Γιατί η πολλή άσκηση βλάπτει την υγεία;

Iatropedia
20 Οκτωβρίου 2014 | 19:00

Κινδύνους για την υγεία εγκυμονεί η σκληρή γυμναστική. Οι βλάβες που μπορεί να προκληθούν στους μύες εξαιτίας της έντονης και επίπονης άσκησης είναι πολλές φορές σοβαρές. Μια από αυτές είναι η ραβδομυόλυση η οποία προκαλείται όταν οι αθλητές ασκούνται σκληρά σε υψηλές θερμοκρασίες. Ποια είναι τα συμπτώματα της πάθησης αυτής; Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο; Πως μπορείτε να προστατευθείτε; Απαντήσεις στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί.

Της Χριστίνας Ι. Μπουντούρη

Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού

Η ραβδομυόλυση είναι μια επώδυνη και δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση των μυών που για τους αθλητές και τους αθλούμενους, προκύπτει συνήθως από την υπερπροσπάθεια κατά τη διάρκεια της άσκησης, ιδίως σε υψηλές θερμοκρασίες.

Τις προηγούμενες δεκαετίες η ραβδομυόλυση ήταν ως επί το πλείστον το αποτέλεσμα της έντονης σωματικής προσπάθειας σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής εκπαίδευσης.

Τα τελευταία χρόνια όμως ο αριθμός των περιστατικών έχει αυξηθεί κυρίως λόγω της έντονης άσκησης που γίνεται στα γυμναστήρια.

Η ραβδομυόλυση είναι ένα σοβαρό σύνδρομο που οφείλεται στην άμεση ή έμμεση βλάβη των μυών. Προκύπτει από την καταστροφή των μυϊκών ινών και την απελευθέρωση του περιεχομένου τους στην κυκλοφορία του αίματος. Μία από τις πρωτεΐνες που απελευθερώνεται από τα κατεστραμμένα κύτταρα των μυών είναι η μυοσφαιρίνη.

Τα υψηλά επίπεδα μυοσφαιρίνης στο αίμα έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση μυοσφαιρίνης στα ούρα και για το λόγο αυτό τα ούρα χρωματίζονται με σκούρο χρώμα (σαν κονιάκ). Σε ορισμένες περιπτώσεις η μυοσφαιρίνη μπορεί να καταστρέψει τα νεφρά και να προκαλέσει νεφρική ανεπάρκεια.

Εξίσου επικίνδυνη μπορεί να είναι η αύξηση του καλίου στο αίμα, η οποία υπό ορισμένες συνθήκες μπορεί να επηρεάσει τον καρδιακό ρυθμό. Ένας άλλος κίνδυνος που υπάρχει είναι η υπασβεστιαιμία, δηλαδή η ελάττωση του ασβεστίου στο αίμα που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή αρρυθμία, μυϊκούς σπασμούς και άλλα συμπτώματα.

Τα πιο σοβαρά επεισόδια ραβδομυόλυσης εμφανίζονται κατά την έναρξη ενός προγράμματος γυμναστικής και όταν η άσκηση είναι έντονη και υπερβολική. Βασικός παράγοντας σε πολλές περιπτώσεις είναι η απότομη αύξηση της έντασης της άσκησης.

Επιπλέον, η αφυδάτωση, οι υψηλές θερμοκρασίες και η κακή διατροφή συμβάλουν στην εμφάνισή της. Ορισμένα άτομα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν ραβδομυόλυση εξαιτίας γενετικών παραγόντων που προκαλούν μεταβολικές διαταραχές.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Επώδυνες, πρησμένες, μελανιασμένες ή ευαίσθητες περιοχές του σώματος

Μυϊκή αδυναμία ή δυσκολία να κινήσετε τα χέρια ή τα πόδια

Αδιαθεσία

Ναυτία ή/και έμετος

Σύγχυση

Πυρετός

Σκουρόχρωμα ούρα (σαν κονιάκ)

Μειωμένη ή καθόλου παραγωγή ούρων

Ο μυϊκός πόνος μπορεί να θεωρηθεί από πολλούς ως απλό «πιάσιμο» που συχνά παρατηρείται μετά από τη γυμναστική. Όταν όμως συνυπάρχει αλλαγή στο χρώμα των ούρων και έντονος πόνος στους μύες δε θα πρέπει να αγνοηθεί γιατί χρειάζεται άμεση ιατρική εκτίμηση.

Συμβουλές για να αποφύγετε τη ραβδομυόλυση στο γυμναστήριο

Αν ξεκινάτε για πρώτη φορά γυμναστική αποφύγετε τις υπερβολές και την υπερπροσπάθεια που θεωρείτε ότι θα φέρουν πιο γρήγορα αποτελέσματα, γιατί μπορεί τελικά να θέσετε σε κίνδυνο την υγεία σας. Αυξήστε προοδευτικά την ένταση και το βαθμό δυσκολίας είτε πρόκειται για πρόγραμμα με βάρη είτε για αερόβια άσκηση.

Ο κίνδυνος της ραβδομυόλυσης υπάρχει ακόμα και σε άτομα που γυμνάζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η έντονη άσκηση αν γίνεται αρκετές ώρες κάθε μέρα μπορεί κάποια στιγμή να επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα. Δώστε χρόνο στο σώμα σας να ξεκουράζετε και αποφύγετε τις ακρότητες.

Πίνετε πολλά υγρά για να παραμείνετε ενυδατωμένοι. Η αφυδάτωση είναι ένας από τους κύριους παράγοντες για να προκληθεί ραβδομυόλυση. Οι αφυδατωμένες μυϊκές ίνες είναι λιγότερο ελαστικές και άρα πιο πιθανό να υποστούν βλάβη.

Μην ασκείστε έντονα όταν κάνετε δίαιτα χαμηλών θερμίδων ή μετά από μεγάλες περιόδους νηστείας. Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είστε όταν κάνετε διατροφή με λίγους υδατάνθρακες.