Σύμφωνα με τον καθηγητή καρδιολογίας και πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας κ. Πάνο Βάρδα, τη χρονιά που μας πέρασε έλαβαν έγκριση νέες φαρμακευτικές θεραπείες σε 4 θεραπευτικά πεδία:
1. Υψηλή χοληστερόλη. Θεμέλιος λίθος της θεραπείας για δεκαετίες αποτελούν οι στατίνες, με σημαντικά αποτελέσματα στη μείωση της καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνητότητας. Ωστόσο, υπάρχουν ασθενείς που δεν μπορούν να ανεχθούν τις στατίνες ή δεν μπορούν να επιτύχουν το στόχο της υπολιπιδαιμικής αγωγής μόνο με στατίνες.
Η μελέτη ατόμων με γενετικά αυξημένη ή μειωμένη χοληστερόλη και η ανάλυση του γονοτύπου τους οδήγησε στην ανακάλυψη της πρωτεΐνης proprotein convertase subtilisin/kexintype 9 (PCSK9). Η πρωτεΐνη αυτή βρέθηκε ότι είναι κύριος ρυθμιστής του μεταβολισμού της χοληστερόλης και έγινε στόχος για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων.
Το 2015, εγκρίθηκαν δύο νέα φάρμακα αυτής της κατηγορίας: Η ουσία evolocumab, που αναπτύχθηκε από την Amgen και η alirocumab από την Sanofi. Πρόκειται για μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία δρουν αποτελεσματικά στην PCKS9 και έχουν ως βασικό τους χαρακτηριστικό ότι χορηγούνται μία φορά το μήνα. Από την άλλη, όμως, έχουν υψηλό κόστος.
2. Αντιπηκτική αγωγή. Τα τελευταία χρόνια, είχαμε επανάσταση στην πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων χάρη σε νέα αντιπηκτικά φάρμακα (NOACs), όπως η ετεξιλική δαβιγατράνη. Ωστόσο, ένα από τα σοβαρά μειονεκτήματά τους ήταν ότι δεν υπήρχουν ειδικά αντίδοτα ώστε να χορηγηθούν άμεσα σε περιπτώσεις αιμορραγιών.
Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει η ουσία idarucizumab, η οποία είναι αντίδοτο της δαβιγατράνης και ενδείκνυται σε ενήλικες ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με Pradaxa, όταν απαιτείται ταχεία αναστροφή της αντιπηκτικής δράσης της δαβιγατράνης: Για επείγον χειρουργείο/ επείγουσες επεμβατικές πράξεις. Και σε απειλητική για τη ζωή ή ανεξέλεγκτη αιμορραγία.
3. Πρόληψη εγκεφαλικού. Η ουσία edoxaban έλαβε έγκριση για τη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου και συστηματικής εμβολής σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Η νέα θεραπεία που έχει αναπτυχθεί από την DaiichiSankyo έχει ήδη λάβει έγκριση για τη θεραπεία της εν τω βάθη φλεβικής θρόμβωσης και της πνευμονικής εμβολής σε ασθενείς που έχουν ήδη υποβληθεί σε αγωγή με χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη για 5 έως 10 ημέρες.
4. Καρδιακή ανεπάρκεια. Τον Νοέμβριο εγκρίθηκε το φάρμακο lCZ696 (Entresto), για την αντιμετώπιση ασθενών με συμπτωματική χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και μειωμένο κλάσμα εξώθησης (HFrEF).Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί μία πάθηση που είναι απειλητική για τη ζωή και προσβάλει σχεδόν 15 εκατομμύρια Ευρωπαίους, από τους οποίους οι μισοί περίπου πάσχουν από τη μορφή του μειωμένου κλάσματος εξώθησης.
Το νέο φάρμακο είναι ένα χάπι που χορηγείται δύο φορές την ημέρα και διαθέτει ένα μοναδικό τρόπο δράσης: συνδυάζει το μηχανισμό δράσης ενός Αναστολέα των Υποδοχέων της Αγγειοτενσίνης και ενός Αναστολέα της Νεπριλυσίνης, που μειώνει το φορτίο της ανεπαρκούσας καρδιάς.
«Το 2015 ήταν μια επιστημονικά παραγωγική χρονιά στο χώρο της καρδιοαγγειακής ιατρικής, με σημαντικές μελέτες που σίγουρα θα επηρεάσουν την κλινική πρακτική μας», σημειώνει ο πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του συνεδρίου, παθολόγος, κ. Κωνσταντίνος Βέμμος. Ειδικότερα, αυτή τη χρονιά υπήρξαν πολλές θετικές μελέτες, οι οποίες αφορούσαν την πρώιμη ενδοαυλική απομάκρυνση του θρόμβου σε σοβαρά ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια – μία μέθοδος που πλέον καθιερώνεται στην κλινική πρακτική.
Ακόμη, ξεχώρισαν άλλες δύο μελέτες:
Μελέτη SPRINT. Είναι δυνατόν να αποτελέσει μια μελέτη ορόσημο στο χώρο της υπέρτασης και τα δεδομένα της πιθανότατα τελικά θα οδηγήσουν στην αναθεώρηση των κατευθυντήριων οδηγιών για την Υπέρταση. Οι τρέχουσες οδηγίες προτείνουν συστολική ΑΠ (ΣΑΠ) κάτω από 140 mmHg και κάτω από 150mmHg για τους πιο ηλικιωμένους.
Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ (NIH) και περιέλαβε πάνω από 9.300 υπερτασικούς ασθενείς, ηλικίας 50 ετών και άνω με τουλάχιστον έναν ακόμη παράγοντα κινδύνου. Ξεκίνησε το 2009 και επρόκειτο να ολοκληρωθεί το 2017.
Σκοπός της ήταν να εξετάσει εάν η ομάδα των ασθενών στους οποίους η πίεση μειωνόταν κάτω των 120, θα είχε καλύτερη έκβαση συγκριτικά με αυτούς που η πίεση ήταν κάτω του συμβατικού στόχου των 140mmHg. Καθώς η πρώτη ομάδα είχε πολύ λιγότερα καρδιαγγειακά επεισόδια έναντι της δεύτερης, η μελέτη διακόπηκε πρόωρα, παρέχοντας σαφή μηνύματα σχετικά με τη θεραπεία των υπερτασικών ασθενών.
Βέβαια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Η στόχευση σε τόσο χαμηλές τιμές αρτηριακής πίεσης (κάτω από 120 mmHg), ισοδυναμεί συχνά με χορήγηση πολλών φαρμάκων σε ισχυρές δόσεις. Οι παρενέργειες των φαρμάκων είναι πιθανό να ακυρώσουν το όποιο όφελος.
Μελέτη IMPROVE IT. Σε αυτή τη μελέτη συμμετείχαν 18.144 ασθενείς με ένα πολύ πρόσφατο οξύ στεφανιαίο επεισόδιο και χαμηλά αρχικά επίπεδα LDL χοληστερόλης (ως 125 mg/dL). Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν είτε σιμβαστατίνη 40 mg είτε σιμβαστατίνη/εζετιμίμπη 40/10 mg.