Ελπίδες για καλύτερη αντιμετώπιση της βαριάς μορφής της λοίμωξης που προκαλεί ο κορονοϊός Covid-19, δίνει στους ασθενείς η χορήγηση πλάσματος από άτομα που ανάρρωσαν από τη νόσο. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα από σχετική μελέτη στην Ελλάδα, όλοι οι ασθενείς που υποβλήθηκαν στη θεραπεία αυτή, παρουσίασαν βελτίωση της κατάστασής τους.
Όπως εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης κ. Μελέτιος Α. Δημόπουλος, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, η χορήγηση πλάσματος από αναρρώσαντες ασθενείς αποτελεί μια από τις σημαντικότερες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Και αυτό διότι το πλάσμα περιέχει έτοιμα αντισώματα έναντι του ιού. Τα αντισώματα αυτά χορηγούνται σε βαρέως πάσχοντες για να τους βοηθήσουν να καταπολεμήσουν τη νόσο.
Η σχετική μελέτη άρχισε στη χώρα μας στις 28 Απριλίου 2020 και θα διαρκέσει 20 μήνες. Διεξάγεται σε έξι νοσοκομεία από 23 συνολικώς επιστήμονες, με επικεφαλής τον κ. Δημόπουλο.
Μέχρι τώρα, 82 υγιείς δότες έχουν δωρίσει το πλάσμα τους για χορήγηση σε ασθενείς που νοσηλεύονται. Η μελέτη προβλέπει τη χορήγηση πλάσματος σε 100 ασθενείς με COVID-19. Από αυτούς έχουν ήδη υποβληθεί στη θεραπεία οι 10, οι οποίοι και βελτιώθηκαν.
Τα νοσοκομεία/ερευνητικά ιδρύματα και οι ερευνητές που συμμετέχουν στη μελέτη, η οποία διεξάγεται υπό την έγκριση του ΕΟΔΥ, είναι ως εξής:
- Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» (Β. Παππά, Α. Αντωνιάδου, Α. Αρμαγανίδης, Α. Μπάμιας, Σ. Παπαγεωργίου, Α. Τσαντές, Σ. Τσιόδρας)
- Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αρεταίειο» (Μ. Πολίτου)
- Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ο Ευαγγελισμός» (Σ. Ζακυνθινός, Α. Κοτανίδου, Μ. Παγώνη, Σ. Σαριδάκης)
- Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών (Χ. Γώγος)
- Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία» (Ν. Κουλούρης, Α. Κουτσούκου, Α. Πεφάνης)
- Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Αλεξάνδρα» (Μ. Α. Δημόπουλος, Ε. Τέρπος, Χ.Ματσούκα)
- Αντικαρκινικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Αγιος Σάββας» (Ε. Γρουζή)
- Ινστιτούτο Παστέρ (Α. Μεντής)
- Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (Κ. Σταμούλης)
- National Cancer Institute USA (Γ. Παυλάκης)
«Το πρωταρχικό στοιχείο που θα καθορίσει την επιτυχία αυτής της προσέγγισης, είναι η επιβίωση των ασθενών που λαμβάνουν το πλάσμα», λέει ο κ. Δημόπουλος. Η επιβίωση θα αξιολογηθεί στις τρεις εβδομάδες, στον ένα μήνα και στους δύο μήνες από την ένταξη στη μελέτη.
Πως γίνεται η συλλογή πλάσματος
Αρχικά ελέγχονται εθελοντικά ασθενείς που νόσησαν από τον κορωνοϊό για την ύπαρξη αντισωμάτων έναντι του ιού. Εφ’ όσον ανιχνευθούν τα αντισώματα αυτά και οι πλέον υγιείς δότες πληρούν τα κριτήρια της αιμοδοσίας, ακολουθεί η συλλογή πλάσματος.
Το πλάσμα συλλέγεται με μία διαδικασία που ονομάζεται πλασμαφαίρεση. Ανά συνεδρία συλλέγεται όγκος 600-700ml πλάσματος. Το πλάσμα που συλλέγεται κατά την πλασμαφαίρεση χωρίζεται σε τρεις θεραπευτικές μονάδες των 200-233 ml η κάθε μία.
Κάθε ασθενής λαμβάνει διαδοχικά τρεις μονάδες, με χρονική απόσταση δύο ημερών μεταξύ τους. Επομένως, η αναλογία είναι ένας δότης ανά έναν ασθενή. Ωστόσο, είναι εφικτές πολλαπλές συνεδρίες αφαίρεσης ανά δότη. Επομένως, ένας δότης μπορεί να παρέχει πλάσμα για περισσότερους από έναν ασθενή.
«Σημαντικό στοιχείο της μελέτης είναι και η συλλογή πληροφοριών για την κινητική των αντισωμάτων στους υγιείς δότες», διευκρινίζει ο κ. Δημόπουλος. «Έτσι, όσοι είχαν αντισώματα θα επανεξετασθούν 3, 6 και 12 μήνες μετά την πρώτη ανίχνευσή τους. Στόχος είναι να διαπιστωθεί αν η παρουσία των αντισωμάτων παραμένει στον οργανισμό τους και για πόσο χρονικό διάστημα».
Το προφίλ των δοτών
Οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Ευάγγελος Τέρπος, Μαριάννα Πολίτου και Βασιλική Παππά αναφέρουν ότι μέχρι σήμερα έχουν ελεγχθεί για την ύπαρξη αντισωμάτων έναντι του κορωνοϊού 261 εθελοντές δότες πλάσματος. Όλοι τους είχαν θετική δοκιμασία PCR για τον νέο ιό.
Άλλοι από τους εθελοντές είχαν παραμείνει σπίτι τους (με ή χωρίς συμπτώματα) και άλλοι είχαν νοσηλευθεί. Το 88% εξ αυτών βρέθηκε να έχουν αντισώματα έναντι του ιού με μεθοδολογία που έγινε στο Ινστιτούτο Παστέρ.