Κ. Μπαργιώτας: Ερχόμαστε να ψηφίσουμε πάλι τα ίδια για την Πρωτοβάθμια

Διαβάστε την τοποθέτηση του κ. Μπαργιώτα:

…Έχουμε, λοιπόν, ένα ακόμη νομοσχέδιο για την πρωτοβάθμια υγεία, η οποία ρυθμίζεται χρόνια τώρα και διαρκώς είναι αρρύθμιστη. Να πούμε κάτι και να το πούμε απ’ την αρχή:

Έχουμε πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας στην Ελλάδα και, μάλιστα, έχουμε πολλές. Δεν είναι καν ακριβές ιδιωτικές, έχουμε πολλές, η πρόσβαση είναι σχετικά εύκολη, δυστυχώς οι ασθενείς αναγκάζονται σε μεγάλο βαθμό, σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό, να πληρώνουν, αλλά είμαστε η χώρα με τους περισσότερους ειδικούς γιατρούς στην πρωτοβάθμια στον ιδιωτικό τομέα, η χώρα με τους περισσότερους αξονικούς ανά 1000 κατοίκους, η χώρα με τις περισσότερες μαγνητικές τομογραφίες ανά 1000 κατοίκους, η χώρα με τα περισσότερα διαγνωστικά κέντρα ανά 1000 κατοίκους, η χώρα με τους περισσότερους καρδιολόγους, καρδιολογικά ιατρεία και καρδιολογικούς υπέρηχους εγκατεστημένους ανά 1000 κατοίκους και πάει λέγοντας.

Τι δεν έχει η χώρα; Σύστημα. Δεν έχει ένα δημόσιο σύστημα το οποίο να ρυθμίζει, να βάζει κανόνες και να κατευθύνει τις δημόσιες πληρωμές. Αυτά που ελέγχει το δημόσιο με τρόπο τέτοιο που να βελτιστοποιηθεί αυτές τις υπηρεσίες για το συμφέρον του ασθενούς και όχι του γιατρού ή συμφερόντων. Αυτό που δεν έχει η χώρα, λοιπόν, είναι ένα ασθενοκεντρικό σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας που να αξιοποιεί τους πόρους του συστήματος και τα λίγα χρήματα που υπάρχουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αυτό η χώρα δεν το έχει. Το ερώτημα είναι εάν θα το αποκτήσει την πορεία.

Σε αντίθεση λοιπόν με το 1985, η πόλη που μεγάλωσα είδε και 15.000 κόσμο, είχε έναν ιδιώτη ανειδίκευτο και έναν δημόσιο ανειδίκευτο γιατρό, τώρα έχει 60 εργαζόμενους στο Κέντρο Υγείας με 17 γιατρούς ειδικούς και άλλους τόσους και λίγους παραπάνω στον ιδιωτικό τομέα. Αυτή είναι η πραγματικότητα και είναι η πραγματικότητα που δημιουργήθηκε από συγκεκριμένες πολιτικές που εφαρμόστηκαν στη χώρα, με θετικά και αρνητικά πρόσημα, με καλά και κακά, τα οποία δεν είναι της στιγμής, μπορούμε να τα συζητήσουμε όμως.

Να μιλήσουμε λίγο για το τι είναι μεταρρύθμιση και πώς γίνεται αυτό μ’ ένα παράδειγμα που υπάρχει, για ν’ αναφερθούμε και λίγο στην ιστορία. Θ’ αφήσω τη δημιουργία των Κέντρων Υγείας τη δεκαετία του 1980 και 1990, το κτίσιμο των νοσοκομείων κ.λπ., το ξέρουμε όλοι, και θα μιλήσω λίγο για τον ΕΟΠΥΥ, γιατί νομίζω ότι είναι μια συσκοτισμένη ιστορία. Να μιλήσουμε, λοιπόν, για το πώς γίνεται μια μεταρρύθμιση όταν έχεις μια ανάγκη, έχεις κάνει μια μελέτη κι έχεις μια ώριμη πολιτική και την εφαρμόζεις.

Ο ΕΟΠΥΥ ήταν μια καίρια μεταρρύθμιση. Νομοθετήθηκε μέσα στην κρίση, σε δυσμενέστατες συνθήκες, από μια κυβέρνηση βαλλόμενη πανταχόθεν τότε, του Γεωργίου Παπανδρέου, την κυβέρνηση ΠΑ.ΣΟ.Κ., το 2011 θυμίζω και η λογική της ήταν ποια; Ο διαχωρισμός καταρχήν της χρηματοδότησης και της παροχής υπηρεσίας από τον ίδιο φορέα, όπως γινόταν στην Ελλάδα για πολλά χρόνια, στο Ι.Κ.Α. και σε άλλα ταμεία, τα οποία είχαν τα χρήματα, είχαν και τα ιατρεία και δημιουργούσαν διάφορα προβλήματα που θα τα πούμε στη συνέχεια και η εισαγωγή μιας έννοιας, η οποία έλεγε ότι εγώ ως ΕΟΠΥΥ που έχω τα λεφτά και είμαι ένας δημόσιος οργανισμός, για το συμφέρον των ασθενών και μόνο, αγοράζω υπηρεσίες στην καλύτερη δυνατή τιμή, στην καλύτερη δυνατή σχέση κόστους και ποιότητας, από οπουδήποτε μπορώ να τις βρω συμφέρουσες για τους ασθενείς μου ανάλογα με τις ανάγκες και τη διαθεσιμότητα.

Τι έκανε άλλο αυτή η πολύ μεγάλη μεταρρύθμιση του ΕΟΠΥΥ, την οποία η σημερινή κυβέρνηση όχι απλώς καταψήφισε αλλά λοιδόρησε και ήταν απέναντι; Έκανε για πρώτη φορά στην Ελλάδα κάτι απλό, δημιούργησε ένα καθεστώς ενιαίων παροχών για όλους τους ασφαλιζόμενους, απελευθέρωσε από ένα σκληρά ιατροκεντρικό σύστημα με πολλούς φραγμούς και πολλούς αποκλεισμούς τους μισούς, περίπου, ασφαλιζόμενους της χώρας, κατήργησε επιτέλους μετά από τριάντα χρόνια συζήτησης το ξεχωριστό αυτόνομο σύστημα υγείας του Ι.Κ.Α., το οποίο έχει συγκεκριμένα προβλήματα και τα ξέρουμε όλοι και απελευθέρωσε τους ασφαλιζόμενους του Ο.Γ.Α. από το ιδιότυπο καθεστώς που τους επέτρεπε πρόσβαση μόνο στα δημόσια νοσοκομεία και πουθενά αλλού. Δημιούργησε ένα καθεστώς ίσων παροχών, δυστυχώς, όμως, ακόμη και σήμερα δεν έχει γίνει κατορθωτό να έχουμε και τις ίσες εισφορές και τις ίσες υποχρεώσεις και αυτό δεν έγινε με πολλούς τρόπους.

Έτσι, λοιπόν, αυτό ήταν το πρώτο βασικό βήμα προς μια μεγάλη μεταρρύθμιση για την πρωτοβάθμια υγεία. Τι κάνεις; Έχεις έναν συγκεκριμένο, καθαρό, δεδομένο χρηματοδότη, ο οποίος έχει ότι δημόσιο χρήμα υπάρχει και το διαχειρίζεται διαφανώς και για το συμφέρον των πολλών. Έχεις ένα καθορισμένο αγοραστή, ο οποίος ταυτόχρονα αξιολογεί, ρυθμίζει τις δαπάνες του συστήματος για το καλό των ασθενών, αξιολογεί και επιλέγει μονάδες, όχι ανάλογα με ιδεοληπτικές αντιλήψεις δημοσίου, κρατικού ή ιδιωτικού, αλλά ανάλογα με την αποτελεσματικότητα και τη σχέση κόστους – τιμής – αποτελεσματικότητας.

Σ’ αυτά τα πλαίσια ακολούθησε η ίδρυση του ΠΕΔΥ. Όμως, δεν έγιναν σχεδόν πολλά πράγματα από αυτά που έπρεπε να γίνουν, γιατί υπήρξε υποχρηματοδότηση που είναι δεδομένη και εξακολουθεί να είναι μεγάλο πρόβλημα για όλες τις προσπάθειες, ανεξάρτητα από την πορεία τους κι έγιναν και πολλά λάθη και πολλές αστοχίες.

Η φιλοσοφία όμως ενός δομημένου συστήματος το οποίο έχει ενιαίους κανόνες αξιολογεί και αξιοποιεί όλες τις δυνατές πηγές χρηματοδότησης και παροχής υπηρεσιών, είναι εδώ και είναι αποτυπωμένο σε αυτή τη μεγάλη μεταρρύθμιση, η οποία δυστυχώς, έμεινε στη μέση και σήμερα ουσιαστικά θα πω, γιατί ακυρώνεται πρακτικά, στην πράξη.

Σήμερα, ερχόμαστε να ψηφίσουμε ξανά για τον τρόπο, για τον μηχανισμό, που λειτουργεί η Πρωτοβάθμια Φροντίδα, που είναι τα ιατρεία, ποιος είναι ο οικογενειακός γιατρός, τί ρόλο έχουν τα Κέντρα Υγείας, τί ρόλο έχουν τα πολυιατρεία, κ.λπ., το νομοσχέδιο 4238/2014. Είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Όποιος γνωρίζει ελληνικά, με την εξαίρεση των TOMY, που θα την σχολιάσω στη συνέχεια, είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα σε χειρότερα ελληνικά, πολύ χειρότερη γλώσσα. Δεν έχει καμία άλλη διαφορά και αν θέλει κάποιος να πάρει τα δύο κείμενα, να τα βάλει δίπλα δίπλα και να διαβάσει, τί είναι ο οικογενειακός γιατρός στο ένα και τί είναι στο άλλο, τί ρόλο παίζει το κέντρο υγείας στο ένα και τί στο άλλο, τί ρόλο παίζει το περιφερειακό ιατρείο στο ένα και τί στο άλλο; Είναι ακριβώς τα ίδια πράγματα.

Σε τί διαφέρει; Το ένα είναι ότι ο ΕΟΠΥΥ σε αντίθεση με αυτό που περιέγραψα προηγουμένως, έχει υποβιβαστεί στον λογιστή της Κυβέρνησης. Παίρνει οδηγίες για το ποιον πληρώνει και με ποιον τρόπο και εκτελεί μόνο τις πληρωμές. Δεν κάνει τίποτε άλλο. Ποια είναι η άλλη; Σε επίπεδο διακηρύξεων βέβαια, γιατί σε επίπεδο πραγματικότητας απέχει πάρα πολύ, το σύστημα οφείλει να γίνει 100% κρατικό. Ξεχάστε ποιότητες, κόστη, ανταποκρίσεις, στην πραγματικότητα που λέει, ότι το μεγαλύτερο μέρος της Πρωτοβάθμιας Υγείας σήμερα παρέχεται από ιδιώτες πάροχους, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν επενδεδημένα κεφάλαια. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να το κρύβουμε και άνθρωποι, συνάδελφοί μας γιατροί, οι οποίοι εργάζονται και εκεί και βγάζουν τα προς το ζην από εκεί, δεν είναι όλοι ούτε διεφθαρμένοι ούτε απαράδεκτοι ούτε τίποτα. Έτσι, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, ανάλογα και πολλές φορές χειρότερα ζητήματα διαφθοράς έχει και το δημόσιο σύστημα. Είναι παντού το θέμα της διαφθοράς και της εξυγίανσης. Έτσι, λοιπόν, το σημαντικό για εδώ, αντί για το ποιος παρέχει υπηρεσίες, τί υπηρεσίες παρέχει, τί ποιότητας υπηρεσίες παρέχει, τί πρόσβαση υγείας παρέχει, το σημαντικό για αυτή την Κυβέρνηση είναι το ποιος διορίζει, ποιος ελέγχει και ποιος διοικεί το σύστημα, ανεξάρτητα από την ποιότητα, την γνωρίζουμε όλοι και εδώ και εκεί. Δεν θα μπω στη λογική ότι είναι έτσι ή αλλιώς τα κέντρα υγείας κ.λπ. Οι ακροατές μας και οι πολίτες γνωρίζουν πολύ καλά τί είναι τι και πού. Νομίζω αυτή η συζήτηση ότι το Νοσοκομείο της Χίου είναι έτσι ή το Κέντρο Υγείας της Καλαμάτας είναι αλλιώς, δεν έχει καμία σημασία. Όλοι ξέρουμε τί ποιότητα παρέχει το δημόσιο, είναι δεδομένο, δυστυχώς, είναι κακή.

Θα αφήσω, λοιπόν, το ιδεοληπτικό τμήμα, θα αφήσω τη νοσταλγία για τη δεκαετία του ’80 και για μια λογική Σοβιετικής Ένωσης. Ας υποθέσουμε ότι αυτό το κρατικιστικό, για εμένα παρωχημένο σύστημα, είναι ο δρόμος για να πάμε. Είναι αυτό που θα έπρεπε να κάνουμε κόντρα στις σύγχρονες ευρωπαϊκές πρακτικές, κόντρα στο γεγονός ότι συστήματα, που ήταν εκεί, για παράδειγμα η Σουηδία έχει σήμερα το 1/3 των δομών της ιδιωτικό και η Αγγλία, που επίσης, ήταν εκεί την εποχή του 1980, έχει παραπάνω από το 1/3 των δομών της ιδιωτικό. Οι περισσότερες καινούργιες δομές GPς, δηλαδή οικογενειακών γιατρών της κοινότητας, που δημιουργούνται σήμερα στην Αγγλία είναι ιδιωτικές. Μοχλεύουν ιδιωτικά κεφάλαια και είναι είτε ΣΔΙΤ είτε στις ενσωματώσεις πολυιατρεία σαν αυτά που άρχισαν να γίνονται στην Ελλάδα όταν άρχισε να ιδρύεται ο ΕΟΠΥΥ και σταμάτησαν λόγω της εκλογής της συγκεκριμένης Κυβέρνησης. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, πως αυτός είναι ο τρόπος, ο κρατικός το 1980 στην Αγγλία, 40 χρόνια πίσω και ας υποθέσουμε ότι εμείς ως ωραίοι ως Έλληνες και διαφορετικοί πάντα, πάμε να κάνουμε κάτι διαφορετικό. Με τί; Με προκαλείται να πω την παροιμία, που λέει, «με π….ς, τα αυγά δεν βάφονται». Αυτή είναι η αλήθεια.

Είναι τραγική η Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. «Γραφειοκρατία», έγραψε ο κ. Πολάκης, στο Facebook. Ουσία λέω εγώ και μάλιστα, ουσία που βιάζεται, διότι με τέτοια Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, «δεν ξέρω, δεν μπορώ να το αξιολογήσω, δεν ξέρω πόσο θα κοστίσει, δεν ξέρω τί χρήματα χρειάζονται πριν», κάνουμε απλώς, τίποτα. Κάνουμε διακηρύξεις, διακηρύξεις καλών προθέσεων εγώ θα το πω, δεν έχω κανένα πρόβλημα. Θέλουμε να κάνουμε κάτι, να κάνουμε μια διακήρυξη, να ψηφίσουμε ένα νόμο ότι επιθυμούμε το σύστημα υγείας να αποκτήσει προδιαγραφές σουηδικών νοσοκομείων τα επόμενα τρία χρόνια, αν δεν έχω χρήματα, δεν έχω υπηρεσιακό πλάνο, ψηφίσω δεν ψηφίσω το αποτέλεσμα έτσι και αλλιώς, είναι γνωστό. Δεν υπάρχουν λεφτά, όσο δεν υπάρχουν λεφτά δεν είναι αριστερές μεταρρυθμίσεις, είναι αριστερίστικες δηλώσεις, γιατί δεν έχουν καμία επαφή με την πραγματικότητα και καμία πιθανότητα να δημιουργηθούν.

Ας πάμε, λοιπόν, στην ουσία. H δομή όπως είπα προηγουμένως η δομή που προτείνετε είναι ακριβώς ίδια με το ΠΕΔΥ. Προς τι η σφαγή και ο αλληλοσπαραγμός, γιατί δεν αρχίσαμε με ένα ψηφισμένο νόμο που κακώς ο κ. Βορίδης και ο κ. Γεωργιάδης ως Υπουργοί της Νέας Δημοκρατίας δεν άρχισαν να εφαρμόζουν. Γιατί δεν άρχισαν; Γιατί είχε την ίδια αρρώστια, προεδρικό διάταγμα εδώ, ΚΥΑ εκεί, και χρήματα πουθενά. Γιατί δεν αρχίσαμε τώρα με τα λίγα χρήματα με τα πολύ καλύτερα μανατζέριαλ προσόντα του κ. Πολάκη; Γιατί δεν αρχίσαμε να εφαρμόσουμε να προσλαμβάνουμε οικογενειακούς γιατρούς από το 2015 και να βάλουμε και τα ΤΟΜH μέσα και να τα κάνουμε και όλα κρατικά; Τι περιμέναμε; Να ξαναψηφίσουμε το ίδιο πράγμα και μάλιστα αντικαθιστώντας την παράγραφο 5 του άρθρου 5 του προηγούμενου νόμου που έλεγε ότι οι οικογενειακοί γιατροί γίνονται γενικοί γιατροί παθολόγοι και παιδίατροι με μία καινούργια ριζοσπαστική διατύπωση που λέει οικογενειακοί γίνονται γενικοί γιατροί παθολόγοι και παιδίατροι για τα παιδιά; Γιατί αυτό λέει! Αυτού του τύπου, αυτού του μεγέθους είναι οι μεταρρυθμίσεις, δυστυχώς. Παίζουμε με τις λέξεις, έχει δυσμενέστερες και θα σχολιάσω κατ΄ άρθρον στη συνέχεια. Έχει δυσμενέστερες συνθήκες για τους γιατρούς και για τους γιατρούς που θα ενταχθούν στην πρωτοβάθμια ως πλήρους και αποκλειστικής γιατί τα χρήματα είναι συγκεκριμένα και λίγα δυστυχώς δεν μπορείς να δώσεις παραπάνω και πολύ δυσμενέστερες συνθήκες για τους ειδικούς που θα εμπλακούν όσοι γιατροί είναι συμβεβλημένοι για δύο λόγους. Τα λεφτά είναι λιγότερα, ο τρόπος πληρωμής είναι πιο δύσκολος και οι προοπτικές είναι αμφίβολες. Τουλάχιστον να σε πάρω για δύο χρόνια και μετά να σε πετάξω απέξω. Αυτό του λες πρακτικά σε επίπεδο διακήρυξης τουλαχιστον γιατι εγώ θα κάνω προσλήψεις θα το κάνω όλο κρατικό και εσείς είστε εχθροί. Θα φύγετε από εδώ και δεν ξέρω τι θα κάνετε, γιατί περί αυτού πρόκειται.

Υπάρχει μια αλλαγή την έχουμε σχολιάσει δεν θα την ξαναπώ. Η ίδρυση των ΤΟΜΥ είναι μια χαρά σε επίπεδο διακηρύξεων, όμως, στην πραγματικότητα τι λέμε, λέμε ότι βρήκα τα λεφτά από το ΕΣΠΑ για να κάνουμε διορισμούς απορώ γιατί δεν τους διορίζουμε για παράδειγμα, από ότι ξέρω από ότι λένε τα στοιχεία κάποιων, δεν ξέρω εάν είναι ακριβή, 1700 δημόσιες δομές υπάρχουν στο Λεκανοπέδιο, οι οποίες οι περισσότερες είναι υποστελεχωμένες, προβληματικές και δύσκολες. Πέφτουν τα ταβάνια, χαλάνε τα αιρκοντίσιον, σπασμένα τζάμια. Γιατί δεν κατευθύνουμε και τα λεφτά και τις προσλήψεις σε αυτές τις υπάρχουσες. Που θα μπουν οι καινούργιες ΤΟΜΗ; Που θα στεγαστούν; Με τα μικροέξοδα να τα φορτώνουμε στον πάροχο; Δεν λέει τίποτα. Το μόνο που ξέρουμε, λοιπόν, μέχρι σήμερα για τους ΤΟΜΗ είναι ότι ο Υπουργός θα διορίσει 3000 συμβασιούχους επαγγελματίες υγείας. Δεν λέω όχι. Αλλά που να κάνουν τι; Να ενταχθούν σε ποιο πλαίσιο θα αρχίσουμε από την αρχή; Είπε κάποιος φίλος μου ο οποίος ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια με τη δημιουργία πρωτοβάθμιων δομών σε όλο τον κόσμο, ότι αυτό το πρότζεκτς, με αυτά τα χρήματα καμία εταιρεία στον πλανήτη δεν μπορεί να το φτιάξει σε έξι μήνες. Αυτό σημαίνει ότι θα το φτιάξετε σε ενάμισι χρόνο στην καλύτερη, επειδή ο κ. Πολάκης είναι πολύ καλός στο μάνατζμεντ και μετά θα τελειώσει η χρηματοδότηση. Δεν θα έχετε και θα γίνει αυτό που έγινε με τις δομές της φροντίδας στο σπίτι που όταν άρχισε το σύστημα να ρολάρει, σταμάτησε η χρηματοδότηση και άρχισε να δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα έδινε. Αυτή είναι η αλήθεια για τους ΤΟΜΥ.

Επίσης, έχω μια απορία. Εγώ ξέρω από την ιστορία ότι όταν δημιουργήθηκαν τα κέντρα υγείας επί ΠΑΣΟΚ υπήρξαν ακόμη και σε πανεπιστημιακό επίπεδο διατριβές για την χωροταξική κατανομή, για τον τρόπο που θα αναλυθούν, για τον τρόπο που θα δημιουργηθούν. Εδώ ακούμε ότι θα γίνουν 245 κέντρα ΤΟΜΥ σε 75 αστικά κέντρα για ποιο λόγο; Ξέρουμε όλοι τα είπα στην αρχή τα δεδομένα, ότι υπάρχει υπερ συσσώρευση ιατρικών υπηρεσιών και ιατρών στα αστικά κέντρα. Ξέρουμε όλοι ότι οι ορεινές και οι ημιορεινές περιοχές και τα νησιά έχουν τεράστια προβλήματα στρεβλής ανάπτυξης και ελλείψεων σε βασικές ειδικότητες. Γιατί δεν πάμε να κάνουμε ΤΟΜΥ στην Κάσσο που δεν έχει παιδίατρο και παθολόγο και πάμε να κάνουμε στην Κυψέλη που έχει χιλιάδες. Γιατί; Φαντάζομαι ότι υπάρχει μια εξήγηση. Η εξήγηση που εγώ αντιλαμβάνομαι ότι εδώ είναι το δυναμικό που θέλουμε να προσλάβουμε και δεν θέλουμε να του χαλάσουμε την σκοτούρα. Να ακούσω χωροταξία, δεν το είδα πουθενά. Υπάρχουν ελλείψεις. Κέντρα υγείας και περιφερειακά ιατρεία υπάρχουν παντού και εδώ υπάρχουν. Υπάρχουν τα πολυϊατρεία. Το προβληματικό κτίριο στην Αλεξάνδρας έγινε 24ωρης λειτουργίας. Μπράβο αλλά είναι προβληματικότατο, με ποιο τρόπο θα το ανακαινίσεις, να το κάνεις ευρωπαϊκό. Αυτό είναι το ερώτημα σήμερα. Το ερώτημα είναι σήμερα πως θα μπορέσεις να παρέχεις στους φτωχούς, στους ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση ευρωπαϊκές συνθήκες νοσηλείας και υγείας, όχι μια καλύβα η οποία είναι δικαιωμένη μόνο και μόνο γιατί είναι δημόσια.

Για να μην παρεξηγηθώ και να κλείσω, γιατί έχω περάσει το χρόνο κατά πολύ, το σύστημα βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, βρισκόταν πριν αναλάβετε την Κυβέρνηση και εξακολουθεί να βρίσκεται. Έχει 2 δρόμους, κατά την άποψή μου, ή θα ακολουθήσετε τις ευρωπαϊκές-καλές πρακτικές- το νομοσχέδιο δεν έχει καμία σχέση με τις προοπτικές».