Η ευχή «να ζήσεις πολλά χρόνια σαν την φάλαινα» ίσως γίνει… της μόδας στο μέλλον καθώς η πρόσφατη «χαρτογράφηση» του γονιδιώματος της Αρκτικής Φάλαινας, είδους που μπορεί και ζει πάνω από 200 χρόνια, κάνει τους επιστήμονες να ελπίζουν πως κρύβει το κλειδί για μια μακρά, καλή ζωή, και μάλιστα απαλλαγμένη από σοβαρές ασθένειες.
Η φάλαινα μυστακοκήτος (Balaena Mysticetus) είναι ένας ωκεάνιος γίγαντας που μπορεί να φθάσει τα 20 μ μήκος και ζυγίζει από 75 έως 100 τόννους αλλά αυτό που την κάνει μοναδική είναι το γονίδιο ERCC1, το οποίο, όπως ανακάλυψαν ερευνητές, έχει την ιδιότητα να επιδιορθώνει DNA που έχει καταστραφεί.
Οι μεταλλάξεις του συγκεκριμένου γονιδίου στα κήτη αυτά μπορούν να προσφέρουν προστασία από τον καρκίνο καθώς παρά τον τεράστιο αριθμό κυττάρων τους, οι φάλαινες της Αρκτικής παρουσιάζουν αξιοσημείωτα μικρά ποσοστά εμφάνισης καρκίνου και εντυπωσιακή μακροζωία! Αντίθετα, στους ανθρώπους, ένα ποσοστό 30% αναμένεται ότι θα αναπτύξει κάποια μορφή καρκίνου κατά την διάρκεια της ζωής τους.
Όπως επισημαίνουν γενετιστές του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ (Liverpool Centre for Genomics Research) στα αποτελέσματα μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Cell Reports, οι γενετικές μεταλλάξεις στο συγκεκριμένο είδος φάλαινας δεν είναι οι μόνες. Ένα άλλο γονίδιο, ανακάλυψαν, γνωστό ως PCNA, βρέθηκε να περιέχει ένα «διπλότυπο» τμήμα DNA. Το «αντίγραφο» αυτό, λένε, σχετίζεται με την ανάπτυξη των κυττάρων και την επιδιόρθωση του κατεστραμμένου DNA, καθυστερώντας έτσι την γήρανση.
Περαιτέρω μελέτη του γενετικού κώδικα γνωστών μακρόβιων ζώων, όπως η φάλαινα της Αρκτικής ή ο άτριχος τυφλοπόντικας, για τον εντοπισμό κοινών γονιδίων που χρησιμοποιούν οι μηχανισμοί προστασίας τους από ασθένειες και παράτασης της ζωής τους, θα μας μάθει πολλά αλλά ακόμη αποτελεί «ανεξερεύνητη περιοχή», τονίζουν.
Αλέξανδρος Θεολόγου
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: