μια πάθηση που ονομάζεται συγγενής διαφραγματοκήλη, στην οποία όργανα όπως το ήπαρ και τα έντερα μετατοπίζονται στο στήθος λόγω ατελούς σχηματισμού του διαφράγματος. Οι πνεύμονες δεν αναπτύσσονται όπως θα έπρεπε και περίπου το 30% των εμβρύων με την πάθηση πεθαίνουν. Εάν οι γιατροί εντοπίσουν την κήλη, μπορούν να χειρουργήσουν το έμβρυο όσο είναι ακόμα στη μήτρα.
Οι ερευνητές ανέπτυξαν οργανοειδή πνεύμονα από τα κύτταρα των εμβρύων με την πάθηση πριν και μετά τη θεραπεία και τα συνέκριναν με οργανοειδή από υγιή έμβρυα. Ο Δρ Paolo de Coppi, σντάκτης της μελέτης από το University College του Λονδίνου και το Great Ormond Street Hospital, είπε ότι με τη μέθοδο κατάφεραν να αξιολογήσουν την κατάσταση του μωρού που είχε προσβληθεί πριν από τη γέννηση. Σήμερα, οι γιατροί δεν είναι σε θέση να πουν στις οικογένειες πολλά για το αποτέλεσμα μιας προγεννητικής διάγνωσης, επειδή κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, είπε. Η δυνατότητα μελέτης λειτουργικών μικροοργάνων προγεννητικά, πρόσθεσε, είναι το πρώτο βήμα προς μια πιο λεπτομερή πρόγνωση και πιο αποτελεσματικές θεραπείες.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των ανθρώπων διαπιστώνει νέα έρευνα για τα κατοικίδια
HPV: Ανεμβολίαστα τα μισά κορίτσια στη χώρα μας – Χάνουμε τους στόχους του ΠΟΥ