«Η ελονοσία δεν έχει καμία σχέση με τους πρόσφυγες. Έχει να κάνει με ανθρώπους, οι οποίοι έρχονται από ενδημικές χώρες, έχει να κάνει γενικότερα με τις μετακινήσεις πληθυσμών. Μπορεί οι φορείς της ελονοσίας, που δεν είναι απαραιτήτως άρρωστοι, να είναι τουρίστες, μπορεί να είναι εργάτες γης» επισημαίνει.
Επιπλέον, εκτιμά ότι στην Ελλάδα η πλειονότητα των κρουσμάτων ελονοσίας ήταν συνδεδεμένη με εργάτες γης, οι οποίοι πολλές φορές εκτίθενται σε δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης, που αυξάνουν τις πιθανότητες να εκτεθούν σε κουνούπια στο υπαίθριο περιβάλλον.
«Ειδικά για την ελονοσία, κινδυνέψαμε να εκδοθεί τουριστική οδηγία σε βάρος της Ελλάδας το 2011, οπότε σημειώθηκαν κρούσματα στη Σκάλα Λακωνίας. Από τα 11 σημεία στην επικράτεια, στα οποία καταγράφηκαν τοπικά κρούσματα, τα περισσότερα ήταν συνδεδεμένα με εργάτες γης. Για παράδειγμα, ένας εργάτης γης που προέρχεται από μια χώρα ενδημική σε ελονοσία, που είναι φορέας, όχι απαραίτητα άρρωστος, και ζει σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης, μπορεί να αποτελέσει πηγή μόλυνσης για τα ανωφελή κουνούπια που θα τον τσιμπήσουν. Εκείνα, με τη σειρά τους, μπορεί να μολύνουν κάποιο άλλο άτομο που θα τσιμπήσουν» διευκρινίζει.
Υπενθυμίζει, άλλωστε, ότι η ελονοσία μάστιζε τον χώρο της βόρειας Ελλάδας μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και διαπιστώνει ότι υπάρχει μια τάση ανάκαμψης ασθενειών γενικότερα, λόγω των πολύ μεγάλων μετακινήσεων πληθυσμών και πιθανώς και μολυσματικών παραγόντων.
Ο ιός του Δυτικού Νείλου και ο ορότυπος «Νέα Σάντα»
Διαφορετικά δεδομένα διαμορφώνονται στην περίπτωση του ιού του Δυτικού Νείλου, καθώς ο φορέας του ιού δεν είναι ο άνθρωπος αλλά τα πουλιά που μεταναστεύουν, σταθμεύουν σε κάποιες περιοχές και αναπαράγονται.
«Τα ορνιθόφιλα κουνούπια μπορεί να τσιμπήσουν τα πουλιά αυτά, να μολυνθούν και στη συνέχεια να μολύνουν ανθρώπους, όπως έγινε το 2010, όταν ανιχνεύτηκε στη χώρα μας ένας νέος ορότυπος του ίδιου ιού και μάλιστα πήρε το όνομα «Νέα Σάντα» από την τοποθεσία στην οποία εντοπίστηκε από το Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Αρμποϊών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης» τονίζει ο κ. Μουρελάτος.
Από την πλευρά της, η υπεύθυνη του Κέντρου, Άννα Παπά, επισημαίνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ότι κάθε χρόνο γίνεται επιτήρηση για τον ιό του Δυτικού Νείλου και στα κουνούπια και στα κοτόπουλα, σε συνεργασία με τον επίκουρο καθηγητή της Κτηνιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, Χρυσόστομο Δόβα.
«Φέτος τα πράγματα είναι ευοίωνα για τον ιό του Δυτικού Νείλου, ενώ τα τελευταία χρόνια δεν υπήρξαν κρούσματα» τονίζει η κ. Παπά και ευελπιστεί ότι το ίδιο θα συνεχιστεί και φέτος. Σε κάθε περίπτωση υπογραμμίζει ότι η επιδημιολογική αυτή παρακολούθηση ξεκινά στις αρχές του Ιουνίου, οπότε αυξάνονται οι πληθυσμοί των κουνουπιών και υπάρχει ασφαλής πρόβλεψη στις αρχές Ιουλίου. Ωστόσο υπενθυμίζει ότι οι πολίτες θα πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνουν μέτρα προστασίας από τα κουνούπια, να τοποθετούν σίτες στα σπίτια τους, να χρησιμοποιούν εντομοαπωθητικά και να αποφεύγουν να βγαίνουν έξω τις ώρες που είναι ενεργά τα κουνούπια.
Ο ιός Τσιγκουγκούνια και ο Δάγκειος πυρετός
Σε ό,τι αφορά τον ιό Τσιγκουγκούνια και τον Δάγκειο πυρετό, ο κ. Μουρελάτος αναφέρει ότι έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια τοπικές επιδημίες στη Γαλλία, την Ιταλία και την Κροατία.
«Σε αυτές τις ασθένειες ενέχεται το κουνούπι-τίγρης της Ασίας (Aedes albopictus) που έχει έρθει στην Ελλάδα εδώ και 10 χρόνια, ευδοκιμεί στα αστικά μας κέντρα και είναι ο κατ΄ εξοχήν διαβιβαστής των δύο αυτών ασθενειών. Φορείς είναι άνθρωποι που προέρχονται από περιοχές όπου ενδημούν οι ασθένειες αυτές, όπως η νοτιοανατολική Ασία και η νότια Αμερική» προσθέτει.
Ο ιός Ζίκα
Σχετικά με τον ιό Ζίκα για τον οποίο υπήρξε μεγάλη δημοσιότητα, διευκρινίζει ότι η μετάδοσή του γίνεται κυρίως από το κουνούπι του είδους Aedes aegypti.
«Ο διαβιβαστής αυτός βρισκόταν στην Ελλάδα μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παραδόξως δεν τον βρίσκουμε πια. Υπάρχει στην Τουρκία και, σύμφωνα με ενδείξεις, και στη Βουλγαρία. Θεωρούμε ότι είναι πολύ πιθανό να το έχουμε και εδώ. Αν συμβεί αυτό στο μέλλον, η επικινδυνότητα μετάδοσης του ιού Ζίκα θα αυξηθεί» προσθέτει.
Γιατί μας ενοχλούν τα κουνούπια περισσότερο τα τελευταία 10 χρόνια;
Στο ερώτημα γιατί μας ενοχλούν τα κουνούπια περισσότερο τα τελευταία 10 χρόνια, ο κ. Μουρελάτος απαντά ότι εδώ και μια δεκαετία έχει εγκατασταθεί στην Ελλάδα το κουνούπι Aedes albopictus που «προτιμά το αστικό περιβάλλον και συναντάται σε περιοχές και πόλεις που δεν είχαν στο παρελθόν όχληση. Για τον λόγο αυτόν, πέραν των μέτρων που λαμβάνονται για την καταπολέμηση των κουνουπιών στις πόλεις, μέσω των ψεκασμών στα φρεάτια, θα πρέπει οι πολίτες να λαμβάνουν τα ενδεικνυόμενα μέτρα ατομικής προστασίας. Ένας ακόμη λόγος ήταν η ευαισθητοποίηση του κόσμου μετά από τη δημοσιότητα που δόθηκε σε ασθένειες όπως η ελονοσία, ο ιός του Δυτικού Νείλου, ο ιός Ζίκα κ.α.
Τέλος, τα τελευταία καλοκαίρια σημειώνονται σημαντικές βροχοπτώσεις ιδιαίτερα τον Μάιο και τον Ιούνιο, γεγονός που σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες, συμβάλλει στην αύξηση των πληθυσμών των κουνουπιών. Διευκρινίζει ωστόσο ότι φέτος, μέχρι στιγμής, δεν σημειώθηκαν βροχές που να εντείνουν το ενδεχόμενο αυτό.