Η βία στον κινηματογράφο αυξήθηκε σε όλες τις ταινίες τα τελευταία 50 χρόνια

Οι διάλογοι για βία έχουν αυξηθεί σημαντικά στις κινηματογραφικές ταινίες από την δεκαετία του 1980 έως σήμερα και αυτό δεν παρατηρείται μόνο στις αστυνομικές ταινίες ή στα θρίλερ, αναφέρουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.

Σε τεράστια έρευνα που πραγματοποίησαν διαπίστωσαν πως οι αναφορές στη βία αυξήθηκαν ακόμα και στα είδη των ταινιών που δεν έχουν καμία σχέση με εγκλήματα και πολέμους.

Οι ερευνητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο (OSU) χαρακτηρίζουν ανησυχητική την τάση αυτή. Εκτιμούν ότι έχει ως συνέπεια να συνηθίζουν ακούσια οι θεατές, ιδίως τα μικρά παιδιά, τη λεκτική και ίσως τη σωματική βία.

«Οι ενήλικες μπορούν να κάνουν τις επιλογές τους, αλλά με ανησυχούν ιδιαιτέρως τα παιδιά που εκτίθενται συνεχώς στη βία στις οθόνες», δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Brad Bushman, καθηγητής Επικοινωνίας στο OSU.

Η νέα έρευνα δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Pediatrics. Όπως γράφουν οι ερευνητές, πληθώρα επιστημονικών δεδομένων καταδεικνύουν την επίδραση που έχει η βία των μέσων μετάδοσης (π.χ. τηλεόραση, ραδιόφωνο, ταινίες) στην συμπεριφορά και την ψυχική υγεία παιδιών και ενηλίκων. Στην πραγματικότητα μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές εκβάσεις, όπως:

• Στη μίμηση της συμπεριφοράς μέσω της παρατήρησής της
• Στην απευαισθητοποίηση στη βία
• Στην μείωση της ενσυναίσθησης
• Στην τάση να αντιμετωπίζεται ο κόσμος ως ένας απειλητικός, επικίνδυνος και βίαιος χώρος

Οι κίνδυνοι αυτοί έχουν ωθήσει πολλούς επιστημονικούς και ιατρικούς οργανισμούς να εκδώσουν σχετικές προειδοποιήσεις την τελευταία 50ετία. Το ερώτημα είναι ποιος τους ακούει, δεδομένου ότι η βία στα μέσα μετάδοσης όχι μόνο δεν έχει μειωθεί αλλά αυξάνεται διαρκώς.

Η νέα έρευνα

Για να διερευνήσουν καλύτερα το θέμα, οι ερευνητές ανέλυσαν τους διαλόγους από 166.534 αγγλόφωνες κινηματογραφικές ταινίες. Η παραγωγή τους είχε γίνει μεταξύ 1970 και 2020.

Από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2024 οι ερευνητές είδαν όλες αυτές τις ταινίες, διαβάζοντας τους αγγλικούς υποτίτλους. Στόχος τους ήταν να εντοπίσουν στα σενάρια τις πράξεις που έλεγαν ότι θα κάνουν οι ηθοποιοί.

Όπως διαπίστωσαν, στο 6,97% των ταινιών (δηλαδή στις 11.607) γινόταν χρήση των ρημάτων «σκοτώνω» και «δολοφονώ». Στο ποσοστό αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται οι περιπτώσεις όπου χρησιμοποιήθηκαν σε ερώτηση, διαπραγμάτευση ή με παθητικό τρόπο. Ούτε συμπεριλαμβάνονται άλλα ρήματα που σχετίζονται με τη βία όπως το «πυροβολώ».

Η μελέτη έδειξε πως η χρήση των δύο ρημάτων αυξανόταν με την πάροδο του χρόνου από άνδρες και γυναίκες ηθοποιούς. Αυτό ήταν ανεξάρτητο από τον χαρακτήρα που υποδύονταν. Η χρήση των ρημάτων αυξανόταν επίσης σε όλα τα είδη ταινιών, είτε ήταν αστυνομικές είτε όχι.

Συνολικά, τη δεκαετία του 1970 τα ρήματα «σκοτώνω» και «δολοφονώ» αποτελούσαν τη βάση στο 0,21% των διαλόγων όλων των ταινιών. Το ποσοστό αυτό είχε αυξηθεί στο 0,37% το 2020.

Τα ευρήματα αυτά συμφωνούν με εκείνα προγενέστερης μελέτης που είχε δείξει ότι υπερδιπλασιάστηκαν από το 1950 οι σκηνές με ένοπλη βία στις ταινίες.

Οι τάσεις αυτές δημιουργούν προβληματισμό, τόνισε ο Dr. Bushman. Η βία στα μέσα μετάδοσης μπορεί να ασκήσει αθροιστική δράση και να διαμορφώσει τις απόψεις των θεατών για τον κόσμο.

«Γνωρίζουμε ότι η έκθεση σε αυτήν έχει πολλές αρνητικές συνέπειες», είπε. «Αυξάνει τις επιθετικές συμπεριφορές και απευαισθητοποιεί το κοινό στον πόνο και την αγωνία των άλλων ανθρώπων».

Φωτογραφία: iStock