Η κρυφή ψυχολογία των εκλογών

Τα ευρήματα των ψυχολογικών ερευνών σχετικά με τις εκλογές και το πώς ψηφίζουμε είναι από εντυπωσιακά έως απίστευτα. «Όλες οι αποφάσεις μας είναι υποσυνείδητες» υποστηρίζει ο καθηγητής Jon Krosnick του Πανεπιστημίου Stanford. Ο καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο Yoel Inbar, ο οποίος έκανε αμέτρητα σχετικά πειράματα, συμφωνεί και εξηγεί τους παράγοντες που έχουν μεγαλύτερη σημασία για το ποιόν θα ψηφίσει κανείς και αν θα ψηφίσει με την λογική ή από συνειδητή επιλογή. Πως ψηφίζουμε λοιπόν;

1. Κατά αρχήν, κάποιος πηγαίνει να ψηφίσει κυρίως όταν αντιπαθεί έναν από τους κύριους υποψήφιους. Αν δεν αντιπαθεί κανέναν, πιθανόν να μην πάει να ψηφίσει. Γι’ αυτό και οι υποψήφιοι φροντίζουν να τονίζουν τα αρνητικά στοιχεία του αντιπάλου τους.

2. Οι άνθρωποι που είναι κακόκεφοι την ημέρα των εκλογών για λόγους ασχέτως πολιτικής, π.χ. αν έχει χάσει η αγαπημένη τους ομάδα, αν τους ενοχλεί ο καιρός, αν κρυώνουν ή ζεσταίνονται πολύ, αν έχει βρέξει πολύ ή αν έχει μεγάλη ξηρασία, ή αν απλώς κάτι πάει στραβά στη ζωή τους, θα πάνε να ψηφίσουν κατά του κυβερνώντος κόμματος, που υποσυνείδητα τους φταίει για… όλα.

3. Οι ψηφοφόροι που νιώθουν λίγο άρρωστοι, αυτόματα θα ψηφίσουν τον πιο όμορφο υποψήφιο και αυτόν που μοιάζει πιο υγιής.

4. Αυτοί που έχουν την τάση να σιχαίνονται πολύ θα ψηφίσουν συντηρητικούς υποψήφιους. Πώς λειτουργεί αυτό; Η απέχθεια κρύβει τον φόβο της αρρώστιας και ο,τιδήποτε άλλο θεωρεί ο εγκέφαλος επικίνδυνο. Ακόμα λοιπόν και μία σιχαμερή μυρωδιά, μπορεί να κάνει κάποιον να αλλάξει γνώμη την τελευταία στιγμή και να ψηφίσει ό,τι πιο συντηρητικό βρει μπροστά του.

5. Τελευταίο αλλά και σημαντικότερο, ο φόβος. Προβάλλοντας τρομακτικές σκηνές πριν την ψηφοφορία στα πειράματα, οι ψυχολόγοι διαπίστωσαν ότι οι φοβισμένοι άνθρωποι και αυτοί που έχουν την τάση να βλέπουν την ζωή αρνητικά, ψηφίζουν συντηρητικά έως άκρως συντηρητικά κόμματα, ακόμα κι αν η λογική τους τούς υπαγορεύει να ψηφίσουν κάτι άλλο.