Ο ιός του Δυτικού Νείλου έχει πια εγκατασταθεί στη χώρα μας. Από το 2010 έως σήμερα έχουν νοσήσει εξαιτίας του πάνω από 1.000 άνθρωποι, με το 74% από αυτούς να παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ, πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ):
- Από το 2010 έως και την 1η Αυγούστου 2019 (στις 2 το μεσημέρι) είχαν συνολικά καταγραφεί στη χώρα μας 1.103 κρούσματα λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου
- 734 από τους ασθενείς είχαν προσβολή του κεντρικού νευρικού συστήματος (εκδήλωσαν προβλήματα όπως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση κ.λπ.)
- 136 από τους ασθενείς έχασαν τη ζωή τους
Οι ασθενείς προέρχονται από σχεδόν όλες τις περιφέρειες της χώρας. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι ο ιός του Δυτικού Νείλου έχει εγκατασταθεί στη χώρα μας, όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η κατάσταση το 2019
Εφέτος, ο αριθμός των έως τώρα κρουσμάτων ανέρχεται σε 25 και οι θάνατοι σε δύο. Οι 17 από τους ασθενείς εκδήλωσαν προβλήματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, κυρίως εγκεφαλίτιδα, άσηπτη μηνιγγίτιδα ή μηνιγγοεγκεφαλίτιδα.
Οι δύο ασθενείς που κατέληξαν είχαν ηλικία άνω των 80 ετών. Άλλοι 4 ασθενείς νοσηλεύονται σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, ενώ άλλοι 6 σε κλινικές εκτός ΜΕΘ. Συνολικά 12 ασθενείς έχουν λάβει εξιτήριο από το νοσοκομείο. Μόνο 1 ασθενής από τους 25 δεν χρειάσθηκε νοσηλεία στο νοσοκομείο.
Οι ασθενείς με εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα έχουν ηλικία από 52 έως 91 ετών (διάμεση ηλικία τα 77 έτη).
Μέχρι στιγμής οι περιοχές με τα περισσότερα κρούσματα είναι:
- Ο δήμος Νέστου (περιφερειακή ενότητα Καβάλας)
- Ο δήμος Σπάτων-Αρτέμιδος (περιφερειακή ενότητα Ανατολικής Αττικής)
Σε κάθε έναν από αυτούς τους δήμους έχουν καταγραφεί από 3 κρούσματα λοίμωξης με τον ιό του Δυτικού Νείλου.
Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσο
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι πιθανότερο να προκαλέσει σοβαρή νόσο στους ηλικιωμένους. Αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου διατρέχουν επίσης όσοι πάσχουν από υποκείμενα προβλήματα υγείας, όπως:
- Ανοσοκαταστολή
- Νεφροπάθεια
- Καρκίνο
- Σακχαρώδη διαβήτη
- Καρδιαγγειακά νοσήματα
- Χρόνια νευρολογικά προβλήματα (π.χ. άνοια)
- Χρόνια αναπνευστικά προβλήματα
Απαραίτητη η προστασία από τα κουνούπια
Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται στον άνθρωπο από τα τσιμπήματα μολυσμένων κουνουπιών. Ο ΕΟΔΥ εκτιμά ότι σε κάθε ένα (1) κρούσμα σοβαρής λοίμωξης από τον ιό με προσβολή του κεντρικού νευρικού συστήματος, αντιστοιχούν 140 μολύνσεις με ήπια συμπτώματα ή κανένα σύμπτωμα.
Επειδή, λοιπόν, ο ιός του Δυτικού Νείλου μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, πρέπει να λαμβάνουμε όλα τα μέτρα προστασίας από τα κουνούπια.
Ο ΕΟΔΥ έχει πολλές χρήσιμες συμβουλές που μπορεί να μας βοηθήσουν και οι οποίες παρατίθενται στη συνέχεια.
Για ατομική προστασία
- Να φοράτε ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα. Τα ρούχα πρέπει να καλύπτουν όσο γίνεται περισσότερο το σώμα (μπλούζες με μακριά μανίκια, μακριά παντελόνια).
- Να αλείφετε με εντομοαπωθητικό το ακάλυπτο δέρμα και τα ρούχα σας. Κατάλληλα είναι όσα περιέχουν τις δραστικές ουσίες DEET, πικαριδίνη ή ικαριδίνη, αιθέρια έλαια ευκαλύπτου ή IR3535. Για τα εντομοαπωθητικά που περιέχουν DEET προτιμώνται τα σκευάσματα με συγκέντρωση 20-50% για τους ενηλίκους και 10-30% για τα παιδιά.
- Να θυμάστε ότι τα περισσότερα κουνούπια τσιμπούν από το σούρουπο έως το χάραμα. Επομένως, πρέπει να εφαρμόζετε τα μέτρα ατομικής προστασίας από τη δύση του ηλίου και για όλη τη νύχτα.
- Να χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά ακόμα κι αν γίνονται στην περιοχή σας ψεκασμοί για καταπολέμηση των κουνουπιών.
- Να χρησιμοποιείτε κουνουπιέρα (ιδίως στα βρέφη). Να βεβαιώνεστε όμως ότι δεν έχει εγκλωβιστεί κουνούπι μέσα της.
Τι να προσέχετε με τα εντομοαπωθητικά
- Πριν από την εφαρμογή να διαβάζετε προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης και να τις ακολουθείτε.
- Μην υπερβαίνετε τη συνιστώμενη δόση.
- Μη χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά επάνω σε ερεθισμένο δέρμα. Ούτε σε δέρμα με αμυχές, κοψίματα, τραύματα ή σπυράκια.
- Προσέξτε να μην έρθει το εντομοαπωθητικό σε επαφή με τα μάτια ή το στόμα σας.
- Μην αφήνετε τα μικρά παιδιά να χρησιμοποιούν μόνα τους εντομοαπωθητικό. Ούτε να αλείφετε τα χέρια τους με αυτό (μπορεί να τα βάλουν στο στόμα τους).
- Δεν χρειάζεται να βάζετε εντομοαπωθητικό κάτω από τα ρούχα.
- Τα εντομοαπωθητικά συνιστώνται για υπαίθριους χώρους. Όταν επιστρέφετε στο σπίτι σας, να τα ξεπλένετε με σαπούνι και νερό.
- Τα εντομοαπωθητικά πρέπει να χρησιμοποιούνται μετά το αντηλιακό.
- Οι έγκυοι, οι γυναίκες που θηλάζουν τα μωρά τους και οι μητέρες με μικρά παιδιά στο σπίτι πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για τη χρήση εντομοαπωθητικών.
- Τα εντομοαπωθητικά με DEET αντενδείκνυνται σε βρέφη ηλικίας κάτω των 2 μηνών. Συνιστάται επίσης η χρήση τους με προσοχή σε παιδιά ηλικίας έως 12 ετών.
- Τα εντομοαπωθητικά με αιθέρια έλαια ευκαλύπτου αντενδείκνυνται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 3 ετών.
- Αν μετά την εφαρμογή του εντομοαπωθητικού παρατηρηθεί ερεθισμός του δέρματος, σταματήστε τη χρήση και ενημερώστε τον γιατρό σας για το είδος του εντομοαπωθητικού που χρησιμοποιήσατε.
Μέτρα πρόληψης στο σπίτι
- Βάλτε αντικουνουπικά πλέγματα (σήτες) σε παράθυρα, φεγγίτες και αεραγωγούς τζακιού. Να τις ελέγχετε σε τακτά χρονικά διαστήματα και να τις συντηρείτε.
- Να χρησιμοποιείτε εντομοκτόνα στον αέρα (π.χ. φιδάκια, ταμπλέτες, αεροζόλ, εξατμιζόμενα διαλύματα κ.λπ.). Να ακολουθείτε προσεκτικά τις οδηγίες χρήσεως. Να πλένετε τα χέρια σας μετά από κάθε χρήση.
- Να χρησιμοποιείτε ανεμιστήρες ή/και κλιματιστικά. Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων, ιδίως οροφής, δυσχεραίνει την προσέγγισή τους.
- Να χρησιμοποιείτε λάμπες κίτρινου χρώματος για τον φωτισμό των εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).
Τι να προσέξετε στον κήπο
- Να κουρεύετε τακτικά το γρασίδι, τους θάμνους και τις φυλλωσιές (είναι καταφύγια των ενήλικων κουνουπιών)
- Να ποτίζετε τα φυτά στη βεράντα και στον κήπο τις πρωινές ώρες. Τα κουνούπια εναποθέτουν τα αυγά τους ακόμα και στο έδαφος που παραμένει υγρό για μεγάλα χρονικά διαστήματα μετά το πότισμα.
- Να απομακρύνετε το στάσιμο νερό γύρω από το σπίτι σας. Λεκάνες, βάζα, γλάστρες, πιατάκια γλαστρών, κουβάδες, παλιά λάστιχα, υδρορροές κ.λπ. είναι σημεία όπου μπορεί να συσσωρευθεί.
- Να έχετε ανάποδα ή καλυμμένα τα δοχεία νερού (π.χ. κουβάδες, καρότσια, βαρέλια, ποτιστήρια) όταν δεν τα χρησιμοποιείτε.
- Αν έχετε πισίνα ή σιντριβάνι, να ενεργοποιείτε καθημερινά το φίλτρο καθαρισμού, για να απομακρύνετε τα αυγά και τις προνύμφες των κουνουπιών.
- Φροντίστε το χώμα στον κήπο να έχει κλίση, ώστε να απομακρύνονται τα νερά.
- Φροντίστε να αντικαταστήσετε τους σπασμένους σωλήνες που «τρέχουν».