Ένα περίεργο φαινόμενο που αποκαλείται «άνθρωποι αλλεργικοί σε εμένα» (People Allergic to Me ή σε συντομογραφία PATM) προσβάλλει μερικές χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι προσπαθούν να καταλάβουν γιατί ο περίγυρός τους αρχίζει να βήχει κάθε φορά που αυτοί μπαίνουν στο δωμάτιο.
Οι βιβλιογραφικές αναφορές γι’ αυτό το φαινόμενο είναι λιγοστές. Ως φαίνεται, όμως, δεν είναι ούτε πρόβλημα ψυχικής υγείας (όπως η σωματική δυσμορφική διαταραχή, όπως είχε προταθεί) ούτε κάτι που ανάγεται στη σφαίρα της φαντασίας.
Οι πάσχοντες παρατηρούν ότι έως και το 90% των ανθρώπων που βρίσκονται σε ένα δωμάτιο εκδηλώνουν συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας όταν αυτοί μπαίνουν στο δωμάτιο. Αυτή εκδηλώνεται με:
- Βήχα
- Φτάρνισμα
- Μερικές φορές κοκκίνισμα των ματιών και δακρύρροια
«Είναι σαν να είμαι αλλεργιογόνο», λέει στο Sky News μια 23χρονη, προσθέτοντας πως πλέον αποφεύγει να βγαίνει από το σπίτι της. Όπως εξηγεί, χρειάστηκε έναν χρόνο αναζητήσεων στο διαδίκτυο έως ότου μάθει τι της συμβαίνει. Στο μεσοδιάστημα έφτασε στο σημείο να νομίζει πως έχει παραισθήσεις. Αργότερα, όμως, συνειδητοποίησε ότι το πρόβλημά της ήταν υπαρκτό.
Το φαινόμενο PATM δεν είναι διόλου ευχάριστο. Οι πάσχοντες απομονώνονται για να αποφύγουν τις δυσάρεστες καταστάσεις. Κάποιοι αναπτύσσουν κατάθλιψη, μερικές φορές με αυτοκτονικό ιδεασμό. Άλλοι χάνουν φίλους, παραιτούνται από την εργασία τους, ξοδεύουν ό,τι έχουν και δεν έχουν για να βρουν κάποια πιθανή θεραπεία.
Για να βρεθεί, όμως, θεραπεία, πρέπει πρώτα να εξακριβωθεί η αιτία του. Και αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα.
Η μυρωδιά του σώματος
Ωστόσο ένα σημαντικό βήμα προόδου έγινε το 2023, όταν επιστήμονες από την Ιαπωνία δημοσίευσαν την πρώτη μελέτη για το φαινόμενο.
Βασισμένοι σε μία ανέκδοτη περίπτωση που είχε δημοσιευθεί στην πατρίδα τους το 2018, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Tokai συνέκριναν τη μυρωδιά του δέρματος ατόμων με PATM με εκείνη «κοινών» θνητών, διαπιστώνοντας ότι υπάρχουν χαρακτηριστικές διαφορές.
Όπως γράφουν στην ιατρική επιθεώρηση Scientific Reports, η μυρωδιά του σώματος δημιουργείται από πτητικές ενώσεις στην επιφάνεια του δέρματος. Αναλόγως με τη σύνθεσή τους η μυρωδιά του σώματος είναι ευχάριστη ή δυσάρεστη στους άλλους. Έως πρότινος, όμως, η πιθανότητα να προκληθούν παρενέργειες από τη μυρωδιά αυτή στην υγεία των άλλων σπανίως εξεταζόταν.
Για να βρουν μια πιθανή εξήγηση για το φαινόμενο PATM, οι επιστήμονες ενέταξαν στη μελέτη τους:
- 20 άτομα (12 άνδρες και 8 γυναίκες) ηλικίας 19 έως 53 ετών που το προκαλούσαν
- 24 εθελοντές (13 άνδρες και 11 γυναίκες) ηλικίας 18-59 ετών, που δεν το προκαλούσαν
Τα ευρήματα
Όπως διαπίστωσαν, οι πτητικές ενώσεις που εκλύονταν από το δέρμα των ατόμων με PATM ήταν πολύ χαρακτηριστικές. Περιείχαν πολύ υψηλότερα επίπεδα από ορισμένα χημικά, τα οποία είναι γνωστό ότι προκαλούν αναπνευστικά συμπτώματα στους ανθρώπους που τα εισπνέουν.
Ειδικότερα, είχαν «μεγαλύτερες εκπομπές πετροχημικών, οργανοθειϊκών ενώσεων και ορισμένων αλδεϋδών και χαμηλότερες εκπομπές αρωματικών ενώσεων και άλλων».
Μία από τις ενώσεις που υπερεκκρίνουν είναι το τολουόλιο (toluene), μία αρωματική οργανική ένωση. Η ένωση αυτή μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στα μάτια, τη μύτη, το λαιμό και την αναπνευστική οδό, όταν τη εισπνεύσει κανείς.
Η ιαπωνική έρευνα έδειξε ότι τα άτομα με PATM εκλύουν 39 φορές περισσότερο τολουόλιο απ’ ό,τι οι εθελοντές χωρίς αυτό.
Είχαν επίσης αυξημένη έκκριση θειούχων ενώσεων, οι οποίες έχουν «πολύ έντονη, οξεία μυρωδιά», καθώς και αυξημένη έκκριση εξανόλης η οποία μυρίζει σαν σανό. Οι ουσίες αυτές είναι γνωστό ότι προκαλούν αναπνευστικά συμπτώματα. Μάλιστα σχετίζονται με το «σύνδρομο των αρρώστων κτηρίων», δηλαδή με τα συμπτώματα που εκδηλώνουν όσοι εργάζονται σε κτήρια με ερμητικά σφραγισμένα παράθυρα.
«Πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά το ενδεχόμενο οι χημικές ουσίες που εκλύουν τα άτομα με PATM να προκαλούν χημική δυσανεξία στον κοινωνικό περίγυρό τους», σημειώνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους.
Φωτογραφία: iStock