Ένα νέο φάρμακο για την πιο θανατηφόρο μορφή της φυματίωσης ενέκρινε η αρμόδια αμερικανική Αρχή. Το φάρμακο λέγεται pretomanid και θα χορηγείται ως τμήμα τριπλής αγωγής για την εκτεταμένα ανθεκτική φυματίωση (XDR-TB) των πνευμόνων.
Η εκτεταμένα ανθεκτική φυματίωση είναι η μορφή της νόσου που δεν ανταποκρίνεται στα περισσότερα κύρια φάρμακα εναντίον της. Επομένως οι θεραπευτικές επιλογές για τους ασθενείς που πάσχουν από αυτήν είναι περιορισμένες. Μέχρι το τέλος του 2016, κρούσματα εκτεταμένα ανθεκτικής φυματίωσης είχαν αναφερθεί σε 123 χώρες του κόσμου, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Όπως ανακοίνωσε η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA), ενέκρινε το pretomanid για να χορηγείται μαζί με τα αντιμικροβιακά φάρμακα bedaquiline and linezolid σε ενήλικες με εκτεταμένα ανθεκτική φυματίωση.
Η φυματίωση προκαλείται από ένα βακτήριο το οποίο επιτίθεται στους πνεύμονες. Στο 15-20% των περιπτώσεων, όμως, η νόσος εξαπλώνεται εκτός των πνευμόνων. Έτσι μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε άλλα σημεία του σώματος, όπως οι νεφροί και ο εγκέφαλος.
Μελέτη στη Νότιο Αφρική
Η έγκριση του FDA βασίσθηκε σε μελέτη στη Νότιο Αφρική με 107 ασθενείς, που έπασχαν από εκτεταμένα ανθεκτική φυματίωση. Έξι μήνες μετά τη θεραπεία, το 89% των ασθενών είχαν ιαθεί. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο από το 40-50% (κατά μέσον όρο 34%) που συνήθως παρατηρείται στους ασθενείς.
Η Tsholofelo Msimango ήταν μία από τις ασθενείς που συμμετείχαν σε αυτή τη μελέτη. Όταν εντάχθηκε σε αυτήν, είχε απομείνει μόλις 26 κιλά και ήταν τρομοκρατημένη.
«Έκλαιγα σε όλη τη διαδρομή με το ασθενοφόρο προς το νοσοκομείο», είπε προσφάτως στην εφημερίδα The New York Times. «Οι γιατροί είχαν πει στους γονείς μου να φτιάξουν την ασφάλειά τους γιατί πέθαινα».
Το νέο φάρμακο, όμως, την κράτησε στη ζωή και σήμερα, πέντε χρόνια μετά τη διάγνωσή της, δεν έχει ίχνος της ασθένειας στο σώμα της. Έχει όμως έναν μικρό γιο, ενώ το σωματικό βάρος της είναι πια φυσιολογικό (έχει πάρει πάνω από 20 κιλά).
Ανεπιθύμητες ενέργειες
Αυτό δεν σημαίνει πως το νέο τριπλό σχήμα είναι εύκολο για τους ασθενείς. Στη μελέτη πολλοί απ’ όσους το έλαβαν εκδήλωσαν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται νευρολογικές βλάβες, αναιμία, αυξημένα ηπατικά ένζυμα, δυσπεψία, αυξημένα παγκρεατικά ένζυμα, οπτική διαταραχή και πολλά άλλα.
Η νόσος όμως είναι πολύ χειρότερη από τις παρενέργειες των φαρμάκων.
Παρότι η εκτεταμένα ανθεκτική φυματίωση αποτελεί ένα ελάχιστο ποσοστό των παγκόσμιων κρουσμάτων φυματίωσης, είναι η κύρια αιτία θανάτου από λοιμώδη νοσήματα.
Κάθε χρόνο καταγράφονται σχεδόν 10 εκατομμύρια κρούσματα φυματίωσης σε όλο τον κόσμο. Μόλις 30.000 από αυτά οφείλονται σε εκτεταμένα ανθεκτική φυματίωση, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Τα δύο τρίτα των ασθενών πεθαίνουν πριν μάθουν τη έχουν. Και από τους υπόλοιπους, πάνω από τους μισούς επίσης πεθαίνουν διότι η νόσος τους είναι ανθεκτική και στις τέσσερις βασικές κατηγορίες αντιβοτικών εναντίον της.
«Η αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά είναι η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε ως Αρχή για τη δημόσια Υγεία», δήλωσε η αναπληρώτρια επίτροπος της FDA Dr Amy Abernethy. «Η εκτεταμένα ανθεκτική φυματίωση είναι μια απειλή για τη δημόσια Υγεία που πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά».