Τα κυριότερα σημεία αυτής έχουν ως εξής:
Υπάρχει μια ανησυχητική αύξηση των ασθενειών που οφείλονται στα κουνούπια στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια. Στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να υπάρξει αποτελεσματική εφαρμογή των οδηγιών του Π.Ο.Υ. παράλληλα με την ενίσχυση της ετοιμότητας και της συνεργασίας των κ-μ της Ευρώπης.
Από την άλλη πλευρά, σε επιχειρησιακό επίπεδο υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις στον έλεγχο των κουνουπιών μεταξύ των διαφόρων κ-μ του ΠΟΥ Ευρώπης. Προγράμματα ελέγχου κουνουπιών ευρείας κλίμακας υλοποιούνται κυρίως σε: Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Νότια Γερμανία και σε ορισμένες βαλκανικές χώρες. Ο συνολικός αριθμός των ατόμων που εργάζονται στον τομέα είναι περιορισμένος (περίπου 1500 τεχνικοί συνολικά) και υπάρχουν προβλήματα τόσο στο ερευνητικό επιστημονικό επίπεδο, όσο και στον συντονισμό και τη διακυβέρνηση.
-Απαιτείται ταχύτερη υιοθέτηση νέων εργαλείων.
-Να δοθεί έμφαση στην καταπολέμηση των κουνουπιών στον αστικό ιστό.
-Αύξηση της ετοιμότητας και της ικανότητας των επιχειρησιακών μονάδων και έναρξη ελέγχου των κουνουπιών σε ευρεία κλίμακα όπου αυτό είναι απαραίτητο.
Η διαχείριση των δεδομένων σε κεντρικό επίπεδο χώρας θα διευκολύνει τη διαβάθμιση του κινδύνου μετάδοσης, την επιλογή των μέτρων ελέγχου των κουνουπιών και την αξιολόγηση των παρεμβάσεων.
Ολοκληρώνοντας ο κος Μπασκόζος τόνισε ότι: « Είναι πολλά αυτά που δεν γνωρίζουμε ακόμη.Χρειάζεται επείγουσα και ολοκληρωμένη δράση και δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με τους τρόπους που έχουμε συνηθίσει μέχρι τώρα».
Από πλευράς Ελλάδας η παρέμβαση έχει ως ακολούθως:
« Αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο τοπικής μετάδοσης και εμφάνισης ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια σε δεκτικές περιοχές. Είναι προφανές ότι η αλλαγή του κλίματος θα επηρεάσει συνολικά και θα ασκήσει αυξανόμενη πίεση στα συστήματα δημόσιας υγείας στην περιοχή μας. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για την έγκαιρη αντιμετώπιση επιδημιών που οφείλονται στα κουνούπια.
– Το Aedes albopictus είναι εγκατεστημένο στη νότια Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Αυτό το κουνούπι μεταδίδει τον Chikungunya και τον ιό Dengue σε τοπικό επίπεδο και πρόσφατα οδήγησε σε επιδημίες στις νότιες ευρωπαϊκές χώρες (Ιταλία, Γαλλία). Δεν γνωρίζουμε αν και σε ποιο βαθμό το ασιατικό κουνούπι τίγρης μπορεί επίσης να μεταδώσει Zika, κίτρινο πυρετό ή ιό του Δυτικού Νείλου. Ταυτόχρονα, υπάρχει κίνδυνος επανέναρξης της Aedes aegypti στην Ευρώπη. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να εντοπίσουμε και να συμπεριλάβουμε κάθε νέο είδος μετά την επανεισαγωγή του και πριν από την επανεγκατάσταση του.
– Ο ιός του Δυτικού Νείλου έχει εγκατασταθεί σε πολλές χώρες της Νότιας και Κεντρικής Ευρώπης και θεωρείται πλέον ενδημικός, με εποχιακά περιστατικά. Το 2018, η πρόωρη κυκλοφορία του ιού και ο μεγάλος αριθμός περιστατικών έχουν καταγραφεί (στην Ιταλία, τη Σερβία, την Ελλάδα και σε άλλες χώρες).
Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε, καθώς τα κουνούπια θα συνεχίσουν να υπάρχουν όπως επίσης και οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ή την επανεμφάνιση ασθενειών που μεταδίδονται από αυτά, δεδομένης της αύξησης των μετακινήσεων και των ταξιδιών του πληθυσμού σε όλο τον κόσμο;
Πρωταρχικά, πρέπει να ενισχύσουμε και να δημιουργήσουμε ικανά συστήματα δημόσιας υγείας στην περιοχή μας. Η ικανότητα του ανθρώπινου δυναμικού πρέπει να ενισχυθεί επειγόντως.. Οι επιδημιολόγοι, οι εντομολόγοι, οι επαγγελματίες δημόσιας υγείας, σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, θα πρέπει να προσληφθούν και να εκπαιδευτούν ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτές τις αναδυόμενες απειλές για την υγεία. Σε εθνικό επίπεδο, είναι επιτακτική η ανάγκη συνεχούς ανάπτυξης, επικαιροποίησης και εφαρμογής εθνικών σχεδίων ετοιμότητας και αντίδρασης για αυτούς τους παράγοντες.
Η διαθεσιμότητα τόσο χρηματοοικονομικών πόρων όσο και ανθρώπινων πόρων αποτελεί πρόκληση για πολλές χώρες της περιοχής μας. Είναι απαραίτητη η πολιτική δέσμευση και ενίσχυση στο υψηλότερο επίπεδο, προκειμένου να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμα η χρηματοδότηση και η ανάπτυξη ικανοτήτων.
Οι κύριες «κάθετες» δραστηριότητες πρόληψης περιλαμβάνουν:
– Έγκαιρη ανίχνευση περιπτώσεων – ενισχυμένη παρακολούθηση: Γνωρίζουμε ότι τα συστήματα επιτήρησής μας πιάνουν μόνο την άκρη του παγόβουνου των ασθενειών που μεταδίδονται με κουνούπια, καθώς πολλοί είναι ασυμπτωματικοί. Συνεπώς, οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να διατηρούν αυξημένη προσοχή για αυτές τις ασθένειες και η εργαστηριακή τους δυνατότητα θα πρέπει να υποστηρίζεται ώστε να διασφαλίζεται η διάγνωση.
– Αποτελεσματική και βιώσιμη παρακολούθηση και έλεγχος των φορέων. Υποστηρίζουμε την αναθεώρηση του εγχειριδίου της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας για τον έλεγχο των κουνουπιών. Για άλλη μια φορά, θα πρέπει να ενισχυθεί επειγόντως το ανθρώπινο δυναμικό και οι υποδομές, για την εφαρμογή ολοκληρωμένου ελέγχου και παρακολούθησης των κουνουπιών σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Οι δραστηριότητες ελέγχου των κουνουπιών θα πρέπει να υποστηρίζονται από την κατάλληλη νομοθεσία σε επίπεδο κανονιστικού πλαισίου και οργάνωσης, ώστε να εξασφαλίζεται η διαθεσιμότητα και η σωστή χρήση αποτελεσματικών βιοκτόνων και να ελαχιστοποιείται η εμφάνιση αντοχής. Χρειαζόμαστε περισσότερα «εργαλεία» για την καταπολέμηση των κουνουπιών, χρειαζόμαστε έρευνα για να επιλέξουμε τα κατάλληλα εργαλεία και χρειαζόμαστε ευρωπαϊκή νομοθεσία για να διαθέτουμε αυτά τα εργαλεία στην αγορά και να μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε συστηματικά και για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία. Θα πρέπει να ανοίξουμε τη συζήτηση σχετικά με τους κινδύνους και την ανάγκη αποτελεσματικής αντίδρασης με άλλους εμπλεκόμενους φορείς, όπως οι περιβαλλοντικές υπηρεσίες.
Επιπλέον, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την κατανόηση της επιδημιολογίας αυτών των παθογόνων παραγόντων, για τον εντοπισμό προγνωστικών δεικτών που ενεργοποιούν εστίες. Επίσης και για τον προσδιορισμό της αποτελεσματικότητας των μεθόδων ελέγχου κουνουπιών (για τα διάφορα είδη κουνουπιών και τις διαφορετικές ρυθμίσεις). Πρέπει να επενδύσουμε στην ικανότητα και την τεχνογνωσία για τη διαχείριση και τον έλεγχο των κουνουπιών.
– Εκστρατείες επικοινωνίας, για την κινητοποίηση της κοινότητας και την ευαισθητοποίηση του κοινού, για τη μείωση των εστιών κουνουπιών και των επαφών ανθρώπου με αυτά. Η υγεία των ταξιδιωτών και οι κατάλληλες συμβουλές είναι επίσης απαραίτητες για τη δική τους ευεξία και για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου εισαγωγής ασθενειών που μεταδίδονται με κουνούπια.
Απαιτείται σαφής εθνική νομοθεσία για τον συντονισμό και την κατανομή των ευθυνών όλων των εμπλεκόμενων φορέων».