Σημαντικά στοιχεία για την παγκόσμια αύξηση της χρήσης κάνναβης και κοκαϊνης, αλλά και την παγκόσμια τάση για την υποτίμηση των συνεπειών τους, παρουσίασε σε συνέντευξη τύπου το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ).

Οι επιστήμονες του ΚΕΘΕΑ ανέφεραν πως, οι κυβερνήσεις που προχωρούν στη νομιμοποίηση της ψυχαγωγικής χρήσης κάνναβης διακηρύττουν πως έχουν ως «κύριο» στόχο τους «τη μείωση των εγκληματικών δραστηριοτήτων και την ενίσχυση της δημόσιας υγείας και ασφάλειας».

Ωστόσο, η Ετήσια Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών (INCB) του 2022 δείχνει ότι «η παράνομη προμήθεια κάνναβης συνεχίζεται σε υψηλά επίπεδα σε όλες τις χώρες που έχουν προχωρήσει σε νομιμοποίηση, φτάνοντας το 40% στον Καναδά, σχεδόν το 50% στην Ουρουγουάη και ακόμη και το 75% στην Καλιφόρνια».

Πρώτη πηγή ανησυχίας αποτελεί η χρήση της κάνναβης, αλλά και της κοκαΐνης.

Η νομιμοποίηση της μη ιατρικής χρήσης κάνναβης, ωστόσο, όπως τονίστηκε, αντιβαίνει στην Ενιαία Σύμβαση του 1961 για τα Ναρκωτικά και φαίνεται να έχει ως αποτέλεσμα την «υψηλότερη κατανάλωσή της και άμβλυνση της αντίληψης περί επικινδυνότητάς της, ιδιαίτερα στους νέους».

ΚΕΘΕΑ: Τι συμβαίνει στις χώρες που έχει νομιμοποιηθεί η κάνναβη

Δεδομένα από τις ΗΠΑ απέδειξαν στην Έκθεση INCB, ότι «οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες καταναλώνουν σημαντικά περισσότερη κάνναβη σε ομοσπονδιακές πολιτείες όπου η κάνναβη έχει νομιμοποιηθεί, σε σύγκριση με άλλες πολιτείες όπου η ψυχαγωγική χρήση παραμένει παράνομη».

Ταυτόχρονα τα νομιμοποιημένα προϊόντα κάνναβης «αμβλύνουν την αντίληψη περί επικινδυνότητας και περί των αρνητικών συνεπειών που συνεπάγεται η χρήση τους».

Στην υποτίμηση των επιπτώσεων μάλιστα, συμβάλλουν και ειδικά προϊόντα τα οποία διατίθενται ευρέως στο κοινό σε ελκυστικές συσκευασίες, όπως συσκευές ατμίσματος και διάφορα βρώσιμα προϊόντα.

Όπως αναφέρει το ΚΕΘΕΑ, η πρόεδρος της αρμόδιας Επιτροπής του ΟΗΕ επεσήμανε ότι προκαλεί ανησυχία η αναπτυσσόμενη βιομηχανία κάνναβης, «όχι μόνο γιατί προωθεί προϊόντα για να προσελκύσει τους νέους, αλλά και γιατί υποβαθμίζονται οι βλάβες που συνδέονται με τη χρήση προϊόντων κάνναβης υψηλής δραστικότητας».

Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τη χρήση κάνναβης και υποτιμούνται συστηματικά

Στην έκθεση της INCB διαπιστώνεται ότι σε όλες τις περιοχές που έχει νομιμοποιηθεί η κάνναβη για μη ιατρικούς σκοπούς, τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τη χρήση της έχουν αυξηθεί.

Μεταξύ 2000 και 2018 οι παγκόσμιες εισαγωγές σε νοσοκομεία με αφορμή την εξάρτηση και το σύνδρομο στέρησης από την κάνναβη, αυξήθηκαν οκτώ φορές. Επίσης, οι εισαγωγές για ψυχωσικές διαταραχές που σχετίζονται με την κάνναβη έχουν τετραπλασιαστεί παγκοσμίως, όπως υπογραμμίζει το ΚΕΘΕΑ.

Ακόμα, με βάση στατιστικά στοιχεία από το Κολοράντο των Ηνωμένων Πολιτειών, «τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα με οδηγούς υπό την επήρεια κάνναβης σχεδόν διπλασιάστηκαν από το 2013 έως το 2020».

Ταυτόχρονα, η κάνναβη σε ψυχαγωγική χρήση έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες στους νέους μικρότερης ηλικίας, ο εγκέφαλος των οποίων βρίσκεται ακόμα σε διαδικασία ανάπτυξης. Μπορεί να επηρεάσει τις επιδόσεις τους αλλά και την κοινωνική τους συμπεριφορά, λένε οι ειδικοί.

Σε άνθηση το λόμπι της βιομηχανίας κάνναβης

Έωλο είναι το επιχείρημα των κυβερνήσεων που νομιμοποιούν την κάνναβη, για νομιμοποίηση ή δημιουργία φορολογικών εσόδων.

Η Επιτροπή INCB στην Έκθεση της διαπιστώνει πώς, «παρόλο που τα φορολογικά έσοδα από τις πωλήσεις κάνναβης αυξάνονται από έτος σε έτος στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι χαμηλότερα από τα αναμενόμενα, αποτελώντας μόνο το 1% του προϋπολογισμού στα κράτη που προχώρησαν σε νομιμοποίηση» υπογραμμίζει το ΚΕΘΕΑ.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες η νόμιμη πώληση προϊόντων κάνναβης είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες βιομηχανίες και δημιούργησε πωλήσεις 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ το 2021- αύξηση 43 τοις εκατό από το προηγούμενο έτος.

Έτσι, αντιλαμβανόμενες την δυνατότητα σημαντικού κέρδους, μεγάλες εταιρείες που επιθυμούν να επεκταθούν στις αγορές ιατρικής κάνναβης και κάνναβης για ενήλικες εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους, σύμφωνα με την Έκθεση του ΟΗΕ.

Όπως αναφέρει το ΚΕΘΕΑ στην ενημέρωσή του προς το κοινό, «με στόχο να αυξήσουν τα εμπορικά τους κέρδη πολλές από αυτές τις εταιρείες ασκούν πιέσεις για την άρση των ελέγχων στην κάνναβη».

Η Επιτροπή INCB ξεκαθαρίζει, ωστόσο, πως παρά το γεγονός ότι η καλλιέργεια και η χρήση κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις, σε ορισμένα κράτη η χρήση της διενεργείται χωρίς ελέγχους στην αλυσίδα παραγωγής και κατανάλωσης και χωρίς να τηρούνται οι προδιαγραφές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όσον αφορά την παρασκευή και τη συνταγογράφηση.

Αύξηση της παραγωγής και διακίνησης κοκαΐνης

Η αρμόδια Επιτροπή του ΟΗΕ, διαπιστώνει επίσης, πως μεγαλύτερες ποσότητες κοκαΐνης με υψηλά επίπεδα καθαρότητας έχουν γίνει διαθέσιμες σε φθηνότερες τιμές, λόγω της αύξησης της παραγωγής και της διακίνησης της.

O αριθμός των ατόμων που κάνουν χρήση της ουσίας παγκοσμίως έφτασε τα 21,5 εκατομμύρια, αύξηση 32% σε σχέση με το 2010.

Η παγκόσμια καλλιέργεια του θάμνου της κόκας σχεδόν διπλασιάστηκε από το 2015 έως το 2020, φτάνοντας τα 234,200 εκτάρια, ενώ η συγκομιδή των φύλλων της κόκας έφτασε το 2020 στο ιστορικό ρεκόρ των 1,982 τόνων. Ιστορικό ρεκόρ σημειώθηκε την ίδια χρονιά -παρά την πανδημία- και στις κατασχέσεις (1.424 κατασχεμένοι τόνοι).

Σύμφωνα με την Έκθεση, την οποία παρουσίασαν οι επιστήμονες του ΚΕΘΕΑ, οργανώσεις διακίνησης μεταφέρουν την επεξεργασία κοκαΐνης στην Ευρώπη, όπου η διακίνηση αυξάνεται κάθε χρόνο από το 2017. H ουσία εισάγεται κυρίως από λιμάνια του Βελγίου και της Ολλανδίας.

«Στη γηραιά ήπειρο η τιμή της ουσίας μειώθηκε κατά 40% την τελευταία πενταετία, ενώ την τελευταία δεκαετία κατά 40% αυξήθηκε και η καθαρότητά της».

Το 2020, μάλιστα, το 15% των αιτημάτων από ανθρώπους που ζητούν πρώτη φορά θεραπεία στην Ευρώπη αφορούσε την κοκαΐνη, ενώ περίπου 7.000 άτομα ζήτησαν θεραπεία για το κρακ, η χρήση του οποίου απασχολεί όλο και περισσότερο τις χώρες της κεντρικής και νότιας Ευρώπης.

Τέλος, η Ευρώπη αντιπροσωπεύει 6 από τα 15 εργαστήρια επεξεργασίας κοκαΐνης που εντοπίστηκαν παγκοσμίως στο διάστημα αναφοράς της Έκθεσης του ΟΗΕ.

Η Επιτροπή INCB υπογραμμίζει επιπλέον την ανάγκη για «παγκόσμια δράση για την αντιμετώπιση της εμπορίας συνθετικών οπιοειδών και της επιδημίας υπερβολικής δόσης οπιοειδών».

Στη βόρεια Αμερική καταγράφεται κρίση σχετιζόμενη με αυτά τα ναρκωτικά, η οποία μάλιστα επιδεινώνεται, ενώ, η διακίνηση φαιντανύλης και άλλων επικίνδυνων οπιοειδών επεκτείνεται στην Ωκεανία.