Γράφει ο Αντώνιος Δ. Βραχάτης
Επεμβατικός Καρδιολόγος
Σε πρώτη σκέψη δόντια και καρδιά φαίνεται να μην έχουν σχέση όμως οδοντίατρος και καρδιολόγος «διασταυρώνονται» σε ορισμένες περιπτώσεις και πρέπει να συνεργαστούν. Κοινό αντικείμενο είναι τα εξής θέματα.
Σε ορισμένες καρδιοπάθειες θεωρείται ότι υπάρχει προδιάθεση για λοίμωξη και συγκεκριμένα λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα. Ως «ένοχες παθήσεις» θεωρούνται η πρόπτωση της μιτροειδούς, οι τεχνητές βαλβίδες, συγγενείς καρδιοπάθειες κ.α. Μέχρι πρόσφατα στις παθήσεις αυτές ήταν επιβεβλημένη η χορήγηση χημειοπροφύλαξης, δηλαδή η χορήγηση αντιβιωτικών πριν ή/και μετά από κάποια αιματηρή οδοντιατρική πράξη, (όπως π.χ η εξαγωγή ή περιοδοντικές θεραπείες), με σκοπό την προληπτική προστασία από πιθανή μόλυνση.
Η χρησιμότητα της χημειοπροφύλαξης πλέον αμφισβητείται σε βαθμό που δεν συστήνεται πλέον από τον αμερικανικό καρδιολογικό οργανισμό (americanheart.org), διότι αφ ενός σε πρόσφατες μελέτες δεν βρέθηκαν ισχυρές ενδείξεις ότι η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα προκαλείται από οδοντιατρικές πράξεις ενώ τα όποια ωφελήματα εξισορροπούνται αρνητικά από επιπλοκές όπως αλλεργία και παραγωγή ανθεκτικών βακτηρίων.
Πάντως χημειοπροφύλαξη συνεχίζει να χορηγείται:
Όταν υπάρχουν εμφυτευμένες τεχνητές βαλβίδες (η λοιμώδης ενδοκαρδίτις προσβάλει 6-7% των φερόντων τεχνητές βαλβίδες)
Ιστορικό ενδοκαρδίτιδας
Κυανωτική καρδιακή νόσος
Μετά από επεμβάσεις στην καρδιά και για ένα εξάμηνο από την επέμβαση.
Προκειμένου να διενεργηθούν ορισμένες αιματηρές οδοντιατρικές πράξεις (π.χ εξαγωγή, εμφυτεύματα) ο οδοντίατρος ζητά τη διακοπή αντιαιποπεταλιακών φαρμάκων, για να αποφύγει αιμορραγίες. Όμως η πρόωρη διακοπή των αντιαιμοπεταλιακών φαρμάκων εγκυμονεί τεράστιο κίνδυνο ακόμη και για τη ζωή του ασθενούς αφού μπορεί να προκαλέσει οξεία θρόμβωση του stent που με τη σειρά της οδηγεί συχνά σε έμφραγμα ή θάνατο.
Ο απαιτούμενος κατ ελάχιστο χρόνος χορήγησης αντιαιμοπεταλικών φαρμάκων (διπλής αντιαιμοπεταλιακής αγωγής) είναι ένας μήνας για τα γυμνά stents και ένας χρόνος για τα επικαλυμμένα stents, αλλά είναι καλύτερα να αποφασίζει ο καρδιολόγος που γνωρίζει τις επί μέρους λεπτομέρειες και κινδύνους που συνοδεύουν κάθε περίπτωση χωριστά, για το απαιτούμενο διάστημα χορήγησης και να αναβάλλονται αναλόγως οι οδοντικές εργασίες (ή εναλλακτικά να διενεργούνται αλλά χωρίς διακοπή των ανταιμοπεταλιακών)
Η προσθήκη συμπαθομιμιτικής (π.χ αδρεναλίνης) ουσίας στο τοπικό αναισθητικό το καθιστά πιο αποτελεσματικό αφού η τοπική αγγειοσύσπαση που προκαλεί διατηρεί την αναισθησία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Όμως σε περιπτώσεις καρδιοπαθών με διατεταμένη καρδιά, χαμηλό κλάσμα εξωθήσεως και/ή ιστορικό αρρυθμιών είναι καλύτερα να προτιμάται σκέτο αναισθητικό αφού η συμπαθομιμιτική ουσία μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη αρρυθμία (με μικρή πιθανότητα πάντως λόγω της ελάχιστης δοσολογίας) που είναι δύσκολο όμως να αντιμετωπιστεί σε οδοντιατρικό περιβάλλον.
ρόσφατα ευρήματα (από έρευνα του πανεπιστημίου Columbia) καθιστούν πιθανή την σχέση μεταξύ περιπτώσεων περιοδοντίτιδας (προχωρημένο στάδιο ουλίτιδας) και πρόκλησης στεφανιαίας νόσου.
Έτσι μεταξύ 657 σχετικών ασθενών, αυτοί που είχαν μεγάλη συγκέντρωση των υπευθύνων για την περιοδοντίτιδα μικροβίων, βρέθηκαν με παχύτερες αθηρωματικές πλάκες στις καρωτίδες, δηλαδή πιο επιρρεπείς στην αρτηριοσκλήρυνση. Πιθανότατα αυτό συμβαίνει μέσω της γενικότερης αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος και της έκκρισης φλεγμονωδών ουσιών που ενεργούν αυξητικά στην αθηρωματική πλάκα.
Ακόμη δεν είναι σίγουρο ότι η περιοδοντίτιδα προκαλεί καρδιαγγειακά νοσήματα, όμως το βούρτσισμα των δοντιών επιβάλλεται έτσι και αλλιώς όπως άλλωστε και ή πρόληψη και θεραπεία της περιοδοντίτιδας, για να έχουμε υγιή δόντια. Ίσως στο προσεχές μέλλον να αποδειχτεί ότι με το βούρτσισμα των δοντιών γλυτώνουμε και μερικά εμφράγματα
Αντώνιος Δ. Βραχάτης
Επεμβατικός Καρδιολόγος – τέως Διευθυντής Γ.Ν.Α. «Γ.Γεννηματάς»
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: