Παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την νόσο mpox (πρώην ευλογιά των πιθήκων) κήρυξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), έπειτα από τη ραγδαία διασπορά του υπαίτιού ιού από την Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό σε τουλάχιστον άλλες 12 αφρικανικές χώρες.
Η νόσος mpox μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων με την στενή επαφή. Συνήθως είναι ήπια, αλλά μερικές φορές αποδεικνύεται μοιραία. Προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης, καθώς και χαρακτηριστικές βλάβες γεμάτες πύον στο δέρμα.
Η ανακήρυξη της έξαρσης μιας νόσου ως «έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος» (PHEIC) είναι το ύψιστο επίπεδο συναγερμού του ΠΟΥ. Με αυτήν μπορεί να επιταχυνθεί η ιατρική έρευνα, η χρηματοδότηση και η λήψη μέτρων σε διεθνές επίπεδο. Επιτυγχάνεται επίσης παγκόσμια συνεργασία για να περιοριστεί η εκάστοτε νόσος.
Η εφετινή έξαρση στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) άγεται εν μέρει από ένα νέο στέλεχος του ιού που προκαλεί mpox. Το στέλεχος λέγεται κλάδος 1b (clade 1b) και είναι ιδιαίτερα μεταδοτικό με τη στενή επαφή, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής.
Από τη ΛΔΚ έχει εξαπλωθεί σε γειτονικές χώρες, σε ορισμένες εκ των οποίων δεν ήταν έως πρότινος ενδημική η mpox. Τον τελευταίο μήνα, λ.χ., αναφέρθηκαν σχεδόν 90 κρούσματα σε τέσσερις χώρες που δεν είχαν mpox. Οι χώρες αυτές είναι:
- Το Μπουρούντι
- Η Κένυα
- Η Ρουάντα
- Η Ουγκάντα
Το γεγονός αυτό προκάλεσε και την αντίδραση του ΠΟΥ. «Είναι σαφές ότι απαιτείται διεθνής αντίδραση για να σταματήσουν οι συρροές κρουσμάτων και να σωθούν ζωές», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Ωστόσο οι συρροές δεν οφείλονται μόνο στον κλάδο 1b. Υπάρχουν συρροές από διαφορετικά στελέχη με διαφορετικούς τρόπους μετάδοσης και κίνδυνο, κατά τον Dr. Ghebreyesus.
Διαβάστε ακόμα Ευλογιά των πιθήκων (mpox): Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Αφρική, συνεδριάζει ο ΠΟΥ
Ευλογιά των πιθήκων (mpox): Νέο καμπανάκι από ΠΟΥ, CDC για επικίνδυνο στέλεχος
Ευλογιά των πιθήκων (mpox): Ένα βήμα πριν τον παγκόσμιο συναγερμό βρίσκεται ο ΠΟΥ
Τα κρούσματα έως στιγμής
Χθες, το ανώτατο υγειονομικό όργανο της Αφρικής, τα Αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (Africa CDC) είχε κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης μόνο σε αυτή την ήπειρο.
Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσαν στα δημοσιότητα, έως στιγμής έχουν επιβεβαιωθεί 2.863 κρούσματα στις 13 χώρες. Τα ύποπτα και επιβεβαιωμένα κρούσματα υπερβαίνουν τις 17.000. Από τους ασθενείς αυτούς οι 524 έχουν χάσει τη ζωή τους. Οι αριθμοί αυτοί είναι σημαντικά αυξημένοι έναντι των:
- 7.146 κρουσμάτων του 2022
- 14.957 κρουσμάτων του 2023
Τα περισσότερα κρούσματα και θάνατοι καταγράφονται στην ΛΔΚ.
Ένα άλλο στέλεχος του ιού που προκαλεί mpox, ο κλάδος ΙΙb, είχε εξαπλωθεί σε 100 χώρες του κόσμου το 2022. Τα περισσότερα κρούσματα αφορούσαν άνδρες που έκαναν σεξ με άνδρες. Ο ΠΟΥ αναγκάστηκε και τότε να κηρύξει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, η οποία τερματίστηκε 10 μήνες αργότερα, το 2023. Ωστόσο ακόμα καταγράφονται κρούσματα σε πολλές χώρες.
Φωτογραφία: iStock