Φάρμακα για διαβήτη, αδυνάτισμα: Πρέπει να υπάρχει έλεγχος στα μητρώα συνταγογράφησης, λέει ο αντιπρόεδρος του ΕΟΦ

Οι γιατροί δεν πρέπει να συνταγογραφούν φάρμακα με ψευδείς διαγνώσεις σακχαρώδη διαβήτη, διότι όλα τα φάρμακα έχουν παρενέργειες και πρέπει να χορηγούνται με σύνεση και με ιατρικές ενδείξεις.

Αυτό επισημαίνει ο ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος Σπύρος Σαπουνάς, αντιπρόεδρος του ΕΟΦ, σε συνέντευξή του στο πρακτορείο FM. Ο κ. Σαπουνάς μιλά αναλυτικά για τα GLP-1 ανάλογα φάρμακα, τα οποία είχαν ανακαλυφθεί πριν από πολλά χρόνια για τη θεραπεία του διαβήτη και στην πορεία διαπιστώθηκε ότι συμβάλλουν και στην απώλεια βάρους.

Το μεγάλο επίτευγμα αυτών των φαρμάκων είναι ότι καθυστερούν το άδειασμα του στομάχου, καθώς κόβουν την όρεξη από το κέντρο του εγκεφάλου, εξηγεί μεταξύ άλλων. Και προσθέτει πως πρέπει να υπάρξει αναδρομικός και δειγματοληπτικός έλεγχος στα μητρώα συνταγογράφησης και στο μητρώο του διαβήτη.

Ερ: Ποιος είναι ο μηχανισμός αδυνατίσματος σε αυτά τα φάρμακα;

Απ: Οι μηχανισμοί δράσης αυτής της κατηγορίας φαρμάκων (GLP-1 ανάλογα φάρμακα) είναι πάρα πολλοί. Αφενός αυξάνουν τη βιοσύνθεση της ινσουλίνης, αφετέρου μειώνουν την αντίσταση. Αλλά τα πολύ σημαντικά οφέλη στην απώλεια βάρους είναι ότι κόβουν την όρεξη από το κέντρο του εγκεφάλου και καθυστερούν το άδειασμα του στομάχου. Με αυτό τον τρόπο έρχεται νωρίτερα το αίσθημα κορεσμού και ουσιαστικά μειώνονται οι ποσότητες φαγητού.

Ερ: Μπορεί ένας υγιής άνθρωπος που έχει να χάσει λίγο βάρος και δεν είναι παχύσαρκος να πάρει φάρμακα για τον διαβήτη για να αδυνατίσει ή θα έχει παρενέργειες;

Απ: Τα φάρμακα δίδονται πάντα με ενδείξεις και με ιατρικές οδηγίες. Για αισθητικούς λόγους δεν δίνονται ποτέ. Κάθε φάρμακο έχει και ανεπιθύμητες ενέργειες, έχει και αντενδείξεις. Άρα μπορούμε να πούμε ότι είναι ασφαλή φάρμακα, με πολύ λίγες ανεπιθύμητες παρενέργειες που δεν προκαλούν προβλήματα υγείας. Έχουν επίσης πολύ λίγες αντενδείξεις (π.χ. ιστορικό παγκρεατίτιδας ή καρκίνος θυρεοειδούς). Ωστόσο, όπως και η απλή παρακεταμόλη, όλα τα φάρμακα έχουν παρενέργειες και πρέπει να χορηγούνται με σύνεση, με ιατρικές ενδείξεις και με την επίβλεψη γιατρού. Για αυτό λέμε ότι θέλει προσοχή αυτή η αθρόα χορήγηση που παρατηρείται αυτή την περίοδο για αισθητικούς λόγους.

Ερ: Οι παρενέργειες είναι ίδιες σε κάποιον που έχει διαβήτη και σε κάποιον που δεν έχει;

Απ: Δεν υπάρχει διαφορά. Αν υπάρξουν παρενέργειες θα είναι ίδιες. Παραδείγματος χάριν και οι δύο θα έχουν ναυτία. Το ότι κάποιος είναι διαβητικός και έχει περισσότερος λόγους να το πάρει, δεν σημαίνει ότι θα έχει περισσότερες ή λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Ερ: Πότε αναμένεται να έρθουν στην Ελλάδα φάρμακα με ένδειξη μόνο την απώλεια βάρους, τα οποία θα αποζημιώνονται;

Απ: Αυτή τη στιγμή ένα φάρμακο έχει ένδειξη και για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και αποζημιώνεται υπό προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις είναι η νοσογόνος παχυσαρκία σε συνδυασμό με συννοσηρότητες. Εκτιμώ ότι δεν αναμένεται να κυκλοφορήσουν σύντομα στη χώρα μας φαρμακευτικά σκευάσματα ακραιφνώς για αδυνάτισμα, τα οποία δεν θα συνδέονται με τον σακχαρώδη διαβήτη.

Προδήλως θα υπάρξουν και στην Ελλάδα νέα, καινοτόμα φαρμακευτικά σκευάσματα αμιγώς με ένδειξη για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Το πότε θα κυκλοφορήσουν, όμως, είναι στην ευχέρεια κάθε φαρμακευτικής εταιρείας.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό οι ιατροί να μην συνταγογραφούν σκευάσματα με ψευδείς διαγνώσεις σακχαρώδη διαβήτη, προκειμένου να τα χορηγήσουν αποκλειστικά σε ασθενείς με παχυσαρκία.

Ερ: Εξ αυτού του λόγου υπήρξε για ένα διάστημα σοβαρή έλλειψη. Αυτή τη στιγμή οι άνθρωποι με διαβήτη βρίσκουν εύκολα τα φάρμακα τους;

Απ: Υπήρξε όντως πρόβλημα κάποια στιγμή. Αλλά η πολιτεία φρόντισε να το αντιμετωπίσει με εισαγωγή συγκεκριμένου σκευάσματος μέσω ΙΦΕΤ. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία έλλειψη τέτοιων φαρμάκων. Η αγορά έχει επάρκεια και οι πολίτες μπορούν να βρουν τις διαθέσιμες αντιδιαβητικές αγωγές.

Ερ: Πρόσφατα φορείς Υγείας της χώρας ζήτησαν έλεγχο και περιορισμό της συνταγογράφησης σε ανθρώπους που δεν είναι διαβητικοί, αλλά λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα. Πρακτικά, τι σημαίνει αυτό για τα μητρώα ασθενών; Μπορεί να επισυμβεί επίπλαστα κατακόρυφη αύξηση των διαβητικών στο εγγύς μέλλον;

Απ: Αυτό για να το τεκμηριώσει κάποιος πρέπει να κάνει πρώτα τον έλεγχο και να έχει δεδομένα μπροστά του που να το επιβεβαιώνουν. Εγώ παρά το γεγονός ότι είμαι και ο ίδιος γιατρός, είμαι από τους υποστηρικτές της θεωρίας ότι πρέπει να υπάρχει έλεγχος και αναδρομικός και δειγματοληπτικός στα μητρώα συνταγογράφησης και στο μητρώο του διαβήτη. Γιατί οι γιατροί εκμεταλλεύονται πολλές φορές την ανάγκη του ασθενούς για μία οποιαδήποτε θεραπεία και αυτό δεν είναι σωστό. Δεν μιλάμε μόνο για οικονομικά της υγείας και πολιτικές. Είναι θέμα ηθικής από ένα σημείο και μετά.

Ερ: Υπάρχει ασφαλιστική δικλείδα που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η πολιτεία, ώστε να μη γίνεται συνταγογράφηση των φαρμάκων σε ανθρώπους χωρίς διαβήτη;

Απ: Όλα αυτά είναι ενδεχόμενα όπλα που θα συζητηθούν, όταν έρθει ή ώρα, για το πώς θα αντιμετωπιστεί το θέμα της υπερσυνταγογράφησης στην Ελλάδα. Μέχρι τότε μόνο με συνταγή γιατρού και όχι μόνο για το τυπικό και γραφειοκρατικό μέρος της υπόθεσης, αλλά και για το επιστημονικό. Γιατί κάθε γιατρός δεν μπορεί να γράφει θεραπείες, χωρίς να έχει εξετάσει και δει το ιστορικό του ασθενή.

Οι θεραπείες είναι εξατομικευμένες. Δηλαδή υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που τρώνε μεγάλες ποσότητες φαγητού, γιατί δεν έχουν γρήγορα το αίσθημα του κορεσμού. Αυτοί οι άνθρωποι για παράδειγμα θα μπορούσαν να ωφεληθούν πάρα πολύ από τη συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων.

Η παρακολούθηση του γιατρού δεν έχει να κάνει μόνο με τη συνταγογράφηση, αλλά και με το επιστημονικό υπόβαθρο, τον έλεγχο για τυχόν αλληλεπιδράσεις, αντενδείξεις κ.λπ. Και να μην ξεχνάμε φυσικά και την κίτρινη κάρτα του ΕΟΦ σε περίπτωση εμφάνισης οποιουδήποτε συμβάντος. Την κάρτα αυτή θέλουμε -και παροτρύνουμε τους γιατρούς- να τη χρησιμοποιούν.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Φωτογραφία: iStock