Haseeb Ahmad: Να δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο σύστημα Υγείας

Ο κ. Ahmad έκανε λόγο για λαβύρινθο στην υγειονομική περίθαλψη, σημειώνοντας ότι οι ασθενείς δεν λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα. Έρχονται αντιμέτωποι – εξήγησε – με ένα έντονα κατακερματισμένο σύστημα, γεμάτο προκλήσεις. Οι γιατροί της πρωτοβάθμιας φροντίδας αντιμετωπίζουν περιορισμένη πρόσβαση στην πληροφόρηση, οι ειδικευμένοι λειτουργούν στον μικρόκοσμό τους, υπάρχει κατάχρηση, περιορισμένη ή κακή χρήση διαγνωστικών εξετάσεων, τα νοσοκομεία αμείβονται για τον όγκο και όχι την αξία των παρεχόμενων υπηρεσιών, τα φαρμακεία δεν έχουν ενσωματωθεί στο σύστημα παροχής φροντίδας και εκείνοι που χρηματοδοτούν το σύστημα βυθίζονται στη γραφειοκρατία.

Από την άλλη πλευρά, ο φαρμακευτικός κλάδος είναι ο βασικός αποδέκτης όλων των μέτρων περιορισμού του κόστους που επιβλήθηκαν από το 2011 μέχρι σήμερα. Ενδεικτικά, ο κ. Ahmad ανέφερε την έκδοση 29 Δελτίων Τίμων – κάθε φορά με διαφορετικούς κανόνες, την επιβολή αυστηρότερων κανόνων αποζημίωσης, την καθιέρωση της συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία, την επιβολή clawback και rebate, με τη φαρμακευτική βιομηχανία να επιστρέφει στο κράτος πάνω από 600 εκατ. ευρώ το χρόνο.

Σύμφωνα με τον κ. Ahmad, για να δημιουργήσουμε ένα αποδοτικό και βιώσιμο σύστημα Υγείας χρειαζόμαστε μία νέα κατεύθυνση. Ο δρόμος που πρέπει να ξεπεραστεί είχε τα χαρακτηριστικά της εσωστρέφειας, της στόχευσης στο κόστος και σε οριζόντια μέτρα. Ο νέος πρέπει να έχει ως επίκεντρο τον ασθενή, να εστιάζει στο θεραπευτικό αποτέλεσμα και στην οικονομική βιωσιμότητα.

Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Με έμφαση στην πρόληψη και την πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας, την ανάδειξη της ποιότητας και της καινοτομίας και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας.

Τα Βήματα

Περιγράφοντας την πορεία η οποία θα οδηγήσει στο νέο αυτό μοντέλο περίθαλψης, ο ομιλητής αναφέρθηκε σε έξι βήματα:

Το πρώτο βήμα είναι να καθοριστούν οι προτεραιότητες, με βάση τις υγειονομικές ανάγκες. Μπορεί, για παράδειγμα, να δοθεί έμφαση στην αρθρίτιδα και τα μυοσκελετικά προβλήματα, το άσθμα, τον καρκίνο, τα καρδιαγγειακά, τον διαβήτη, τα ψυχικά νοσήματα, τους τραυματισμούς και την παχυσαρκία. Η διαμόρφωση ενός αντίστοιχου πλαισίου στο Ηνωμένο Βασίλειο, οδήγησε σε μείωση κατά 50% των καρδιαγγειακών νοσημάτων μέσα σε μία δεκαετία.

Το δεύτερο βήμα είναι να δοθεί έμφαση στην πρόληψη και την πρωτοβάθμια φροντίδας Υγείας. Να αυξηθούν τα σχετικά δίκτυα, η ενημέρωση των ασθενών, ο αυτοέλεγχος της υγείας τους και η φροντίδα στην κοινότητα. Να μειωθούν – παράλληλα – η παχυσαρκία, οι ανθυγιεινές συνήθειες, όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και εξαρτησιογόνων ουσιών και τα ατυχήματα.

Το τρίτο βήμα είναι να δοθεί έμφαση στα υπάρχοντα στοιχεία, όπως εκείνα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, τα οποία είναι άκρως ενδιαφέροντα και θα μπορούσαν να γίνουν πολύ αποδοτικά και χρήσιμα για την εφαρμογή όλων των παραπάνω.

Ενδεικτικό είναι το πρόγραμμα “Closercare” το οποίο εφαρμόζει η MSD στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόκειται για μία υπηρεσία απομακρυσμένης παρακολούθησης, η οποία έχει σχεδιαστεί για να υποστηρίξει τη βελτίωση της αυτο – φροντίδας ασθενών με μακροχρόνιες παθήσεις. Υλοποιείται με μία σειρά από μεθόδους, οι οποίες επιλέγονται από ή υλοποιούνται μέσω ενός πλήρως αυτοματοποιημένου συστήματος, χωρίς τη μεσολάβηση μεσαζόντων. Το εν λόγω σύστημα οδήγησε σε μείωση κατά 50% των εισαγωγών και 66% των ημερών νοσηλείας, ενώ πολύ σημαντικά ήταν και τα οικονομικά οφέλη για το σύστημα.

Το τέταρτο βήμα είναι να γίνει η Ελλάδα ένα διεθνές κέντρο αριστείας για την αναγνώριση προβλημάτων Υγείας σε πραγματικό χρόνο και παροχή των κατάλληλων υπηρεσιών. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται από το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, το οποίο είναι πρότυπο παγκοσμίως. Χάρη σε αυτό, θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν – εκτός των άλλων – κλινικές μελέτες και ανάλυση θεραπευτικών δεδομένων και κόστους.

Το πέμπτο βήμα είναι η καθιέρωση νέων ποιοτικών δεικτών στο σύστημα Υγείας. Από πλευράς αποτελεσματικότητας θα ελέγχουν την πρόληψη των πρόωρων θανάτων, την ποιότητα ζωής για άτομα με χρόνια προβλήματα και την ταχεία αποκατάσταση ατόμων που έχουν υποστεί οξέα επεισόδια ή σοβαρούς τραυματισμούς, από πλευράς ελέγχων, την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας και από πλευράς ασφάλειας, τη θεραπεία των ασθενών σε ασφαλείς συνθήκες.

Το έκτο βήμα είναι η ανάδειξη της αξίας και της καινοτομίας, με ενδεικτική την περίπτωση της φαρμακευτικής αγωγής, όπου η αξιολόγηση θα πρέπει να γίνεται με σχέσεις κόστους – αποτελεσματικότητας.

Επίκεντρο

Ο κ. Ahmad έκλεισε την ομιλία του λέγοντας ότι πρέπει να υπάρξει μία ουσιαστική στροφή σε ένα σύστημα με επίκεντρο τον ασθενή. Έως τώρα το σύστημα είναι κοντόφθαλμο, ιατροκεντρικό, υποκειμενικό, με έμφαση στην υπερ-εξειδικευμένη παροχή φροντίδας, ενώ το σύστημα πληρωμών βασίζεται στον όγκο των παρεχόμενων δραστηριοτήτων. Είναι αυστηρά λογιστικό, ενώ η καινοτομία αφορά αποκλειστικά και μόνο την επιστημονική ανακάλυψη νέων θεραπειών.

Το νέο σύστημα είναι ασθενοκεντρικό, αξιοποιεί την τεχνολογία της πληροφορίας, δίνει έμφαση στον συντονισμό και στην ολοκληρωμένη διαδικασία. Το σύστημα πληρωμών δίνει έμφαση στην αποτελεσματικότητα, είναι ευθυγραμμισμένο με κίνητρα προς τους εμπλεκόμενους (ασθενείς, ταμεία, παρόχους) και επικεντρώνεται στη διαστρωμάτωση του κινδύνου, τη διαχείριση κάθε περιστατικού και είναι ρεαλιστικό. Σε αυτό, η καινοτομία σημαίνει καλύτερη φροντίδα με χαμηλότερο κόστος.

Σύμφωνα με τον ομιλητή, η διαχείριση της εποχής του Μνημονίου επιβάλλει αναζήτηση επιπλέον πόρων για το δημόσιο σύστημα, μέσα σε αυτά τα σφιχτά δημοσιονομικά πλαίσια. Οι πόροι αυτοί να διατεθούν για κάλυψη των ανισοτήτων, διαμόρφωση νέων μοντέλων παροχής και βελτίωσης της διακυβέρνησης.