Η αύξηση της υπογεννητικότητας στην Ευρώπη στο επίκεντρο συνεδρίου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής

Ανεξέλεγκτες διαστάσεις έχει λάβει η υπογεννητικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας), με τα παιδιά που γεννιούνται σήμερα να είναι σχεδόν δύο φορές λιγότερα απ’ ό,τι πριν από έξι δεκαετίες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2023 η ΕΕ έφτασε στο ιστορικό χαμηλό των 1,38 γεννήσεων ζώντων βρεφών ανά γυναίκα, κατά μέσον όρο. Είναι το χαμηλότερο από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, όταν άρχισαν να μειώνονται σταδιακά οι γεννήσεις στην ΕΕ.

Φωτεινή εξαίρεση της πτωτικής τάσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ήταν το 2021 που συμπίπτει με την πανδημία της COVID-19. Εκείνη τη χρονιά το μέσο ποσοστό γονμιμότητας αυξήθηκε σε 1,53 ζώσες γεννήσεις ανά γυναίκα. Το 2022, όμως, μειώθηκε πάλι και έπεσε σε 1,46 γεννήσεις ανά γυναίκα. Και το 2023 ήταν ακόμα χαμηλότερο.

Ωστόσο η υπογεννητικότητα αφορά μεν πολλές, αλλά όχι όλες τις χώρες της ΕΕ. Σε πολλές από αυτές οι γεννήσεις έχουν αυξηθεί μετά το 2003. Ωστόσο οι αυξήσεις δεν είναι αρκετές για να βελτιωθεί το ποσοστό σε όλη την ΕΕ. Στις χώρες που δεν παρατηρείται αύξηση μετά το 2003 συμπεριλαμβάνονται οι:

• Ελλάδα
• Ισπανία
• Ιταλία
• Λιθουανία
• Λουξεμβούργο
• Μάλτα
• Πολωνία
• Φινλανδία

Ακόμα χαμηλότερα η Ελλάδα

Στη χώρα μας, αντιστοιχούν πλέον 1,26 ζώσες γεννήσεις ανά γυναίκα. Και αυτό όταν στις αρχές της οικονομικής κρίσης, το 2008, το ποσοστό γονιμότητας ήταν στο 1,50. Ακόμα χειρότερα, δε, στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ήταν 2,09.

Η υπογεννητικότητα αυτή έχει πολλά αίτια. Οι γυναίκες στη χώρα μας αποφασίζουν να αποκτήσουν παιδιά σε μεγαλύτερες ηλικίες από ό,τι τα παλαιότερα χρόνια. Αυτό οφείλεται κυρίως σε παράγοντες όπως:

• Η μη εύρεση του κατάλληλου συντρόφου
• Η δύσκολη επαγγελματική αποκατάσταση, που έχει ως αποτέλεσμα οικονομικές δυσκολίες για τη στήριξη μιας οικογένειας
• Η επιλογή καριέρας
• Πιθανώς η κακή πληροφόρηση, που θέλει λανθασμένα την άριστη φυσική κατάσταση στην ηλικία των 40 ετών να συνεπάγεται καλή αναπαραγωγική ικανότητα.

Δυστυχώς, όμως, η βιολογική ηλικία δεν συμβαδίζει με την αναπαραγωγική. Μολονότι το προσδόκιμο επιβίωσης για τις γυναίκες τα τελευταία 100 χρόνια αυξήθηκε από τα 55-60 στα 80-90, ο αναπαραγωγικός χρόνος παραμένει ο ίδιος.

Έτσι, η γονιμότητα εξακολουθεί να φθίνει μετά την ηλικία των 35 ετών και μετά τα 40 έτη υπάρχουν προβλήματα.

Οι σύγχρονες μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής

Για την προσπάθεια επίτευξης εγκυμοσύνης σε προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία εφαρμόζονται σύγχρονες μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως:

• Η PRP (Platelet Rich Plasma) ωοθηκών. Πρόκειται για έγχυση πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια στις ωοθήκες, με στόχο να ενεργοποιηθεί η παραγωγή νέων ωαρίων.
• Η βελτίωση της ωοθηκικής λειτουργίας με φάρμακα
• Η αντικατάσταση μιτοχονδρίων. Η μέθοδος αυτή εφαρμόστηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως στην Ελλάδα. Σε γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών με αποτυχημένες προσπάθειες εμφύτευσης ωαρίων, έγινε μεταφορά και αντικατάσταση του πυρήνα των ωαρίων τους σε ωάριο νέας γυναίκας της οποίας χρησιμοποιήθηκαν μόνο τα μιτοχόνδριά της. Με τη μέθοδο αυτή έχουν γεννηθεί μέχρι σήμερα 7 υγιή παιδία, 2 εκ των οποίων στην ίδια οικογένεια.

Διεθνής επιστημονική συνάντηση

Αυτά και άλλα πολλά κρίσιμα θέματα και νέες θεραπευτικές εξελίξεις στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή πρόκειται να αναδειχτούν στο SPRING FERTILITY FORUM 2025. Είναι μία διεθνής επιστημονική συνάντηση για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, που θα διεξαχθεί στην Αθήνα το διήμερο 28-29 Μαρτίου 2025.

Στην συνάντηση θα συμμετάσχουν έγκριτοι επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό και έμπειρα στελέχη των Μονάδων Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Το SPRING FERTILITY FORUM 2025 διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΛ.Ε.Ι.Υ.Α.) σε συνεργασία με την Controversies in Obstetrics, Gynecology and Infertility (COGI).

Πρόεδροι και συντονιστές του επιστημονικού προγράμματος είναι ο αν. καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της ΕΛ.Ε.Ι.Υ.Α., κ. Θέμης Μαντζαβίνος και εκ μέρους της COGI, ο καθηγητής κ. Zion Ben Rafael.

Φωτογραφία: iStock