Τέτοιες συσκευές, αλλά και οι τελευταίες εξελίξεις στην έρευνα και την εφαρμογή των Πληροφορικών Συστημάτων Υγείας Βιοϊατροτεχνολγικών συστημάτων, παρουσιάζονται στο πλαίσιο του 30ου Διεθνούς Συνεδρίου Βιοϊατρικών και Υπολογιστικών Συστημάτων, οι εργασίες του οποίου διεξάγονται (22-24 Ιουνίου) στη Θεσσαλονίκη.
«Οι έξυπνες συσκευές δεν μετράνε απλώς αλλά μπορούν να καταλάβουν και να δώσουν πληροφορίες γι΄αυτό το οποίο μετράνε. Για παράδειγμα ένα γλυκοζιόμετρο που μετράει το σάκχαρο με την χρήση της τεχνολογίας μπορεί να βρει την τιμή και να την στείλει ασύρματα σε μία συσκευή ανάγνωσης ή εκτύπωσης ή σε έναν φάκελο και μάλιστα να τη στέλνει με σημάνσεις τις οποίες μπορεί να τις αξιοποιήσει κάποιος πχ μια υπηρεσία που ψάχνει να βρει δεδομένα μετρήσεων ηλικιωμένων που μετράνε το σάκχαρο τους το πρωί. Τέτοιου είδους τεχνολογίες προσπαθούμε να τις αξιολογήσουμε στο πλαίσιο του προγράμματος UNCAP το οποίο αφορά την τεχνολογική υποστήριξη της φροντίδας της τρίτης ηλικίας ώστε να εξασφαλίζεται η αξιοπρέπεια και ο σεβασμός» ανέφερε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Ιατρικής, Παναγιώτης Μπαμίδης.
Μια καινοτόμα εφαρμογή για την πρώιμη ανίχνευση της νόσου Πάρκινσον
Μια καινοτόμα εφαρμογή, σχεδιασμένη για έξυπνα κινητά, η iPrognosis, η οποία θα παρουσιαστεί στο Συνέδριο, στοχεύει, σε πρώτη φάση, στην κατανόηση των συμπεριφορικών δεικτών, που σχετίζονται με τους προγνωστικούς δείκτες της νόσου Πάρκινσον, ώστε να επιτευχθεί η πρώιμη ανίχνευση της νόσου και σε δεύτερη φάση στη νοητική και σωματική ενδυνάμωση και την βελτίωση της καθημερινότητας των ασθενών αυτών. H ιδέα για την εφαρμογή αυτή ξεκίνησε από την ομάδα του καθηγητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ , Λεόντιου Χατζηλεοντιάδη και μετά τη βράβευσή της, το 2015, σε διαγωνισμό της Microsoft, μετεξελίχθηκε το 2016 στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα iPrognosis, το οποίο στοχεύει στην πρώιμη ανίχνευση της νόσου Πάρκινσον.
Όπως εξήγησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Χατζηλεοντιάδης, σκοπός είναι να δημιουργηθεί ένας τρόπος καταγραφής δεδομένων για τις αλλαγές στα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς, τα οποία σχετίζονται με τους προγνωστικούς δείκτες της νόσου Πάρκινσον. «Αυτό που θέλουμε είναι μέσω μιας εφαρμογής που κατεβάζει κανείς το κινητό του και μέσα από την καθημερινή χρήση του κινητού να δούμε τις διαφορές στη συμπεριφορά. Για παράδειγμα να δούμε πως μιλάει, αν αλλάζει η φωνή, πως χρησιμοποιεί το κινητό για να γράψει μηνύματα,, πως περπατάει. Δηλαδή θέματα τα οποία έχουν σχέση με τη συμπεριφορά του χρήστη της εφαρμογής στην καθημερινότητα του, τα οποία ούτε ο ίδιος μπορεί να αντιληφθεί κατά πόσο αλλάζουν αλλά ούτε κι ένας γιατρός μπορεί να τα δει. Με αυτή την εφαρμογή λόγω της πολύ συχνής δειγματοληψίας μπορούμε να αρχίσουμε να βλέπουμε κάποιες τέτοιες διαφορές. Αυτή τη στιγμή έχουμε 200 χρήστες και στοχεύουμε να διευρύνουμε τη βάση των χρηστών σε 5000 ώστε έχοντας όσο το δυνατόν περισσότερους χρήστες για να μπορέσουμε να αρχίσουμε να αναλύουμε αυτά τα δεδομένα τα οποία θα μας δώσουν μοντέλα πρόβλεψης της νόσου Πάρκινσον για την οποία αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποιο σύστημα πρόβλεψης. Αυτή τη στιγμή το πρόγραμμα είναι διεθνές και»τρέχει» στη Γερμανία, στην Αγγλία, στην Πορτογαλία και την Ελλάδα», αναφέρει ο κ. Χατζηλεοντιάδης.
Το άτομο που θέλει να κάνει χρήση της εφαρμογής θα πρέπει μόνο να την εγκαταστήσει στο κινητό του από το google play, να αποδεχτεί τους όρους χρήσης και να προσφέρει τα δεδομένα του, τα οποία μεταφορτώνονται σε ένα cloud, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στην έρευνα για τη νόσο Πάρκινσον.
«Η εφαρμογή συλλέγει δεδομένα τα οποία έχουν σχέση με τη δραστηριότητα μέσω τηλεφώνου, με τη φωνή του, με τα μηνύματα κλπ. Όλα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με την ιδιωτικότητά του δηλαδή δεν καταγράφεται η φωνή απλώς αναλύεται και στέλνονται τα χαρακτηριστικά της ανάλυσης, δεν καταγράφεται το τι γράφει κάποιος, αλλά πως το γράφει δηλαδή πως πατάει το πλήκτρο πόση ώρα το κρατάει πατημένο. Οπότε τα θέματα ιδιωτικότητας είναι όλα λυμένα. Υπάρχουν εγκρίσεις από την Επιτροπή Ηθικής του Πανεπιστημίου», διευκρινίζει ο κ. Χατζηλεοντιάδης.
Στη δεύτερη φάση του προγράμματος θα δημιουργηθούν καινοτόμα συστήματα παρεμβάσεων αρχικά σε 60 ασθενείς με Πάρκινσον (20 από Ελλάδα, 20 από Γερμανία και 20 από Αγγλία) μέσω «έξυπνων» κινητών, τάμπλετ, «έξυπνων» τηλεοράσεων, αλλά και μιας ζώνης που θα καταγράφει τους ήχους των εντέρων.
«Από τους σε ανθρώπους στους οποίους θα ανιχνεύσουμε νόσο του Πάρκινσον και αυτό θα επιβεβαιωθεί από τους γιατρούς θα γίνει μια επιλογή περίπου 60 ασθενών. Σε αυτούς θα δοθούν συγκεκριμένες παρεμβάσεις, όπως για παράδειγμα παιχνίδια που έχουν σχέση με τη φυσική άσκηση, παιχνίδια τα οποία έχουν σχέση με τα συναισθήματα, γιατί υπάρχει το πρόβλημα στους ασθενείς οι οποίοι παθαίνουν κατάθλιψη και σιγά σιγά αδυνατούν να εκφράσουν με το πρόσωπο τα συναισθήματα. Θα τους δώσουμε ένα έξυπνο ρολόι το οποίο είτε ηχητικά είτε με δόνηση θα δημιουργεί κάποια διέγερση στον εγκέφαλο και θα μπορούν περπατάνε κανονικά. Επίσης, κατά τη διάρκεια του ύπνου θα υπάρχει αυτό που ονομάζεται active dream δηλαδή θα ζούνε το όνειρό τους. Δηλαδή, θα υπάρχει μια νυχτερινή παρέμβαση με την τροφοδότηση των ασθενών αυτών με ήχους που έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αυτό θα γίνεται ενώ κοιμούνται.
Δεν θα ξυπνάνε, αλλά θα δημιουργούν στον εγκέφαλο μια κατάσταση ηρεμίας έτσι ώστε να μην υπάρχει αυτή η εγρήγορση. Επίσης, θα υπάρχουν παρεμβάσεις που έχουν σχέση με τη φωνή γιατί η φωνή αλλοιώνεται και σταδιακά δεν μπορεί να τους καταλάβει κάποιος. Προσπαθούμε να φτιάξουμε συστήματα επεξεργασίας της φωνής ώστε να την καθαρίζουν και αυτός που τους ακούει να καταλαβαίνει τι λένε. Επίσης θα δώσουμε κάποια ζώνη για ήχους των εντέρων γιατί ένα από τα χαρακτηριστικά των ασθενών και πολύ πρώιμο σύμπτωμα είναι η δυσκοιλιότητα| πρόσθεσε ο κ. Χατζηλεοντιάδης.
—