Χιλιάδες άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από ηπατίτιδα C χωρίς να το γνωρίζουν. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο υπολογίζεται πως 1.750 άνθρωποι ζουν με αδιάγνωστη λοίμωξη ηπατίτιδας C μετά από μετάγγιση μολυσμένου αίματος, γεγονός που καταδεικνύει και το μέγεθος του προβλήματος, αν γίνει η αναγωγή σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με ηπατίτιδα C, ενώ κάθε χρόνο σημειώνονται 1 εκατομμύριο νέες μολύνσεις. Σε ορισμένους ανθρώπους, η μακροχρόνια λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση του ήπατος και, στη συνέχεια, σε ηπατική ανεπάρκεια και καρκίνο του ήπατος, ο οποίος ευθύνεται για περίπου 250.000 θανάτους ετησίως.
Σύμφωνα επίσης με στοιχεία του ΠΟΥ, οι περισσότεροι ασθενείς με ηπατίτιδα βρίσκονται στο σκοτάδι, αφού 8 στους 10 πολίτες δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από την ασθένεια. Κάθε χρόνο, σχεδόν 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι πεθαίνουν από ηπατίτιδα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι επιστήμονες έχουν ονομάσει την ηπατίτιδα και «σιωπηλή νόσο», γιατί τα συμπτώματα εμφανίζονται αρκετά χρόνια αργότερα, με αποτέλεσμα, εξαιτίας της καθυστερημένης διάγνωσης, οι θεραπευτικές παρεμβάσεις να μην έχουν, σε πολλές περιπτώσεις, αποτέλεσμα.
Το πρόβλημα έρχεται ξανά στην επικαιρότητα με αφορμή το σκάνδαλο με το μολυσμένο αίμα που απασχολεί εδώ και χρόνια τη Βρετανία, καθώς μόλις τις προηγούμενες ημέρες το πόρισμα της σχετικής έρευνας επιβεβαίωσε ότι επί είκοσι χρόνια, χιλιάδες άνθρωποι που έπασχαν από αιμορροφιλία ή υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση, μολύνθηκαν από τους ιούς της ηπατίτιδας C και του HIV, από το αίμα που τους μεταγγίστηκε. Η «ηπατίτιδα της μετάγγισης», δηλαδή η φλεγμονή του ήπατος μετά από μετάγγιση αίματος, είχε περιγραφεί μεν το 1969, αλλά η ηπατίτιδα C αναγνωρίστηκε μόλις το 1989, μια ανακάλυψη που χάρισε, μάλιστα, στον άνθρωπο που την ανακάλυψε το Νόμπελ Ιατρικής το 2020.
Σήμερα, τα υψηλότερα ποσοστά λοίμωξης από ηπατίτιδα C (έως και 1 στους 30 πάσχοντες από ηπατίτιδα C στις ΗΠΑ) καταγράφονται μεταξύ των «baby boomers», των ατόμων δηλαδή που γεννήθηκαν μεταξύ 1945 και 1965, λόγω μεταγγίσεων αίματος και ιατρικών διαδικασιών που πραγματοποιήθηκαν πριν από την ανακάλυψη του ιού.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα με την ηπατίτιδα C
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 70.000 άτομα έχουν ηπατίτιδα C, αλλά μόνο 30% γνωρίζει ότι έχει προσβληθεί από τον ιό.
Από τον Σεπτέμβριο του 2018 όλοι οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε δωρεάν θεραπεία.
Η ηπατίτιδα C οφείλεται στη λοίμωξη του οργανισμού από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV), έναν ιό που προκαλεί οξεία και χρόνια λοίμωξη.
Η μόλυνση από τον ιό δεν δίνει συνήθως συμπτώματα, ενώ το 70%-80% των ατόμων θα μεταπέσει σε χρόνια λοίμωξη. Η χρόνια λοίμωξη, εάν δεν διαγνωσθεί, και αντιμετωπισθεί εγκαίρως μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία του ατόμου, όπως κίρρωση, ηπατική ανεπάρκεια και ηπατοκυτταρικό καρκίνο.
Η ηπατίτιδα C είναι σήμερα ιάσιμη, δεδομένου ότι τα φάρμακα νέας γενιάς άλλαξαν ριζικά το τοπίο στη θεραπεία των ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα C. Μάλιστα, η πρόοδος που έχει σημειωθεί σε επίπεδο θεραπείας είναι τόσο καλή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε μια παγκόσμια στρατηγική για την εξάλειψη της ηπατίτιδας, με στόχο τη μείωση των νέων λοιμώξεων κατά 90% και των θανάτων κατά 65% έως το 2030. Την εξάλειψη της ηπατίτιδας C μέχρι το τέλος του 2030 έχει θέσει ως στόχο και η Ελλάδα, συντασσόμενη με τη στρατηγική του ΠΟΥ, μέσα από το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης.
Το γεγονός είναι ότι μόλις βρεθεί ο ιός, μπορεί να αντιμετωπιστεί. Η πρόκληση παραμένει ο εντοπισμός ατόμων που δεν γνωρίζουν ότι έχουν προσβληθεί από τον ιό.
Βασικές πληροφορίες για τις ιογενείς ηπατίτιδες
Όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ, η χρόνια ιογενής ηπατίτιδα προκαλείται από τους ιούς της ηπατίτιδας B και C και αποτελεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως.
Η ιογενής ηπατίτιδα B και C:
- προσβάλλει μεγάλο μέρος του πληθυσμού,
- μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο,
- σχετίζεται με σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα και
- απαιτεί ειδικές θεραπευτικές παρεμβάσεις.
Στη χώρα μας, ο επιπολασμός για τη χρόνια ηπατίτιδα Β υπολογίζεται σε περίπου 2% του πληθυσμού και για την ηπατίτιδα C σε 0,5-1% του πληθυσμού, ενώ η επίπτωση των χρόνιων ιογενών ηπατιτίδων ποικίλλει ανά γεωγραφικό διαμέρισμα και πληθυσμό.
Οι κύριες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία είναι η αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα των ασθενών από την ηπατική νόσο και η διασπορά των ιών αυτών στο κοινωνικό τους περιβάλλον. Είναι γνωστό ότι σημαντικό ποσοστό των ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα Β ή C καταλήγουν από επιπλοκές της χρόνιας λοίμωξης όπως κίρρωση του ήπατος, ηπατοκυτταρικό καρκίνο (HCC), ηπατική ανεπάρκεια και θάνατο εφόσον δεν τεθούν σε παρακολούθηση και δεν λάβουν ειδική αντιική αγωγή.
Ο ιός της ηπατίτιδας Β μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή, παρεντερικά (iv, im, sc) και από μητέρα με HBsAg (+) στο παιδί κατά την κύηση ή τον τοκετό (κάθετη μετάδοση), ενώ το ιός της ηπατίτιδας C κυρίως με την παρεντερική επαφή και σπανιότερα με τη σεξουαλική επαφή ή με κάθετη μετάδοση από μητέρα σε παιδί.
Στον ΕΟΔΥ λειτουργεί από το έτος 2000 Γραφείο Ηπατιτίδων και ασχολείται με:
- την πρόληψη της μετάδοσης των Ιογενών Ηπατιτίδων
- την ενημέρωση του κοινού, των επαγγελματιών υγείας και των ομάδων υψηλού κινδύνου
- την προστασία της δημόσιας υγείας
- την προαγωγή εμβολιασμού
- τη βελτίωση της κλινικής φροντίδας των ατόμων που πάσχουν από Ιογενή Ηπατίτιδα Β και C
- την Επιδημιολογική Επιτήρηση της Χρόνιας Ηπατίτιδας B και C μέσω μελέτης Cohort του Εθνικού Προγράμματος Ιογενούς Ηπατίτιδας ΚΕΕΛΠΝΟ
Η ενημέρωση του κοινού, των επαγγελματιών υγείας και των ομάδων υψηλού κινδύνου σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης, την πρόληψη και τη θεραπεία γίνεται με:
- τη μορφή τηλεφωνικής υποστήριξης (ώρες επικοινωνίας 8.00π.μ-15.30μ.μ.)
- την αποστολή ενημερωτικού υλικού
- τη συγγραφή άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά
- τη διοργάνωση ομιλιών σε θεραπευτικές κοινότητες (ενημέρωση τροφίμων συγγενών, προσωπικού), σχολεία, συλλόγους, ιδρύματα, οργανισμούς.
- την ιστοσελίδα http://www.eody.gov.gr
Ο εμβολιασμός έναντι της ηπατίτιδας Β έχει συμπεριληφθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού της χώρας και είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της νόσου και των επιπλοκών της. Επιπλέον, η χρήση συνδυασμού αντι-ιικών φαρμάκων έχει συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση της ιογενούς ηπατίτιδας Β. Για την Ηπατίτιδα C, ωστόσο, δεν υπάρχει εμβόλιο.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ο πόνος στη μέση και η καλύτερη θεραπεία – Τι πρέπει να προσέχετε
Ιλαρά: Τι μέτρα πρέπει να λαμβάνουν οι ταξιδιώτες, ποια χώρα παρουσιάζει τον μεγαλύτερο κίνδυνο
Χορός: Πόσες θερμίδες καίμε σε μισή ώρα και άλλα μοναδικά οφέλη στην υγεία