Μέτρα για την αύξηση των εμβολιασμών -ίσως και εντός της ημέρας- αναμένεται να ανακοινώσει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) με στόχο την αποτροπή του κινδύνου εξάπλωσης μιας νέας επιδημίας ιλαράς, παρόμοιας με αυτή που είχε εμφανιστεί στη χώρα μας το 2017.
Σύμφωνα με πληροφορίες του iatropedia.gr, την κινητοποίηση των υγειονομικών αρχών προκάλεσε ο εντοπισμός δύο επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ιλαράς στην Κρήτη και ενός ακόμη στη Βόρεια Ελλάδα και μάλιστα σε περιοχές στις οποίες υπάρχει χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.
Δύο ακόμη «ύποπτα κρούσματα» έχουν εντοπιστεί στην Κρήτη.
Το παράδοξο είναι πως και τα τρία επιβεβαιωμένα περιστατικά, εντοπίζονται όχι σε παιδιά αλλά σε ενήλικες, και συγκεκριμένα σε ταξιδιώτες από τη Ρωσία και τη Ρουμανία, περιοχές στις οποίες υπάρχει έντονη εξάπλωση του ιού της ιλαράς.
Να σημειωθεί πως εντός του 2023 έχουν εντοπιστεί στην Ευρώπη 30.000 κρούσματα ιλαράς, σε σύγκριση με τους σχεδόν 1.000 ανθρώπους που μολύνθηκαν κατά τη διάρκεια του 2022. Πρόκειται για αύξηση, κατά τριάντα φορές.
Ιλαρά: Σε κατ’ οίκον απομόνωση τα κρούσματα
Όλοι οι ασθενείς καθώς και οι άνθρωποι με τους οποίους ήρθαν σε επαφή, απομονώθηκαν με εντολή των αρχών, ενώ στους ανεμβολίαστους συγγενείς χορηγήθηκε προληπτικά το εμβόλιο της ιλαράς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εμπύρετη εξανθηματική νόσος της ιλαράς είναι υπερμεταδοτική και κάνει πολύ εύκολα επιδημίες, ιδιαίτερα ανάμεσα σε επίνοσα άτομα (που δεν έχουν ανοσοποιηθεί μέσω νοσήσης ή εμβολιασμού).
Συγκεκριμένα, έχει δείκτη μεταδοτικότητας 20, που σημαίνει ότι ένα άτομο μπορεί να μεταδώσει τον ιό της ιλαράς σε 20 άτομα. Το ποσοστό δευτερογενούς προσβολής μεταξύ επίνοσων ατόμων φτάνει το 90%.
Αυτός είναι και ο λόγος που στον ΕΟΔΥ έχει σημάνει συναγερμός. Εάν τα παραπάνω κρούσματα δεν είχαν εντοπιστεί εγκαίρως θα μπορούσαν να κάνουν τοπική διασπορά στις δύο αυτές περιοχές.
ΕΟΔΥ: Μέτρα για αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης σε 3 περιοχές και συγκεκριμένους πληθυσμούς
Το 2021 ο ΕΟΔΥ διενήργησε μεγάλη οροεπιδημιολογική πληθυσμιακή μελέτη ανάμεσα σε 5.000 άτομα, με σκοπό τη διερεύνηση του επιπέδου αντισωμάτων και της ανοσίας του πληθυσμού έναντι του ιού της ιλαράς.
Η μελέτη έδειξε πως στη συντριπτική πλειοψηφία των περιοχών ο πληθυσμός εμφανίζει ικανοποιητική ανοσία, άνω του 90%. Η επιθυμητή κάλυψη, ωστόσο, ώστε να μην σημειώνονται εξάρσεις της ιλαράς είναι ο πληθυσμός να έχει αντισώματα στον ιό, σε ποσοστό πάνω από το 95%.
Πληροφορίες του iatropedia.gr αναφέρουν, ωστόσο, πως σε τρεις περιοχές της χώρας το ποσοστό ανοσίας είναι σχετικά χαμηλό και συγκεκριμένα γύρω στο 85%.
Πρόκειται για δύο περιοχές στη Βόρεια Ελλάδα και ακόμη μία στη Δυτική Ελλάδα, περιοχές στις οποίες οι αρχές θα επικεντρώσουν την προσπάθειά τους για αύξηση των εμβολιαστικών ποσοστών.
Είναι μάλιστα, οι ίδιες περιοχές που είχαν βρεθεί στο επίκεντρο της επιδημίας ιλαράς του 2017 – 2018.
Στη Δυτική Ελλάδα, μάλιστα, η έξαρση το 2017 εντοπιζόταν σε ποσοστό σχεδόν στο 60% ανάμεσα σε Ρομά.
Αναμένεται η παραλαβή άνω των 10.000 εμβολίων MMR
Το αμέσως επόμενο διάστημα ο ΕΟΔΥ αναμένεται να αποστείλει τις Κινητές Ομάδες Υγείας (ΚΟΜΥ) στις παραπάνω τρεις περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, ενώ θα επικεντρώσει τις προσπάθειές του για αύξηση των εμβολιασμών στους Ρομά και στους μετανάστες παιδιά αλλά και ενήλικες.
Για την εμβολιαστική εκστρατεία, η χώρα μας έχει παραγγείλει μάλιστα περισσότερα από 10.000 εμβόλια κατά της ιλαράς, παρωτίτιδας ερυθράς (MMR), τα οποία θα χορηγηθούν σε ανεμβολίαστα ή μη επαρκώς εμβολιασμένα παιδιά και μεγάλους. Δεν αποκλείεται δε να υπάρξει και επόμενη παραγγελία.
Τέλος, προσπάθεια θα γίνει και για την αύξηση των εμβολιαστικών ποσοστών ανάμεσα στους υγειονομικούς.
Τρεις επιδημίες ιλαράς στην Ελλάδα από το 2004 μέχρι 2022
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα τελευταία χρόνια η ιλαρά κάνει επιδημικές εξάρσεις ανά περίπου 7ετία. Έτσι, από το 2004 έως το 2022 έχει κάνει τρεις επιδημίες.
Η πρώτη από το 1996 επιδημία εθνικής κλίμακας ήταν το 2005-2006, η οποία επιβεβαίωσε τη συνεχιζόμενη κυκλοφορία του ιού ιλαράς στην Ελλάδα παρά τον εμβολιασμό και ανέδειξε το ρόλο των πληθυσμών με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη όπως οι Ρομά και οι μετανάστες.
Η επιδημία ξεκίνησε σε πληθυσμό Ρομά στη Βόρεια Ελλάδα και επεκτάθηκε. Αφορούσε κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά, μετανάστες καθώς και άτομα 15-29 ετών και 30-39 ετών από το γενικό πληθυσμό μεταξύ των οποίων υπήρχαν επίνοσοι στην ιλαρά καθώς ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.
Η δεύτερη επιδημία καταγράφηκε το 2010-2011, με αφετηρία της επιδημίας κρούσματα Βουλγαρικής υπηκοότητας που εργάζονταν εποχικά στη χώρα μας και πιθανά σχετίζονταν με τη μεγάλη επιδημία ιλαράς στη Βουλγαρία.
Η τρίτη επιδημία καταγράφηκε το 2017-2018 και αφορούσε κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά, καθώς και άτομα 25-44 ετών από το γενικό πληθυσμό που ήταν επίνοσα στην ιλαρά, μεταξύ των οποίων και επαγγελματίες υγείας που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.
Οι επιδημίες ιλαράς στη χώρα μας υπογραμμίζουν την ανάγκη ενίσχυσης της εμβολιαστικής κάλυψης ιδίως σε άτομα που ανήκουν σε ειδική πληθυσμιακή ομάδα αλλά και την ολοκλήρωση του εμβολιασμού με 2 δόσεις εμβολίου ιλαράς σε επίνοσα παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες του γενικού πληθυσμού.