Η ικανότητα νέων πολυμερών να αλλάζουν σχήμα με την θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος και να επιστρέφουν στην αρχική τους μορφή μόλις ψυχθούν σε θερμοκρασία δωματίου, είναι σίγουρα η μορφή των πραγμάτων που θα έλθουν, έστω κι αν… αλλάζουν σχήμα! Σύμφωνα με τον καθηγητή Αντρέας Λέντλαϊν, συντάκτη σχετικού άρθρου (Macromolecular Rapid Communications) η απομνημόνευση του μοριακού προσανατολισμού τους επιτρέπει στα συγκεκριμένα βιοϋλικά να πραγματοποιούν αναστρέψιμες αλλαγές στο σχήμα τους, σε αντίθεση με τα κλασσικά πολυμερή που αλλάζουν σχήμα μόνο μια φορά. Η «μνήμη» των αναστρέψιμων πολυμερών, όπως αποκαλούνται, σημαίνει ότι χρησιμοποιούμενα σε ιατρικές εφαρμογές θα μπορούν να κάνουν την διαφορά.
Η σχετική τεχνολογία υπάρχει και μπορεί να αξιοποιηθεί, υποστηρίζουν ειδικοί ερευνητές. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να έχει βραχυπρόθεσμες εξωτερικές βιοϊατρικές εφαρμογές όπως σε επιδέσμους ή υλικά προσωρινής στερέωσης που θα ενεργοποιούνται εκτιθέμενα στην θερμοκρασία του σώματος. Επίσης μια άλλη χρήση θα ήταν σε προϊόντα για την καθημερινή εξυπηρέτηση ηλικιωμένων στο σπίτι ή ατόμων με ειδικές ανάγκες –ένα παπούτσι που θα δένει και θα λύνεται ουσιαστικά από μόνο του θα διευκόλυνε πολύ άτομα με κάποια αναπηρία.
Τα πολυμερή διακρίνονται σε φυσικά και συνθετικά. Τα φυσικά πολυμερή αποτελούν βασικά δομικά υλικά (κυτταρίνη, κερατίνη, γλυκογόνο κλπ) και λειτουργικά στοιχεία (πρωτεΐνες, πολυσακχαρίτες, DNA, RNA) των ζώντων οργανισμών. Τα δε συνθετικά πολυμερή έχουν πληθώρα εφαρμογών σε όλους σχεδόν τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Σήμερα, πολυμερή υλικά χρησιμοποιούνται ήδη σε μέλη και όργανα του σώματος –οστά, καρδιά, πνεύμονες, τεχνητές αρτηρίες κ.ά.– καθώς και στην ελεγχόμενη μεταφορά και αποδέσμευση φαρμάκων στην χημειοθεραπεία του καρκίνου ενώ αρκετά τμήματα αεροσκαφών και διαστημοπλοίων είναι κατασκευασμένα από πολυμερή με υψηλή μηχανική/θερμική αντοχή και μικρό βάρος.
Αλέξανδρος Θεολόγου