Φυματίωση: Ραγδαία αύξηση στα κρούσματα που δηλώνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα

Ολοένα περισσότεροι άνθρωποι μαθαίνουν ότι έχουν φυματίωση στη χώρα μας, καθώς η νόσος έχει ανακάμψει μετά από την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού και τα μέτρα για την αντιμετώπισή της.

Το 2023 αναφέρθηκαν στη χώρα μας 493 κρούσματα, έναντι 320 μία χρονιά νωρίτερα. Επομένως, παρουσίασαν αύξηση κατά 54% σε σύγκριση με το 2022. Τα 370 από τα κρούσματα του 2023 (το 75% του συνόλου) δηλώθηκαν από τις μονάδες υγείας. Τα υπόλοιπα 123 καταγράφηκαν από την ενεργητική εργαστηριακή επιτήρηση σε επιλεγμένα τριτοβάθμια νοσοκομεία. Από το σύνολο των περιστατικών το 47% αφορούσε Έλληνες και το 53% αλλοδαπούς.

Με βάση τον αριθμό των δηλωμένων περιπτώσεων, η συχνότητα δήλωσης της νόσου στην Ελλάδα για το 2023 υπολογίστηκε σε 4,71 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού. Η αναλογία αυτή είναι ελαφρώς αυξημένη σε σύγκριση με το 2019, δηλαδή πριν την πανδημία της COVID-19. Εκείνη τη χρονιά,  η συχνότητα δήλωσης ήταν 4,3 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού. Επιπλέον, τα περιστατικά του 2023 έφτασαν σε αναλογία εκείνα του 2014.

Ωστόσο, δεν δηλώνονται όλα τα κρούσματα που προκαλεί η φυματίωση στη χώρα μας. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των δηλωθέντων περιπτώσεων το 2023 θεωρείται ότι υποεκτιμά 3-5 φορές το πραγματικό φορτίο της νόσου.

Απειλή για τη δημόσια υγεία

Όπως αναφέρει το Νοσοκομείο Παπανικολάου της Θεσσαλονίκης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης (24 Μαρτίου), η φυματίωση εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία, παρότι ότι η θεραπεία της είναι γνωστή και ευρέως διαθέσιμη. Μετά την προσωρινή ύφεση λόγω της πανδημίας, «επέστρεψε» το 2023 ως πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως από λοιμώδες νόσημα.

Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημοσίας Υγείας (ΕΟΔΥ), διαχρονικά η φυματίωση ακολουθούσε φθίνουσα πορεία στον ελληνικό πληθυσμό. Μέχρι την πανδημία, τα περισσότερα κρούσματα αναφέρονταν μεταξύ των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας.

Στην αποδρομή της πανδημίας, όμως, παρατηρήθηκε αύξηση των κρουσμάτων και στον ελληνικό πληθυσμό. Στους αλλοδαπούς από χώρες με υψηλή επίπτωση της νόσου, ο αριθμός περιστατικών ενεργού φυματίωσης βαίνει σταθερά αυξανόμενος την τελευταία δεκαετία.

Η πλειονότητα των κρουσμάτων στους αλλοδαπούς αφορά νεαρής ηλικίας άτομα. Η ηλικιακή ομάδα των πασχόντων είναι έφηβοι και πολύ νεαροί ενήλικες (ηλικίες 15-24 ετών).

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το 2023 η φυματίωση νόσησε 10,8 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Τα 6 εκατομμύρια ήταν άνδρες, τα 3,6 εκατομμύρια γυναίκες και 1,3 εκατομμύρια ήταν παιδιά.

Επιπλέον, κόστισε τη ζωή 1,25 εκατομμυρίων ασθενών. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται 161.000 που ήταν φορείς του ιού HIV που προκαλεί AIDS.  Σημαντικό ποσοστό των θυμάτων έχασαν τη ζωή τους από φυματίωση ανθεκτική στα αντιβιοτικά. Επιπλέον περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού έχει λανθάνουσα νόσο, χωρίς να νοσεί.

40-50 ασθενείς ετησίως στο «Παπανικολάου»

Το Γενικό Νοσοκομείο «Γεώργιος Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης αποτελεί το Κέντρο Αναφοράς για τη Φυματίωση της Βορείου Ελλάδος. Στην Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική του και στο Πνευμονολογικό Τμήμα του ΕΣΥ διαγιγνώσκονται και νοσηλεύονται 40-50 ασθενείς κάθε χρόνο.

Επιπλέον, στα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία των δύο κλινικών πραγματοποιούνται περίπου 1.500 επισκέψεις ετησίως. Οι επισκέψεις αυτές περιλαμβάνουν επανελέγχους ασθενών με ενεργό φυματίωση, αλλά και ελέγχους περιβάλλοντος και προληπτικούς ελέγχους.

«Η φυματίωση είναι νόσος που μπορεί να αντιμετωπιστεί και να προληφθεί», τονίζεται στην ανακοίνωση. Η πρόληψη συνίσταται:

• Στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των πασχόντων, ώστε να σταματήσει η μετάδοση της νόσου
• Στην χορήγηση προληπτικής θεραπείας στα άτομα με λανθάνουσα νόσο

Σημειώνεται ότι το Νοσοκομείο Παπανικολάου στην πρότερη λειτουργία του αποτελούσε το ιστορικό πλέον «Σανατόριο Αβεστοχωρίου».

Πληροφορίες-ραντεβού στο Νοσοκομείο Παπανικολάου: 14970 (ή https://rantevou.gpapanikolaou.gr),  Ιατρείο Φυματίωσης Πνευμονολογικής Κλινικής ΑΠΘ: 231-330.7858, Ιατρείο Φυματίωσης Πνευμονολογικού Τμήματος ΕΣΥ: 231-330.7274

Φωτογραφία: iStock