Η πανδημία της COVID-19 διέγραψε έναν χρόνο από την αύξηση του προσδόκιμου ζωής στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα το μέσο προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση να γυρίσει το 2022 στα επίπεδα του 2012.
Στα 80,7 χρόνια το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα είναι πλέον χαμηλότερο απ’ ό,τι στις περισσότερες άλλες χώρες της νότιας και της δυτικής Ευρώπης, αλλά ίσο με τον μέσο όρο της ΕΕ.
Αυτό, επισημαίνει, μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεση του 2023 για την κατάσταση της υγείας στην ΕΕ.
Οι πηγές αυτής της επίδρασης μπορούν να φανούν στον αριθμό των καταγεγραμμένων θανάτων από COVID-19, που το 2020 αντιπροσώπευε την τέταρτη υψηλότερη αιτία θανάτου (μετά από τις ασθένειες του κυκλοφορικού συστήματος, τους καρκίνους και τις αναπνευστικές παθήσεις) και στα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ 2020 και 2022.
Παράγοντες ανησυχίας κάπνισμα και παχυσαρκία
Τα υψηλά ποσοστά καπνίσματος και παχυσαρκίας, ιδιαίτερα μεταξύ των εφήβων, αποτελούν παράγοντες ανησυχίας, συμβάλλοντας σε σημαντικό αριθμό θανάτων το 2019.
Η πτωτική τάση που παρατηρείτο στους θανάτους που μπορούν να αποτραπούν αντιστράφηκε το 2020, κυρίως ως αποτέλεσμα των θανάτων από την COVID-19, αλλά και λόγω της επίμονης επίπτωσης του καρκίνου του πνεύμονα, που είναι η κύρια αιτία θανάτων που θα μπορούσαν να αποτραπούν στη χώρα.
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, τα μέτρα για τον περιορισμό του καπνίσματος που άρχισαν να εφαρμόζονται το 2019 έδειξαν πολλά υποσχόμενα, αλλά η επιβολή της απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, όπως τα μπαρ και τα εστιατόρια, μοιάζει να μην είναι τόσο αυστηρή μετά την επανέναρξη της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας στη μετά COVID-19 εποχή.
Οι συνολικές δαπάνες για την υγεία και η συμβολή του Δημοσίου στις δαπάνες αυτές αυξήθηκαν το 2021. Ωστόσο, με 1.874 ευρώ κατά κεφαλήν, η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών μελών με τα χαμηλότερα ποσοστά δαπανών για την υγεία στην ΕΕ. Οι απευθείας πληρωμές από τους ίδιους τους πολίτες παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, αντιστοιχώντας στο 1/3 του συνόλου των δαπανών για την υγεία. Το γεγονός αυτό οδηγεί, όπως επισημαίνει η Κομισιόν, σε ακάλυπτες ανάγκες για ιατρική περίθαλψη λόγω του κόστους και σε καταστροφικά υψηλά επίπεδα δαπανών για την υγεία, ιδίως μεταξύ των φτωχότερων νοικοκυριών.
Σημειώνεται επίσης ότι οι ελλείψεις γιατρών και νοσηλευτών αποτελούν βασικό εμπόδιο για την επαρκή στελέχωση των δημόσιων δομών, συμπεριλαμβανομένων των δομών πρωτοβάθμιας περίθαλψης που βρίσκονται στο επίκεντρο των συνεχιζόμενων μεταρρυθμίσεων.
Η ενίσχυση του συστήματος υγείας στον απόηχο της πανδημίας εστίασε, όπως αναφέρει η Κομισιόν, όχι μόνο στην ενίσχυση των εργαζομένων του κλάδου, μέσω καλύτερων αποδοχών και σημαντικών βελτιώσεων στην ιατρική εκπαίδευση και κατάρτιση, αλλά και σε συνεχείς προσπάθειες βελτίωσης της πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Υπάρχει, επίσης, εθνικό σχέδιο δράσης το οποίο είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τη μικροβιακή αντοχή, ένα από τα πιο πιεστικά πιθανά προβλήματα υγείας έκτακτης ανάγκης που αντιμετωπίζουν όλες οι χώρες, αναφέρει η Κομισιόν.
Κατάθλιψη, άγχος, αλκοόλ και ναρκωτικά
Η κατάθλιψη και το άγχος, όπως και το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, είναι τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σε ό,τι αφορά την ψυχική υγεία και επηρεάζουν, επίσης δυσανάλογα, τα άτομα με χαμηλότερο εισόδημα.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19, πάνω από το 25% των ακάλυπτων αναγκών υγειονομικής περίθαλψης που αναφέρθηκαν σχετίζονταν με τη φροντίδα της ψυχικής υγείας.
Ωστόσο, όπως αναφέρεται, με τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις, η παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας μετατοπίστηκε σταδιακά από την ιδρυματοποιημένη περίθαλψη στην παροχή υπηρεσιών στην κοινότητα. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία 2021-25 και το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021-2030 περιλαμβάνουν δε, όπως αναφέρεται, πολύπλευρες πολιτικές και παρεμβάσεις για την αναδιαμόρφωση της παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας την επόμενη δεκαετία.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Καμπανάκι ECDC για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού: Να ενισχυθούν επείγοντα και ΜΕΘ
55χρονη από τον Καναδά με Long COVID ζητά να κάνει ευθανασία