Οι αναμνήσεις που έχει από την πολιομυελίτιδα που κόλλησε όταν ήταν παιδί, είναι ακόμα ζωντανές στο μυαλό τού Φράνσις Φορντ Κόπολα.
Σε συνέντευξή του στο Deadline για τη νέα του ταινία «Μεγαλόπολη» (Megalopolis), ο φημισμένος σκηνοθέτης μίλησε για την ταχύτητα με την οποία άρχισε η νόσος.
«Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει ότι η πολιομυελίτιδα είναι ένας πυρετός που διαρκεί μόλις ένα βράδυ», είπε. «Για τόσο είσαι άρρωστος. Οι φοβερές επιπτώσεις της, όπως το να μην μπορείς να αναπνεύσεις και να σε βάζουν σε «σιδερένιο πνεύμονα» ή να μην μπορείς να περπατήσεις ή να είσαι εντελώς παράλυτος, είναι επακόλουθο της βλάβης που προκαλεί αυτό το ένα βράδυ».
«Το θυμάμαι αυτό το βράδυ», πρόσθεσε ο κ. Κόπολα, ο οποίος νόσησε όταν ήταν 9 ετών. «Είχα πυρετό και με πήγαν στο νοσοκομείο. Ήταν τόσο γεμάτο με παιδιά, ώστε είχαν τριώροφες και τετραώροφες κουκέτες στους διαδρόμους, γιατί δεν έφταναν τα κανονικά κρεβάτια του νοσοκομείου».
Η πολιομυελίτιδα προσβάλλει κυρίως μικρά παιδιά (κάτω των 5 ετών). Μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμη παράλυση ή ακόμα και θάνατο. Είναι εξαιρετικά μεταδοτική και ανίατη. Ευτυχώς μπορεί να αποτραπεί με εμβολιασμό.
Η ευρεία διάθεση του εμβολίου άρχισε τη δεκαετία του 1950, με αποτέλεσμα να εκριζωθεί η νόσος σε μεγάλο βαθμό από τον πλανήτη. Ο πρόσφατος σκεπτικισμός για τα εμβόλια, όμως, έχει οδηγήσει σε μείωση της κάλυψης των παιδιών και την επανεμφάνιση του υπαίτιου ιού στα λύματα πόλεων απ’ όπου είχε εξαφανιστεί για δεκαετίες. Οι ειδικοί ανησυχούν ότι δεν αντιστραφεί γρήγορα αυτή η τάση, θα αρχίσουν να παρατηρούνται πάλι συρροές κρουσμάτων.
Διαβάστε ακόμα Πολιομυελίτιδα: Ανησυχία από τα θετικά δείγματα στα λύματα της Ευρώπης
«Δεν μπορούσα να περπατήσω»
Ο κ. Κόπολα, που είναι πια 85 ετών, σκιαγράφησε με μελανά χρώματα την εμπειρία του στο νοσοκομείο. «Θυμάμαι τα παιδιά στους σιδερένιους πνεύμονες, που μπορούσαν να βλέπουν τον εαυτό τους σε καθρέφτες. Έκλαιγαν και ζητούσαν τους γονείς τους. Δεν καταλάβαιναν γιατί τα είχαν βάλει ξαφνικά σε εκείνα τα σιδερένια ντουλάπια», είπε. «Θυμάμαι ότι περισσότερο φοβόμουν για εκείνα τα παιδιά και όχι για τον εαυτό μου. Εγώ δεν βρισκόμουν μέσα σ’ ένα από αυτά τα πράγματα».
Οι σιδερένιοι πνεύμονες ήταν αναπνευστήρες της εποχής, που βοηθούσαν τους ασθενείς με πολιομυελίτιδα να αναπνέουν.
Ο κ. Κόπολα πέρασε δύσκολα με τη νόσο. «Κοιτούσα γύρω μου και κάποια στιγμή θέλησα να σηκωθώ από το κρεβάτι μου. Έπεσα στο πάτωμα και συνειδητοποίησα ότι δεν μπορούσα να περπατήσω», είπε. «Ούτε μπορούσα να σηκωθώ. Έμεινα σε εκείνο τον θάλαμο για περίπου 10 μέρες, πριν μπορέσουν οι γονείς μου να με πάρουν πίσω στο σπίτι».
Τη σοβαρότητα της κατάστασής του κατάλαβε όταν οι γονείς του τον πήγαν σε έναν Γάλλο γιατρό. Εκείνος του εξήγησε ότι μπορεί να έχει μια μακρά και δραστήρια ζωή, αλλά έπρεπε να είναι πολύ πειθαρχημένος. Έπρεπε επίσης να δεχτεί ότι θα περνούσε όλη του τη ζωή σε αναπηρικό αμαξίδιο.
Ο πατέρας του, Καρμίν Κόπολα, δεν δέχτηκε την πρόγνωση αυτή. Αντί να ακινητοποιήσει το γιό του στο κρεβάτι, όπως ήταν η καθιερωμένη αντιμετώπιση της εποχής, αναζήτησε άλλες μεθόδους για να τον βοηθήσει. Μετά από πολύ καιρό και κόπο, κατόρθωσε να σταθεί πάλι στα πόδια του.
Το εμβόλιο Salk
Για τον κ. Κόπολα, όμως, το μεγαλύτερο επίτευγμα ήταν το εμβόλιο Salk που κυκλοφόρησε δύο ή τρία χρόνια μετά τη δική του περιπέτεια. Οι γιατροί που το ανέπτυξαν, οι δρες Τζόνας Σαλκ και Άλμπερτ Σαμπίν (Jonas Salk, Albert Sabin) «δώρισαν τις πατέντες τους στο κράτος, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σήμερα, με τις εταιρείες που κατέχουν τις δικές τους», είπε.
Και συνέχισε: «Το να βλέπεις την πολιομυελίτιδα να εξαφανίζεται… υπάρχουν τόσο πολλές ιστορίες για το εμβόλιο, τόσο πολλές ζωές που σώθηκαν σε μια επιδημία που ολοένα μεγάλωνε…. Είναι παράλογη η ιδέα ότι θέλουν να αντιστρέψουν την πορεία των εμβολίων σήμερα».
Photo by Rocco Spaziani/Archivio Spaziani/Mondadori Portfolio via Getty Images