Με την εορταστική περίοδο να κορυφώνεται, οι ειδικοί προειδοποιούν για μία κατάσταση άρρηκτα συνδεδεμένη με τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά που είθισται να αποκαλείται «σύνδρομο της καρδιάς των γιορτών».
Η κατάσταση αυτή προκαλείται από τις καταχρήσεις των ημερών , με πρώτη την υπερκατανάλωση αλκοόλ. Πρόκειται για την κολπική μαρμαρυγή, την συχνότερη καρδιακή αρρυθμία στις ηλικίες άνω των 60 ετών.
Η κολπική μαρμαρυγή χαρακτηρίζεται από ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό, που οδηγεί σε αύξηση των παλμών της καρδιάς (100-150 το λεπτό). Τα κύρια συμπτώματά της είναι:
- Αίσθημα παλμών («φτερουγίσματα» της καρδιάς)
- Δύσπνοια
- Ζάλη
- Αδυναμία
- Καταβολή δυνάμεων, κόπωση
«Ο όρος «σύνδρομο της καρδιάς των γιορτών» ακούγεται πολύ εορταστικός, αλλά στον κόσμο της Καρδιολογίας περιγράφει το στρες που ασκούν στην καρδιά το πολύ αλκοόλ, το πολύ αλάτι και η υπέρταση», αναφέρει η Dr. Amy Pollak, καρδιολόγος στην Mayo Clinic, στη Φλόριντα.
«Το στρες αυτό είναι τέτοιο, ώστε οι πάσχοντες νιώθουν ξαφνικά πως η καρδιά τους κτυπά τόσο δυνατά, ώστε θα βγει από το στήθος τους. Άλλοι αισθάνονται ότι κάτι δεν πάει καλά – χάνουν τις δυνάμεις τους, έχουν δύσπνοια, νιώθουν εξαντλημένοι, χωρίς ενέργεια», προσθέτει.
Ανεξάρτητα από τα συμπτώματα που προκαλεί το σύνδρομο, η αιτία είναι η ίδια: η κολπική μαρμαρυγή. Αυτή χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση, ειδάλλως μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές.
«Η κολπική μαρμαρυγή προκαλεί σημαντικό ποσοστό εγκεφαλικών επεισοδίων. Επομένως είναι σοβαρή κατάσταση», τονίζει η Dr. Pollak. «Όποιος λοιπόν παρουσιάσει ξαφνικά τα προαναφερθέντα συμπτώματα, δίχως να κάνει κάτι κοπιώδες ή απαιτητικό, πρέπει να αναζητά αμέσως ιατρική συμβουλή».
Οι παράγοντες κινδύνου
Το σύνδρομο της καρδιάς των γιορτών συνήθως εκδηλώνεται μετά από παρατεταμένη περίοδο κατάχρησης αλκοόλ. Οι πρώτες αναφορές γι’ αυτό πριν από 50 χρόνια, λ.χ., αφορούσαν ανθρώπους που είχαν περάσει ένα Σαββατοκύριακο πίνοντας και τρώγοντας ό,τι ήθελαν.
Με την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ συμβαίνουν αλλαγές σε μοριακό επίπεδο στην καρδιά, που διαταράσσουν την ηλεκτρική δραστηριότητά της. Επιπλέον, το αλκοόλ μπορεί να ασκήσει τοξική επίδραση στον καρδιακό μυ και να προκαλέσει τραυματισμό στα κύτταρά του. Όλες αυτές οι επιδράσεις οδηγούν σε διαταραχή του ρυθμού με τον οποίο πάλλεται η καρδιά.
Μελέτες έχουν δείξει πως το σύνδρομο δεν εκδηλώνεται μόνο σε όσους συνηθίζουν να πίνουν αλκοόλ. Μπορεί να το αναπτύξουν και άτομα που πίνουν σπανίως έως καθόλου, αλλά το παράκαναν μία φορά.
Εκτός από το αλκοόλ, στην εμφάνισή του συμβάλλει και η υπερκατανάλωση κορεσμένων λιπαρών (π.χ. από κρέατα, κρέμες γάλακτος) και το πολύ αλάτι. Ρόλο παίζουν επίσης τα μεγάλα γεύματα, τα οποία διεγείρουν το πνευμονογαστρικό νεύρο. Το νεύρο αυτό ελέγχει, μεταξύ άλλων, την πέψη, τον καρδιακό ρυθμό και το ανοσοποιητικό.
Τα μεγάλα γεύματα μπορεί ακόμα να αυξήσουν τα επίπεδα ορισμένων ορμονών οι οποίες αυξάνουν την πίεση και τον καρδιακό ρυθμό. Η αυξημένη κατανάλωση καφεΐνης (π.χ. από αναψυκτικά τύπου κόλα, καφέδες, ενεργειακά ποτά κ.λπ.) επίσης μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη του συνδρόμου, αναφέρει ο καρδιολόγος Dr. Amir Lotfi, από το Ιατρικό Κέντρο Baystate στη Μασαχουσέτη. h
Γενικότερα η κολπική μαρμαρυγή, εκδηλώνεται συνήθως σε πάσχοντες από υποκείμενα καρδιαγγειακά προβλήματα, όπως η υπέρταση, η περικαρδίτιδα ή οι συγγενείς καρδιοπάθειες.
Η πρόγνωση
Η έκβαση που θα έχει το σύνδρομο της καρδιάς των γιορτών εξαρτάται από την παρουσία υποκείμενων καρδιαγγειακών προβλημάτων. Η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο:
- Καρδιακή αρρυθμία
- Καρδιομυοπάθεια
- Χρόνια ηπατική νόσο
Περισσότερο από το 90% των περιπτώσεων κολπικής μαρμαρυγής λόγω υπερκατανάλωσης αλκοόλ υποχωρούν αυτόματα. Ωστόσο στο 20-30% των περιπτώσεων εκδηλώνεται νέο επεισόδιο εντός 12 μηνών.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Η Dr. Pollak τονίζει ότι ο καλύτερος τρόπος για να προστατευθούμε από το σύνδρομο είναι να αποφύγουμε τις κύριες αιτίες του. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα πιούμε και δεν θα φάμε στις γιορτές. Απλώς πρέπει:
- Να καταναλώσουμε λιγότερο αλκοόλ
- Να βάλουμε λιγότερο αλάτι στο φαγητό
- Να μην κάνουμε τεράστια γεύματα
- Να μην το παρακάνουμε με την καφεΐνη
Φωτογραφία: iStock