Κορωνοϊός: Θεωρίες συνωμοσίας και φήμες έχουν κοστίσει εκατοντάδες ζωές – Νέα μελέτη

Ο κορωνοϊός Covid-19 έχει οδηγήσει σε εκτεταμένη παραπληροφόρηση, με συνέπεια εκατοντάδες θανάτους και χιλιάδες σοβαρούς τραυματισμούς, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

Οι φήμες, το στίγμα και οι θεωρίες συνωμοσίας που περιβάλλουν τον ιό είναι χιλιάδες. Κυκλοφορούν σε τουλάχιστον 25 διαφορετικές γλώσσες και σε τουλάχιστον 87 χώρες του κόσμου. Μόνο μία από αυτές, που αφορά την κατανάλωση υψηλής συγκέντρωσης οινοπνεύματος για να… απολυμανθεί το σώμα εκ των έσω (!), κυκλοφόρησε σε δεκάδες χώρες. Η συνέπεια ήταν χιλιάδες άνθρωποι να πιουν μεθανόλη με επακόλουθο:

• Να πεθάνουν σχεδόν 800
• Να εισαχθούν δηλητηριασμένοι στο νοσοκομείο 5.876
• Να τυφλωθούν 60

Δεκάδες άλλοι, εξ άλλου, κυρίως στις ΗΠΑ, τη Βολιβία και αλλού, πίστεψαν ότι πίνοντας «θεραπείες» με χλώριο (χλωρίνη) θα καταφέρουν να προστατευτούν από τον ιό. Μόνο στις ΗΠΑ, τουλάχιστον 7 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, σύμφωνα με τις εισαγγελικές Αρχές της χώρας.

Συνολικά, στο διαδίκτυο έχουν κυκλοφορήσει περισσότερες από 2.300 «ειδήσεις» και άρθρα που στην πραγματικότητα είναι θεωρίες συνωμοσίας, ανυπόστατες φήμες ή κείμενα που στιγματίζουν. Τα όσα πρεσβεύουν δεν επιδέχονται καν κριτικής:

• Η έγχυση/κατανάλωση χλωρίνης μπορεί να σκοτώσει τον ιό (είναι η άποψη που θέλησε να… διερευνήσει επιστημονικά ο πρόεδρος των ΗΠΑ)
• Τα αυγά των πουλερικών είναι μολυσμένα με κορωνοϊό
• Όλες οι ασθένειες προέρχονται από την Κίνα
• Ο κορωνοϊός είναι βιολογικό όπλο που χρηματοδότησε το Ίδρυμα Μπιλ & Μελίντα Γκέιτς

Πολλά από τα θύματα είχαν ακολουθήσει «συμβουλές» που έμοιαζαν με αξιόπιστες ιατρικές πληροφορίες. Παραδείγματος χάριν, κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες σκόρδου ή βιταμινών για να αποτρέψουν τη μόλυνσή τους από τον ιό.

Άλλοι έπιναν ουσίες, όπως τα ούρα αγελάδας ή το καθαρό οινόπνευμα, η μεθανόλη και τα διαλύματα χλωρίνης που προαναφέρθηκαν. Οι πράξεις αυτές «έχουν δυνητικά σοβαρές επιπτώσεις» στην υγεία, τονίζουν οι ερευνητές στο άρθρο τους.

Η μελέτη

Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. Οι ερευνητές αναζήτησαν τις φήμες, τις θεωρίες συνωμοσίας και τα άρθρα που στιγμάτιζαν που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 31 Δεκεμβρίου 2019 και 5 Απριλίου 2020:

• Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
• Στις διαδικτυακές ενημερωτικές ιστοσελίδες και εφημερίδες και γενικά στο διαδίκτυο

Την έρευνα πραγματοποίησαν επιστήμονες από διάφορα ερευνητικά κέντρα στο Μπαγκλαντές, την Αυστραλία, την Ταϋλάνδη και την Ιαπωνία. Ως «φήμη» όρισαν κάθε μη επιβεβαιωμένη πληροφορία. Ως «στίγμα» ορίστηκαν οι διακρίσεις εις βάρος ομάδων. Και ως «θεωρίες συνωμοσίας» οι προσωπικές πεποιθήσεις που οδήγησαν ένα άτομο ή ομάδα ατόμων να εργαστούν μυστικά, για να πετύχουν έναν κακόβουλο στόχο.

Οι «ειδήσεις» για τα αυγά και τη χλωρίνη, λ.χ., είναι ανυπόστατες φήμες. Η προέλευση των ασθενειών από την Κίνα είναι στιγματισμός. Και ο κορωνοϊός ως βιολογικό όπλο είναι θεωρία συνωμοσίας, αναφέρει το CNN.

Ανυπόστατες φήμες

Οι ερευνητές εντόπισαν 2.311 «ειδήσεις» και άρθρα που συνιστούν παραπληροφόρηση για τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Από αυτά:

• Το 89% ήταν ανυπόστατες φήμες
• Το 7,8% θεωρίες συνωμοσίας
• Το 3,5% άρθρα που στιγματίζουν

Αυτού του είδους οι «ειδήσεις» αφθονούν πρωτίστως στην Ινδία, τις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ισπανία, την Ινδονησία και τη Βραζιλία, λένε οι ερευνητές.

Η ανάλυση έδειξε ότι από τις «ειδήσεις» και τα άρθρα που παραπληροφορούν το κοινό:

• Το 24% αφορούν τη νόσο που προκαλεί ο κορωνοϊός, τη θνησιμότητα και τη μετάδοσή του
• Το 21% αφορούν τις προσπάθειες ελέγχου της διασποράς του ιού
• Το 19% αφορούν «θεραπείες» για τον κορωνοϊό
• Το 15% αφορούν την αιτία της νόσου και την προέλευση του ιού

Περισσότερο από το 82% των «ειδήσεων»/άρθρων που εντοπίστηκαν ήταν εντελώς ψευδείς.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε αναφέρει προσφάτως ότι οι ψευδείς ειδήσεις για την λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός, εξαπλώνονται εξίσου γρήγορα με τον ιό. Είχε επίσης προειδοποιήσει ότι οι θεωρίες συνωμοσίας, οι ανυπόστατες φήμες και το στίγμα συμβάλλουν σε θανάτους και τραυματισμούς.