Ιλαρά – Ελλάδα: Επί ποδός οι αρχές – Έκτακτη σύσκεψη και μέτρα από τον ΕΟΔΥ για τους εμβολιασμούς

Ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή επιστημόνων, μελών της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών και εκπροσώπων του υπουργείου Υγείας συνεδριάζει σήμερα Παρασκευή (2/2/24) στις 11.00 το πρωί στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).

Στο επίκεντρο, όπως σας είχε ενημερώσει τη Δευτέρα (29.01.24) το iatropedia.gr, η ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού. Οι αρμόδιοι υγειονομικοί φορείς αναμένουν έξαρση της ιλαράς, ενώ δεν αποκλείεται να έχουν αρχίσει ήδη να εμφανίζονται κρούσματα.

Από επιδημιολογική μελέτη που έχουν στα χέρια τους οι επιστήμονες του ΕΟΔΥ, έχουν εντοπίσει συγκεκριμένες περιοχές στη χώρα, αλλά και συγκεκριμένες ομάδες που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο. Εκεί, εικάζουν τώρα ότι πρέπει να υπάρξει εντατικοποίηση της ενημέρωσης και εστίαση της εμβολιαστικής προσπάθειας.

Συγκεκριμένα, στις ομάδες για τις οποίες αναμένεται ειδική μέριμνα από την Πολιτεία το επόμενο διάστημα -και δεν αποκλείεται μάλιστα να γίνουν ακόμη και σήμερα σχετικές ανακοινώσεις- συγκαταλέγονται οι Ρομά και οι μετανάστες και ειδικότερα οι παιδιατρικοί πληθυσμοί των ομάδων αυτών.

Δείτε επίσης: ΕΟΔΥ: Έκτακτα μέτρα στην Ελλάδα για την έξαρση της ιλαράς στην Ευρώπη – Γιατί υπάρχει ανησυχία

Η ιλαρά κάνει επιδημίες κάθε 6 με 7 χρόνια

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η ιλαρά κάθε 6 με 7 χρόνια παρουσιάζει κύκλους εξάρσεων στη χώρα μας κι έτσι θεωρείται βέβαιο από τους επιστήμονες ότι θα υπάρξουν και φέτος αυξημένα περιστατικά, καθώς συμπληρώνονται 7 χρόνια από την επιδημία ιλαράς του 2017.

Τέλος εκτιμάται, πως εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού μειώθηκε η εμβολιαστική κάλυψη σε μεγάλο μέρος του παιδιατρικού πληθυσμού της χώρας. Λόγω του εγκλεισμού και των lockdown οι γονείς παρέλειψαν δόσεις από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των παιδιών τους, με αποτέλεσμα σήμερα τα παιδιά να μην είναι απολύτως προστατευμένα απέναντι στον ιό.

Για τον λόγο αυτό, ο ΕΟΔΥ έχει ζητήσει από το ηλεκτρονικό σύστημα συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ τα επικαιροποιημένα στοιχεία αναφορικά με τη συνταγογράφηση των εμβολιασμών της ιλαράς εντός του τελευταίου έτους, ώστε να διαπιστώσει το εύρος του προβλήματος και να λάβει μέτρα.

Ιλαρά: Η επιδημική έξαρση του 2017

Η ιλαρά είναι μια ιδιαίτερα μεταδοτική νόσος. Σύμφωνα με τους γιατρούς ένας άνθρωπος μπορεί να μολύνει 8 έως 12 άτομα.

Γι’ αυτό και όποτε μειώνεται η εμβολιαστική κάλυψη προκαλεί ταχύτατα επιδημίες. Τελευταία επιδημική έξαρση της ιλαράς που απασχόλησε την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, αλλά και τη χώρα μας καταγράφηκε το 2017 και άφησε πίσω της θύματα.

Στην Ελλάδα τη χρονιά αυτή καταγράφηκαν από ιλαρά 968 κρούσματα και 2 θάνατοι, με μεγαλύτερη συχνότητα στη Νότια Ελλάδα.

Το 77% των κρουσμάτων αφορούσε παιδιά 0 έως 14 ετών, ενώ δεύτερη ηλικιακή ομάδα στον γενικό πληθυσμό, ήταν οι πολίτες 25 έως 44 ετών.

Η συντριπτική πλειοψηφία εξ αυτών ήταν, είτε ανεμβολίαστοι επαγγελματίες υγείας, είτε ανεμβολίαστοι ή / και ατελώς εμβολιασμένοι πολίτες.

Μιλώντας στο iatropedia.gr για το θέμα αυτό τη Δευτέρα 29.01.24, ο Καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος του ΕΟΔΥ, κ. Δημήτρης Παρασκευής επισήμανε πως η έξαρση της ιλαράς απασχολεί σημαντικά τα υγειονομικά συστήματα:

“Το 2017 η μεγάλη έξαρση της ιλαράς σε τόσες πολλές χώρες ήταν μια πολύ ανησυχητική κατάσταση, γιατί η επιδημία έπληξε και τη χώρα μας και είχαμε και θύματα, όχι μόνο κρούσματα. Στην Ευρώπη είχαμε ένα σημαντικά μεγάλο αριθμό θανάτων από ιλαρά την ίδια περίοδο”, σημειώνει ο ίδιος.

30.000 κρούσματα το 2023 σε όλη την Ευρώπη

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), στην έξαρση που βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη στην Ευρώπη, τα κρούσματα ιλαράς το 2023 άγγιξαν τις 30.000, σε σύγκριση με μόλις 941 κρούσματα που καταγράφηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022.

Σύμφωνα με το ECDC έξαρση υπάρχει στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες με έμφαση σε κοινότητες και κλειστούς πληθυσμούς με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.

“Ο 1 στους 1.000 πεθαίνει από ιλαρά, σύμφωνα με τους αριθμούς που αφορούν στην παγκόσμια κοινότητα και όλα τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα”, σημειώνει μιλώντας στο iatropedia.gr, η παιδίατρος και αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής, Άννα Παρδάλη και συνεχίζει:

“Έχει και πολύ σοβαρές πιθανότητες να νοσηλευτεί κανείς από ιλαρά, το 1 στα 5 κρούσματα μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία σε νοσοκομείο. Υπολογίζεται ότι είναι νόσος που τα τελευταία 150 χρόνια έχει σκοτώσει πάνω από 200 εκατ. ανθρώπους”, σημειώνει η γιατρός.

Εξαιρετικά μεταδοτική με σοβαρές επιπλοκές

Όπως αναφέρει το ECDC, η ιλαρά προσβάλει άτομα όλων των ηλικιών και μπορεί να εξαπλωθεί ευρέως. Πρόκειται για μια σοβαρή ασθένεια που μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, ακόμα και σε θάνατο.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 10-12 ημέρες μετά από τη μόλυνση και κατά τις πρώτες ημέρες μοιάζουν με κοινό κρυολόγημα (καταρροή, βήχας ήπιος πυρετός), ενώ στη συνέχεια -στη δεύτερη φάση της νόσου- προκαλεί εξάνθημα.

Οι πιο συχνές επιπλοκές της ιλαράς είναι: μέση ωτίτιδα, πνευμονία, διάρροια, μεταλοιμώδης εγκεφαλίτιδα και υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα, μια σπάνια (1 ανά 100.000 περιπτώσεις) και θανατηφόρα εκφυλιστική νόσο του κεντρικού νευρικού συστήματος, που προκαλείται από επίμονη λοίμωξη με μεταλλαγμένο ιό της ιλαράς.

Η πνευμονία ευθύνεται για 6 στους 10 θανάτους που συνδέονται με την ιλαρά. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, από το 2004 έως το 2022 καταγράφηκαν στην Ελλάδα τρεις επιδημίες ιλαράς με 4.151 κρούσματα και 4 θανάτους.

Το εμβόλιο της ιλαράς

Στην Ελλάδα το εμβόλιο ιλαράς κυκλοφόρησε στις αρχές της δεκαετίας του ’70, εντάχθηκε στο Εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών το 1981 και το 1989 εντάχθηκε ως τριπλό εμβόλιο ιλαράς – παρωτίτιδας – ερυθράς (MMR).

Γίνεται σε δύο δόσεις:

• η πρώτη δόση μεταξύ 12 και 15 μηνών
• η δεύτερη μεταξύ 2 και 4 ετών, το αργότερο.

Υπάρχει οδηγία να ελέγχουν και οι ενήλικες το εμβολιαστικό τους καθεστώς γιατί κάποιοι μπορεί να μην έχουν εμβολιαστεί ή να μην έχουν κάνει και τις δύο δόσεις.

Τη δεκαετία του ’80 εισήχθη η σύσταση για δύο δόσεις, οπότε κάποιοι μεγαλύτεροι σε ηλικία μπορεί να έχουν κάνει μόνο μία δόση.

Ο εμβολιασμός είναι διά βίου. Οι επιστήμονες καλούν τους γονείς που έχουν αμελήσει δόσεις του εμβολίου MMR να σπεύσουν να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό των παιδιών τους.