Σοβαρά ερωτηματικά για τη συμπεριφορά του ιού Μάρμπουργκ, αλλά και για τις παγκόσμιες προσπάθειες προετοιμασίας για μελλοντικές πανδημίες, γεννούν οι συρροές κρουσμάτων από τον ιό στην Αφρική.
Ο ιός Μάρμπουργκ σχετίζεται στενά με τον Έμπολα. Και οι δύο απαντώνται κυρίως στην υποσαχάριο Αφρική, σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημοσίας Υγείας (ΕΟΔΥ). Είναι επίσης ζωονόσοι, δηλαδή μεταδίδονται από τα ζώα (πιθανώς νυχτερίδες) στους ανθρώπους.
Όπως ο ιός Έμπολα, εξ άλλου, έτσι και ο Μάρμπουργκ προκαλεί αιμορραγικό πυρετό. Μπορεί και αυτός να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως μετά από επαφή με αίμα ή εκκρίσεις των ασθενών. Έχει επίσης πολύ υψηλό ποσοστό θνησιμότητας – μπορεί να φθάσει ακόμα και στο 88%.
Οι λοιμώξεις από τον ιό Μάρμπουργκ είναι σπάνιες. Από το 1967 που πρωτοανιχνεύθηκε έως τώρα, έχουν αναφερθεί λιγοστές, σποραδικές συρροές κρουσμάτων. Η συχνότητά τους όμως αυξάνεται τα τελευταία χρόνια και εφέτος υπήρξαν δύο, σε διαφορετικές χώρες. Αυτή ακριβώς η εντεινόμενη παρουσία του είναι που σήμανε παγκόσμιο συναγερμό, αναφέρουν οι New York Times.
Σε Τανζανία και Ισημερινή Γουϊνέα
Οι συρροές είναι μία στην Τανζανία και μία στην Ισημερινή Γουϊνέα. Αυτή στην Τανζανία, στην ανατολική Αφρική, μοιάζει να βρίσκεται υπό έλεγχο. Εκείνη στην Ισημερινή Γουϊνέα, στη δυτική Αφρική, όχι. Ωστόσο είναι η πρώτη φορά και για τις δύο χώρες που αναφέρουν κρούσματα από ιό Μάρμπουργκ.
Στην Ισημερινή Γουϊνέα οι πρώτοι θάνατοι καταγράφηκαν στις 7 Ιανουαρίου. Στις 30 Μαρτίου, η κυβέρνησή της ανακοίνωσε ότι συνολικώς έχουν πεθάνει εννέα άνθρωποι από επιβεβαιωμένο αιμορραγικό πυρετό Μάρμπουργκ.
Υπάρχουν, όμως, και άλλοι νεκροί που είναι «πιθανά» κρούσματα. Πρόκειται για 20 ανθρώπους που σχετίζονταν με τα επιβεβαιωμένα περιστατικά και είχαν παρόμοια συμπτώματα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ενημερώνεται με το σταγονόμετρο για την πορεία της κατάστασης. Ο φόβος είναι ότι υπάρχουν ακόμα άγνωστες αλυσίδες μετάδοσης, καθώς δεν σχετίζονται όλα τα γνωστά περιστατικά μεταξύ τους. Αυτό υποδηλώνει πιο εκτεταμένη εξάπλωση της νόσου απ’ ό,τι αναφέρεται έως τώρα.
Στην Τανζανία τα πρώτα κρούσματα ανακοινώθηκαν στις 16 Μαρτίου. Μέχρι τις 22 Μαρτίου είχαν καταγραφεί συνολικά οκτώ. Πέντε από τους ασθενείς έχασαν τη ζωή τους από επιβεβαιωμένη λοίμωξη από τον ιό (ποσοστό θνησιμότητας 62,5%). Δύο από τα κρούσματα ήταν υγειονομικοί, ο ένας εκ των οποίων κατέληξε.
Τις δύο τελευταίες εβδομάδες δεν έχει αναφερθεί νέο κρούσμα. Ο ιός Μάρμπουργκ όμως έχει περίοδο επωάσεως 21 ημέρες. Επομένως η κατάσταση θεωρείται ακόμα ενεργή.
Κίνδυνος για τις γειτονικές χώρες
Ο ΠΟΥ τονίζει πως και οι δύο περιπτώσεις κρύβουν κινδύνους. Η Ισημερινή Γουϊνέα συνορεύει με το Καμερούν και την Γκαμπόν και τα κρούσματά της έχουν ανιχνευτεί σε πολλές περιοχές της. Στην Τανζανία, τα κρούσματα περιορίζονται στην περιοχή Kagera, η οποία έχει πολυσύχναστα σύνορα με την Ουγκάντα, την Ρουάντα και το Μπουρουντί.
Επιπλέον, οι εφετινές συρροές ξέσπασαν έπειτα από μία ανάλογη το 2022 στην Γκάνα και άλλη μία στην Γουϊνέα το 2021. Η αλληλουχία αυτή υποδηλώνει αυξητική τάση των περιστατικών, εκτιμούν οι ειδικοί.
Δεν υπάρχουν εγκεκριμένες θεραπείες ή εμβόλια για την καταπολέμηση του ιού, αλλά μερικά είχαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα στις πρώτες μελέτες. Πρέπει όμως να δοκιμαστούν σε ενεργά περιστατικά για να επιβεβαιωθεί αυτό. Ωστόσο κανένα εμβόλιο δεν έχει σταλεί ακόμα στις δύο χώρες.
«Τη στιγμή που εκδηλώνεται συρροή κρουσμάτων, πρέπει να υπάρχει ένας μηχανισμός για να κινηθούμε γρήγορα. Ωστόσο αυτό δεν συνέβη», δήλωσε ο Dr. John Amuasi, επικεφαλής του Τμήματος Παγκόσμιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης & Τεχνολογίας Kwame Nkrumah στην Γκάνα. Ο Dr. Amuasi ήταν υπεύθυνος για την μελέτη της περυσινής επιδημίας του Marburg στη χώρα του.
Όπως εξηγεί στους ΝΥΤ, ο ΠΟΥ και οι διεθνείς οργανισμοί έχει μηχανισμούς ταχείας αντίδρασης για να ελέγχουν την εξάπλωση των ιών. Ωστόσο δεν έχουν εξίσου γρήγορα αντανακλαστικά όσον αφορά την έρευνα. Θα έπρεπε να διαθέτουν:
- Αποθέματα υποψήφιων εμβολίων
- Ερευνητές εξοπλισμένους με όλα τα απαραίτητα, για να μην επιβαρύνουν τα συστήματα Υγείας των αναπτυσσόμενων κρατών
Προς το παρόν, δεν υπάρχει κανένα από τα δύο για να εφαρμοστεί στην περίπτωση του ιού Μάρμπουργκ, πρόσθεσε. Και αυτό ενέχει τον κίνδυνο να αναχαιτιστούν οι επιδημίες, χωρίς να γίνει κανένα βήμα προόδου στην πρόληψη και τη θεραπεία.
Φωτογραφία: iStock