Καρκίνος μαστού: 1 στις 8 γυναίκες θα νοσήσει – Ελπίδες για μετατροπή της νόσου σε χρόνια, δίνουν νέες θεραπείες
Η πιθανότητα να νοσήσει μία γυναίκα στη διάρκεια της ζωής της είναι περίπου 13% ,δηλαδή μία στις οκτώ γυναίκες θα προσβληθεί από την πάθηση, με την στατιστική πιθανότητα να αυξάνεται καθώς εκείνη μεγαλώνει. Σε τι οφείλεται, όμως, η αύξηση των περιστατικών με γυναίκες που εκτίθενται στον κίνδυνο του καρκίνου του μαστού, κάποια στιγμή της ζωής τους;
Η κα. Φλώρα Σταυρίδη, MD, MSc, MRCP, Δ/ντρια Δ΄ Ογκολογικής Κλινικής Ομίλου Υγεία & Care and Cure Oncology Center, υποστηρίζει μιλώντας στο iatropedia.gr, ότι μια εξήγηση είναι η αυξηση της ανιχνευσιμότητας της νόσου, αλλά και του μέσου όρου ζωής των γυναικών:
“Δεν είμαι σίγουρη αν πραγματικά έχει αυξηθεί η επίπτωση της νόσου σε σχέση με τα τελευταία χρόνια. Νομίζω ότι εντοπίζουμε πλέον τον καρκίνο του μαστού συχνότερα και πρωιμότερα, με την αύξηση της ευαισθητοποίησης που υπάρχει και τα γενικότερα προγράμματα πρόληψης. Αφετέρου ο πληθυσμός ζει πλέον περισσότερο και ειδικά οι γυναίκες που ζουν περισσότερα χρόνια, οπότε είναι πολύ λογικό να έχουμε περισσότερες διαγνώσεις”, αναφέρει η ειδικός
Καρκίνος του μαστού: Κληρονομικός μόνο στο 7 – 8% των γυναικών
Ένα ερώτημα που απασχολεί συχνά είναι, ποιες γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο να νοσήσουν από καρκίνο του μαστού. Κι αν τα αίτια είναι κληρονομικά, περιβαλλοντικά ή αν υπάρχουν και άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες.
Η ογκολόγος κα. Σταυρίδη απαντά:
“Ο κληρονομούμενος καρκίνος μαστού, είναι μόλις 7 – 8% των διαγνώσεων. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, είναι μόνο το 2% των διαγνώσεων. Άρα θα λέγαμε ότι έχουμε κυρίως προδιαθεσικούς παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής μας, όπως είναι το κάπνισμα, η έκθεση σε οιστρογόνα (με την έννοια της πρώιμης εμμηναρχής και καθυστερημένης εμμηνόπαυσης), η υπογονιμότητα (υπό την έννοια της αδυναμίας απόκτησης παιδιών και όχι της έκθεσης σε φάρμακα). Όμως κι αυτοί ακόμα είναι μόνο προδιαθεσικοί παράγοντες και όχι αιτιολογικοί. Άρα στην ουσία δεν ξέρουμε βαθιά την βιολογία και γιατί δημιουργείται ο καρκίνος σε μια γυναίκα έναντι μιας άλλης, που μπορεί να νοσήσει χωρίς να έχει κανένα προδιαθεσικό παράγοντα. ‘Αρα αυτό ενισχύει την έννοια του συστήματος γενικότερης πρόληψης. Αρα μαστογραφία, υπέρηχο, κλινική εξέταση στο σωστό χρόνο. Δηλαδή από τα 40 και μετά ετήσια. Στο κληρονομικό ιστορικό, η παρακολούθηση εξατομικεύεται”.
Η έγκαιρη πρόληψη προλαμβάνει τις μεταστάσεις
Η τακτική μαστογραφία, ως μέθοδος screening για τον καρκίνο του μαστού, έχει ως αποτέλεσμα, η πλειοψηφία των διαγνώσεων να γίνεται σε πρώιμο στάδιο. Η πρώιμη ανιχνευσιμότητα επιφέρει και ίαση σε ποσοστό που ξεπερνά το 90%, σύμφωνα με την ογκολόγο κα. Σταυρίδη. Ωστόσο, σε ένα ποσοστό περίπου 15% ο καρκίνος του μαστού ανιχνεύεται σε μεταστατικό στάδιο, που μπορεί να επηρεάζει συνηθέστερα τα οστά, τους πνεύμονες και το ήπαρ.
Όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, οι περισσότερες υποτροπές ή μεταστάσεις του καρκίνου του μαστού παρατηρούνται εντός της πενταετίας μετά τη διάγνωση αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που έχουν εμφανιστεί και πολύ αργότερα. Ανάλογα με τον υπότυπο του μεταστατικού καρκίνου, που πρέπει πάντα να επιβεβαιώνεται με βιοψία, η μεταστατική νόσος έχει διαφορετική εξέλιξη και συμπεριφορά και αντιμετωπίζεται διαφορετικά.
Η ογκολόγος κα. Φλώρα Σταυρίδη επισημαίνει, ωστόσο, ότι οι γυναίκες με μεταστατικό καρκίνο μαστού, ζούνε πλέον πολύ περισσότερο από παλιά:
“Υπάρχουν γυναίκες που ζουν πέραν της 10ετίας και ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε δύο όπλα στη διάθεσή μας: Το ένα είναι η καλύτερη κατανόηση της βιολογίας, ότι δηλαδή μπαίνουμε πολύ βαθιά στους μηχανισμούς που δημιουργούν καρκίνο. Και ακριβώς επειδή οι γνώσεις μας στη βιολογία αυξάνονται, μπορούμε κατά δεύτερον, να βρούμε καινούργια φάρμακα τα οποία στοχεύουν πολύ βαθιά στον πυρήνα της νόσου, άρα στο κύτταρο, έτσι ώστε να επιτυγχάνουμε μακρές επιβιώσεις”.
Θεραπείες για τον μεταστατικό καρκίνο μαστού
Κατά γενική ομολογία, η μεταστατική μορφή του καρκίνου μαστού τον καθιστά ανίατο. Σήμερα ωστόσο, με τις νέες θεραπευτικές τεχνικές, οι επιστήμονες έχουν καταφέρει τον πλήρη έλεγχο της νόσου για πολλά έτη, με άριστη ποιότητα ζωής.
Ανάλογα με την έκφραση υποδοχέων ( ΕR,PgR,Her 2), που διαπιστώνεται στην βιοψία, ο ογκολόγος έχει στη διάθεσή του καινοτόμες θεραπευτικές τεχνικές που θέτουν σε κάποιες περιπτώσεις την κλασσική χημειοθεραπεία στο περιθώριο. Τα καινοτόμα φάρμακα είναι στην πλειοψηφία τους διαθέσιμα και στη χώρα μας και χορηγούνται δωρεάν από τα ασφαλιστικά ταμεία.
“Πιο συγκεκριμένα, σε περίπτωση έκφρασης του υποδοχέα Her 2,σήμερα χρησιμοποιούνται τουλάχιστον τέσσερα στοχευτικά φάρμακα που χορηγούνται είτε ενδοφλεβίως είτε από του στόματος (pertuzumab, herceptin,T-DM1,Lapatinib) τα οποία επιτυγχάνουν σημαντικότατη βελτίωση στην επιβίωση που μπορεί ειδικά στην περίπτωση του pertuzumab, herceptin να ξεπερνά τα δύο χρόνια”, αναφέρει η ειδικός και συμπληρώνει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του μεταστατικού καρκίνου μαστού ανήκει στην κατηγορία του ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου (θετικότητα στην έκφραση ER, PgR υποδοχέα):
“Πρόσφατες έρευνες, εισήγαγαν στη θεραπευτική μας φαρέτρα μία νέα κατηγορία φαρμάκων, τους αναστολείς κυκλινοεξαρτώμενων κυκλινών (CDK4/6). Οι σχετικές ανακοινώσεις έγιναν στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο που έγινε στη Βαρκελώνη τέλη Σεπτέμβρη, στο οποίο πληροφορηθήκαμε ότι οι CDK4/6 στοχεύουν στην αναστολή του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των όγκων μετά τη χρήση τους. Αποτελούν φάρμακα ασφαλή και σχετικά εύκολα στη χρήση τους και αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με ορμονοθεραπεία τόσο στην 1η γραμμή θεραπείας για ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο μαστού (Ribociclib) όσο και στις επόμενες γραμμές (palbociclib) με αποτέλεσμα τη βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών”.
Η συμβολή της ανοσοθεραπείας στον μεταστατικό καρκίνο μαστού
Πολύ σημαντικά θετικά αποτελέσματα έχει εμφανίσει και η χρήση της ανοσοθεραπείας, την οποία μέχρι σήμερα οι επιστήμονες χορηγούσαν κυρίως για τον μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο μαστού. Στις ανακοινώσεις που έγιναν, όμως, στο πρόσφατο Ιατρικό Συνέδριο, ανακοινώθηκε ότι η ανοσοθεραπεία μπορεί να εμφανίσει θετικά αποτελέσματα και προεγχειρητικά στις γυναίκες με τριπλά αρνητικό καρκίνο μαστού.
“Οι δύο παραπάνω εξελίξεις είναι ο,τι νεότερο έχει προκύψει το τελευταίο τρίμηνο σ’ αυτή τη νόσο”, αναφέρει η κα. Σταυρίδη, η οποία δηλώνει αισιόδοξη για την κλινική έρευνα, η οποία σε συνδυασμό με παράπλευρες διαδικασίες, όπως λέει, βοηθούν τις γυναίκες να βιώνουν πλέον τον καρκίνο ως μια χρόνια νόσο, εξασφαλίζοντάς τους ποιότητα ζωής:
“Η κλινική έρευνα στον καρκίνο μαστού συνεχίζει εντατικά και νεότερες καινοτόμες θεραπείες αναμένονται στο άμεσο μέλλον, με απώτερο στόχο την μετατροπή της μεταστατικής νόσου σε μία χρόνια νόσο. Νομίζω ότι είμαστε πάρα πολύ κοντά. Στα συν προστίθεται και το υποστηρικτικό δίκτυο των γυναικών με καρκίνο μαστού, το οποίο είναι πιο οργανωμένο από παλιά. Οι γυναίκες είναι ενημερωμένες, ψάχνονται περισσότερο έχουν πολλές παράπλευρες διαδικασίες που τους βοηθούν, όπως ο βελονισμός, η γιόγκα, η άσκηση, υποστηρικτικά δίκτυα ασθενών, που ενισχύουν και την ενημέρωση, αλλά και την ελαχιστοποίηση του φόβου. Αν δεν φοβάται μια γυναίκα μπορεί περισσότερο να ψάξει άρα να βρει τις σωστές λύσεις για εκείνη και επομένως να ζήσει περισσότερο”, καταλήγει η ογκολόγος.