Ο εξαιρετικά μεταδοτικός ιός Η5Ν1 που προκαλεί γρίπη των πτηνών έχει εξαπλωθεί απ’ άκρη σ’ άκρη του πλανήτη και πλέον απειλεί την ασφάλεια των τροφίμων σε πολλές χώρες, προειδοποιούν τα Ηνωμένα Έθνη.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσαν αναφέρουν ότι η νόσος έχει πια μολύνει περισσότερα από 500 είδη ζώων και τουλάχιστον 70 είδη θηλαστικών. Έχει επίσης εδραιώσει την παρουσία της σε 108 χώρες του κόσμου και στις πέντε ηπείρους.
Από τη νόσο δεν γλίτωσαν ούτε οι απειλούμενοι κόνδορες της Καλιφόρνιας και οι πολικές αρκούδες. Έφτασε μέχρι την Ανταρκτική, μολύνοντας (και) τους βασιλικούς πιγκουΐνους.
Η γρίπη των πτηνών έχει ήδη οδηγήσει στον θάνατο περισσότερα από 300 δισεκατομμύρια πτηνά και πουλερικά σε όλο τον κόσμο. Δεν δείχνει όμως τάσεις υποχώρησης. Αντιθέτως, εξαπλώνεται ολοένα περισσότερο, περνώντας από το ένα ζωικό είδος στο άλλο.
Το χειρότερο είναι ότι «πλέον αποτελεί σοβαρή απειλή για την ασφάλεια των τροφίμων στις περιοχές του κόσμου που βασίζονται πολύ στα πουλερικά για να καλύπτουν τις πρωτεϊνικές ανάγκες τους», δήλωσε ο Dr. Madhur Dhingra, επικεφαλής του συστήματος Πρόληψης Επειγόντων Περιστατικών της Υγείας των Ζώων στον Οργανισμό Τροφίμων & Γεωργίας (FAO) των Ηνωμένων Εθνών.
Ο Dr. Dhingra πρόσθεσε πως η νόσος έχει πλήξει τα μέσα διαβίωσης εκατομμυρίων ανθρώπων. Το οικονομικό φορτίο της είναι τέτοιο, ώστε οι αγρότες είναι πιθανό να αποθαρρυνθούν από την επένδυση στα κατάλληλα μέτρα βιοασφάλειας, τόνισε.
Τα μέτρα αυτά, όμως, είναι απαραίτητα για να παραμείνουν υγιείς άνθρωποι και ζώα. Σε αυτό συνηγορεί και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ιδίως μετά την εξάπλωση του ιού Η5Ν1 στις γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες των ΗΠΑ.
Μολύνει και ανθρώπους
Η γρίπη των πτηνών δεν περιορίζεται στα ζώα. Εντός του 2024 έχει μολύνει τουλάχιστον 76 ανθρώπους σε έξι χώρες του κόσμου. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι εργαζόμενοι στην πτηνοτροφία ή την κτηνοτροφία, ή αγρότες.
Τα 61 από τα κρούσματα έχουν αναφερθεί στις ΗΠΑ – τα περισσότερα σε εργαζομένους με γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες. Έχουν επίσης αναφερθεί μολύνσεις ανθρώπων σε:
- Αυστραλία
- Καναδά
- Κίνα
- Καμπότζη
- Βιετνάμ
Πόσο κινδυνεύουμε
Πόσο επικίνδυνη είναι, όμως, η γρίπη των πτηνών για τους ανθρώπους; Με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, «ο κίνδυνος είναι χαμηλός για τον μέσο άνθρωπο», δήλωσε η Dr. Maria Van Kerkhove, διευθύντρια Επιδημικής & Πανδημικής Διαχείρισης Απειλών στον ΠΟΥ.
Ωστόσο για τους εργαζομένους σε φάρμες και όσους μπορεί να έρθουν σε επαφή με μολυσμένα ζώα, ο κίνδυνος «είναι χαμηλός έως μέτριος, αναλόγως με τα προστατευτικά μέτρα που λαμβάνονται», πρόσθεσε.
Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι «αυτό μπορεί να αλλάξει γρήγορα, διότι ο ιός εξελίσσεται συνεχώς», προειδοποίησε. «Πρέπει να είμαστε έτοιμοι και γι’ αυτό το ενδεχόμενο».
Τι μπορούμε να κάνουμε
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι κάθε κρούσμα σε ανθρώπους θα διερευνάται εξονυχιστικά, τόνισε.
Εξίσου σημαντικό είναι να πίνουμε μόνο παστεριωμένο γάλα, πρόσθεσε η Dr. Van Kerkhove. Αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, πρέπει να θερμαίνουμε καλά το νωπό (μη παστεριωμένο) γάλα πριν το καταναλώσουμε.
Φωτογραφία: iStock