Γράφει ο Ανδρέας Μπακογιάννης MD Γενικός Χειρουργός
Η χειρουργική εκτομή είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος θεραπείας του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος. Σε συγκεκριμένη υπο-ομάδα ασθενών με μικρού μεγέθους ηπατοκυτταρικό καρκίνο και επηρεασμένη από την κίρρωση ηπατική λειτουργία η μεταμόσχευση ήπατος είναι ίσως η μόνη ελπίδα θεραπείας.
Κλινική εικόνα
Το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα είναι δυνατό να εμφανίζεται ως μια μάζα στο συκώτι αλλά και ως πολλαπλοί όζοι εστιασμένοι σε ένα ηπατικό τμήμα ή διάχυτα στο ήπαρ.
Είναι σαφές ότι ο τρόπος θεραπείας και ο κατάλληλος χρόνος των χειρισμών, συστηματοποιούνται για κάθε ασθενή ξεχωριστά και έτσι προκύπτει ένα θεραπευτικό πλάνο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του ασθενή και της νόσου του αφού έχουν ληφθεί υπόψιν όλες οι παράμετροι και ιδιαιτερότητες της νόσου και του ασθενή.
Συμπτώματα συχνά δεν υπάρχουν ή είναι πολύ γενικά, γι’ αυτό και η συχνή παρακολούθηση ασθενών υψηλού κινδύνου (κιρρωτικών, πάσχοντες από ηπατίτιδες κτλ) είναι ζωτικής σημασίας.
Σε γενικές γραμμές είναι δυνατό να εμφανιστούν ήπιος πόνος δεξιά, πυρετός, ίκτερος, απορύθμιση στην ηπατική λειτουργία σε ένα γνωστό κιρρωτικό άρρωστο, οξείες καταστάσεις όπως ενδοκοιλιακή αιμορραγία ή αιμορραγία από κιρσούς οισοφάγου.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται συνήθως στο πλαίσιο ελέγχου και παρακολούθησης ασθενών υψηλού κινδύνου(κιρρωτικών, πασχόντων από ηπατίτιδες κτλ) είτε σε τυχαίο έλεγχο για άσχετο λόγο ή για κάποιο από τα γενικά συμπτώματα που αναφέραμε πιο πάνω.
Ο ακρογωνιαίος λίθος της διάγνωσης είναι οι απεικονιστικές εξετάσεις: υπερηχογράφημα με ή χωρίς σκιαγραφικό, αξονική τομογραφία διπλής σκιαγράφησης με ή χωρίς αγγειογραφία και μαγνητική τομογραφία με σκιαγραφικό.
Οι εξετάσεις αίματος ποικίλουν και δεν είναι διαγνωστικές του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος, αλλά δείχνουν την φυσική κατάσταση του αρρώστου. Ακόμη και καρκινικοί δείκτες όπως η α-φυτοπρωτεΐνη δεν έχει αμιγώς διαγνωστικό ρόλο αλλά μάλλον συνηγορητικό προεγχειρητικά και ρόλο ελέγχου και παρακολούθησης μετεγχειρητικά, εφόσον ήταν υψηλές οι τιμές της προεγχειρητικά.
Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στην βιοψία της βλάβης η οποία θα πρέπει να γίνεται σε πολύ περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων έως καθόλου. Στις μέρες μας στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι διαγνωστικοί απεικονιστικοί έλεγχοι οι οποίοι διενεργούνται δίνουν την δυνατότητα ακριβούς προεγχειρητικής διάγνωσης.
Είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις όπου ο απεικονιστικός έλεγχος δεν καθορίζει σαφή διάγνωση, αλλά ακόμη και τότε θα πρέπει να αναρωτηθούμε κατά πόσον η σαφής διάγνωση που ίσως μας δώσει η βιοψία, θα επηρεάσει την θεραπευτική μας στρατηγική. Εάν υπάρχει ένας όγκος ήπατος ο οποίος ούτως ή άλλως θα πρέπει να χειρουργηθεί δεν θα μας βοηθήσει σε τίποτα μια βιοψία η οποία ενέχει τον κίνδυνο αιμορραγίας και διασποράς του καρκίνου.
Αντίθετα μια βιοψία όχι από την βλάβη, αλλά από το φυσιολογικό παρέγχυμα ίσως σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται για εκτίμηση της ποιότητας και της κατάστασης του παρεγχύματος του ήπατος το οποίο θα παραμείνει μετά την εκτομή.
Θεραπεία
Η πιο διαδεδομένη θεραπεία είναι η χειρουργική εκτομή.
Η μεταμόσχευση ενδείκνυται σε κάποιους αρρώστους υπό ορισμένες προϋποθέσεις, αλλά με δεδομένη την μειωμένη διαθεσιμότητα μοσχευμάτων η θεραπεία αυτή δεν είναι τόσο ευρείας κλίμακας συν το ότι δεν απευθύνεται σε όλους όσους έχουν ηπατοκυτταρικό καρκίνο, αλλά μόνο σε ορισμένους που πληρούν τα κριτήρια.
Άλλοι τρόποι θεραπείας οι οποίοι πάντοτε συγκρίνονται ως προς την αποτελεσματικότητα τους με την εκτομή η οποία είναι το μέτρο σύγκρισης, είναι η καυτηρίαση με ραδιοσυχνότητες (RF ablation), η καυτηρίαση με μικροκύματα (microwave ablation) και o αρτηριακός εμβολισμός.
Η χειρουργική εκτομή είναι μια θεραπεία που απαιτεί σχεδιασμό ώστε να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό θεραπευτικό αποτέλεσμα για ένα συγκεκριμένο όγκο σε έναν συγκεκριμένο ασθενή.
Ο χειρουργός προβαίνει σε ειδικές εξετάσεις και σε ειδικούς χειρισμούς ώστε να παράσχει την καλύτερη δυνατή θεραπεία κομμένη και ραμμένη σύμφωνα με τις ανάγκες και δυνατότητες του κάθε οργανισμού.
Η συνεργασία του χειρουργού με τον άρρωστο είναι ένα από τα σημαντικότερα προαπαιτούμενα ώστε να πετύχει η κάθε θεραπεία.
Ο χειρουργός οφείλει να ενημερώνει σωστά, με λεπτομέρεια και με τρόπο κατανοητό τον ασθενή για τις ανάγκες της θεραπείας και τα βήματα τα οποία θα ακολουθηθούν έτσι ώστε ο ασθενής να έχει ενεργό ρόλο, εφόσον έχει ενημερωθεί σωστά, σε ένα θέμα το οποίο τον αφορά άμεσα: αυτό της υγείας του.
Ανδρέας Μπακογιάννης MD Γενικός Χειρουργός
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Όταν ο καρκίνος δίνει σημάδια!
Καρκίνος Προστάτη: Σοβαρή Κακοήθεια ή ''Λιοντάρι Χωρίς Δόντια'';