Κλιμάκιο εμπειρογνωμόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) μεταβαίνει στη Γουχάν, προκειμένου να παρακολουθήσει από κοντά τις εξελίξεις, αλλά και να διερευνήσει -με τη συνεργασία των Κινεζικών υγειονομικών αρχών- πιθανές λύσεις που μπορεί να βοηθήσουν στον περιορισμό της επιδημίας.
Την ίδια στιγμή, οι επιστημονικές πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας για την “ταυτότητα” του νέου κοροναϊού, τη γενετική του αποκωδικοποίηση, τη συμπεριφορά του, αλλά τον τρόπο που μεταδίδεται, διαρκώς μεταβάλλονται. Με αποτέλεσμα να δημιουργείται σύγχυση και πανικός στους πολίτες παγκοσμίως.
Το iatropedia.gr απευθύνθηκε στην κα. Ελένη Γιαμαρέλλου, ομότιμη Καθηγήτρια Παθολογίας ΕΚΠΑ και Λοιμωξιολόγο, και της έθεσε ερωτήματα σχετικά με όλα όσα γνωρίζουν, δεν γνωρίζουν, αλλά και φοβούνται οι επιστήμονες, για τη νέα αυτή υγειονομική απειλή.
Ε. Γιαμαρέλλου: “Είναι πολύ περισσότερα τα κρούσματα από τα επίσημα που γνωρίζουμε”
Ερ: Κυρία Γιαμαρέλλου, είχαμε από το πρωί της Τρίτης μεγάλη και απότομη αύξηση των νέων πιστοποιημένων κρουσμάτων στην Κίνα. Που οφείλεται αυτή η “έκρηξη”; Επεκτείνεται πιο επιθετικά ο ιός;
Ε.Γ: Πιστεύω ότι δεν είναι μόνο αυτά. Υπάρχουν και πολλά άλλα κρούσματα. Μιλάμε για την Κίνα τώρα. Γιατί σε παγκόσμιο επίπεδο δεν έχει επεκταθεί, εκτός από τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, δηλαδή, το Χονγκ Κονγκ, την Ταϋλάνδη και άλλες χώρες δηλαδή, που βρίσκονται στη ζώνη αυτή. Άλλωστε ο ίδιος ο Δήμαρχος της Γουχάν είπε ότι “μου φαίνεται ότι καθυστερήσαμε να αρχίσουμε να ψάχνουμε τι συμβαίνει τη στιγμή που ξεκίνησε η επιδημία”. Λοιπόν, η επιδημία πρέπει να είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Ήταν πολλά κρούσματα, τα οποία μπορεί να μην ήταν σοβαρά και δεν ήξεραν πόσα είναι. Τώρα καταφέραμε να ανιχνεύσουμε τον ιό. Πιστεύω ότι επειδή αναπτύχθηκε μέθοδος ανίχνευσης του ιού, έχουμε με περισσότερη ακρίβεια αριθμούς. Χωρίς τίποτα να είναι απόλυτο, γιατί είναι κάτι που αυτή τη στιγμή μελετάται.
Ερ: Πόσο μεταδοτικός είναι ο κοροναϊός; “Κολλάει” εύκολα ή δύσκολα τελικά και σε ποια χρονική στιγμή ένας άρρωστος τον μεταδίδει;
Ε.Γ: Η άποψη είναι, ότι ο ένας που έχει μολυνθεί και είναι άρρωστος, μολύνει άλλους τρεις. Αυτά μέχρι τώρα. Ούτε ξέρουμε… Υπάρχουν επιδημίες που ο ένας μολύνει δέκα. Και καταλαβαίνετε τι γίνεται, με αυτούς τους 10, εάν ο καθένας μολύνει άλλους 10…πόσο εύκολα φτάνουμε στους 100 και 1000.
Τα ερωτήματα που έχουμε όλοι τώρα είναι, ποια είναι η μεταδοτικότητα αυτού του ιού, όταν είσαι άρρωστος από τον κοροναϊό, και εάν μεταδίδεται στον χρόνο επώασης. Ο οποίος χρόνος επώασης, στη μεγαλύτερη διάρκειά του είναι στις 7 μέρες, αλλά μπορεί να φτάσει και τις 14 ημέρες. Και εάν κάνουμε έναν παραλληλισμό με τη γρίπη, η γρίπη κολλάει σε 1 με 2 μέρες, όταν είσαι στο χρόνο επώασης και δεν πάσχεις ακόμα. Για τον κοροναϊό δεν το ξέρουμε σίγουρα ακόμα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν το έχει προσδιορίσει.
Ερ: Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για την Ευρώπη και για άλλες ηπείρους από τον κοροναϊό, ποιά είναι η εκτίμησή σας;
Ε.Γ: “Αν υπάρχει σωστή καραντίνα και δεν φεύγουν Κινέζοι οι οποίοι είναι άρρωστοι και δεν μετακινούνται, όπως στην Γουχάν που έκλεισαν τελείως τα σύνορα, πώς θα γίνει η μετάδοση; Εκτός, εάν φύγει κάποιος που είναι σε επώαση, δεν ξέρει ότι είναι σε επώαση (και μπορεί να μην είναι καν Κινέζος να είναι τουρίστας) και φεύγοντας πάει στη χώρα του το μεταδώσει. Γι’ αυτό ανάλογα με τις οδηγίες που θα δώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα πρέπει να γίνονται αυστηροί έλεγχοι σε όλα τα αεροδρόμια. Και όχι μόνο της Κίνας, αν δούμε ότι επεκτείνονται τα κρούσματα, π.χ. είχαμε και κρούσματα στη Γερμανία.
Ερ: Ένας Γερμανός ασθενής μολύνθηκε -λένε οι πληροφορίες- επί γερμανικού εδάφους από Κινέζα…
Ε.Γ: Αν αυτή η Κινέζα το είχε και φτερνιζόταν και μόλυνε τον αέρα και τις άψυχες επιφάνειες -γιατί όλοι αυτοί οι ιοί ζούνε και στις άψυχες επιφάνειες, στα γραφεία, στα κομπιούτερ, στα keyboard του κομπιούτερ, στις καρέκλες, στο τηλέφωνο, παντού- μπορεί να το μετέδωσε. Κοιτάξτε, τι λέει η εμπειρία μου. Δεν πρέπει να μας πιάνει απαισιοδοξία ούτε πανικός, θα πρέπει να σκεφτόμαστε και να είμαστε ψύχραιμοι. Χρειάζεται πολύ καλύτερη επιδημιολογική διερεύνηση, για το τι φταίει. Υπήρχε και μια άποψη στην αρχή, ότι το κολλάς μόνο εάν φας νυχτερίδες κι όχι δεν κολλάει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Διότι η νυχτερίδα τσιμπάει το φίδι και στο φίδι είναι ο ιός αυτός. Κι αυτό διαψεύστηκε. Κάθε μέρα διαβάζουμε και ακούμε νεότερα. Πολλά διαψεύδονται…
Ερ: Με το εμβόλιο τι γίνεται; Θα υπάρξει σύντομα αποτέλεσμα, ώστε να καταφέρουμε να περιορίσουμε το πρόβλημα;
Ε.Γ: Αυτό που φαίνεται πολύ παρήγορο είναι το ότι, επειδή καταφέρανε και έφτιαξαν το γονιδίωμα του ιού, με την PCR και όλες αυτές τις νέες μεθόδους, ξέρουμε ακριβώς τη δομή του ιού. Λένε τώρα ότι μπορεί να έχουμε εμβόλιο στους επόμενους 3 μήνες. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό.
Ερ: Εμείς εδώ στο Βόρειο Ημισφαίριο όπου ανήκουμε, έχουμε και γρίπη αυτήν την εποχή. Υπάρχει περίπτωση συν-μετάδοσης με τον κοροναϊό και τι μπορεί να σημαίνει αυτό;
Ε.Γ: Εμείς έχουμε γρίπη και μαζί έχουμε και μετάδοση και δεύτερου και τρίτου ιού. Αν αυτός ο νέος κοροναϊός συν-μεταδίδεται με τη γρίπη δεν το ξέρουμε. Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι την εποχή που είχαμε το SARS το 2002 -που το SARS είναι άλλος ένας κοροναϊός- δεν είχαμε συν-μετάδοση με γρίπη. Αλλά δεν ξέρω τι ισχύει γι’ αυτόν τον κοροναϊό. Ψυχραιμία και προσοχή κι εμείς όλοι εδώ -μια και έχουμε τη γρίπη- ας φροντίσουμε να φυλαγόμαστε. Γιατί για όλους του ιούς τα μέτρα προφύλαξης είναι τα ίδια. Επίσης, δεν πρέπει αυτός που έχει γρίπη να νομίζει ότι έχει τον νέο κοροναϊό.
Ε. Γιαμαρέλλου: «Ακόμη κι αν έρθει ο κοροναϊός μέτρα υγιεινής θα λάβουμε»
Ερ: Ποια μέτρα προφύλαξης προτείνετε εσείς, που γνωρίζετε καλά τα θέματα της μετάδοσης των λοιμώξεων κα. Γιαμαρέλλου;
Ε.Γ: Οι Έλληνες αυτό που πρέπει να μάθουν είναι να βήχουν και να φτερνίζονται στο μαντίλι τους ή στο μανίκι τους. Ποτέ στην παλάμη τους! Να πλένουν τα χέρια τους πάρα πολύ συχνά, να καθαρίζουν με αντισηπτικό το κινητό τους, το keyboard του κομπιούτερ τους, να προσέχουν πάρα πολύ τα παιδιά στα σχολεία να μην πίνουν νερό κατ’ ευθείαν από τη βρύση, να μην τρώνε τα μολύβια τους, να υπάρχει υγρό σαπούνι και χαρτοπετσέτες στα σχολεία και οι χαρτοπετσέτες να πετάγονται μέσα στον σκουπιδοτενεκέ για να μην σκορπίζουμε ιούς από δω κι από εκεί. Διότι ακόμα κι αν έρθει αυτός ο ιός και επεκταθεί, μέτρα υγιεινής θα κάνουμε. Και το SARS το γλιτώσαμε και δεν είχαμε κρούσματα και δεν μεταδόθηκε σε άλλες ηπείρους, π.χ. στη Ευρώπη, επειδή εφαρμόσαμε πάρα πολύ αυστηρά μέτρα υγιεινής.
Να έχουμε ψυχραιμία, να μην μας πιάνει πανικός και να ενημερωνόμαστε σωστά. Όπως τώρα κι εγώ σας είπα ότι ήξερα, με τον ίδιο τρόπο να μην αφήνουμε να διαδίδονται φήμες, ότι υπάρχει κάτι που είναι επιβεβαιωμένο ενώ δεν είναι. Διότι αυτό προκαλεί πανικό και μας εμποδίζει να σκεφτόμαστε με ψυχραιμία.