Κουνούπια: Μελέτη επιβεβαιώνει την παρουσία του ιού Usutu και στην Ελλάδα

Την παρουσία και στην Ελλάδα του ιού Usutu (USUV), ενός ιού που μεταδίδεται από τα κουνούπια και σχετίζεται στενά με άλλους ιούς, όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου και ο ιός της Ιαπωνικής εγκεφαλίτιδας, επιβεβαιώνει μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 21 Ιουλίου. Ο ιός Usutu μεταδίδεται κυρίως από τα κουνούπια του γένους Culex, με τα πουλιά να χρησιμεύουν ως κύριοι ξενιστές. Μολύνει ανθρώπους κι άλλα θηλαστικά, αν και οι λοιμώξεις σε ανθρώπους είναι σχετικά σπάνιες.

Στους ανθρώπους, οι λοιμώξεις από τον ιό Usutu μπορούν να προκαλέσουν σειρά συμπτωμάτων, από ήπια γριπώδη συμπτώματα έως πιο σοβαρές νευρολογικές επιπλοκές, όπως εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα. Οι περισσότεροι ασθενείς παραμένουν ασυμπτωματικοί, ενώ οι σοβαρές περιπτώσεις είναι σχετικά σπάνιες.

Η πρόληψη των λοιμώξεων περιλαμβάνει μέτρα ελέγχου των κουνουπιών, όπως η χρήση εντομοαπωθητικών, η χρήση μακρυμάνικων ρούχων και η εξάλειψη των τόπων αναπαραγωγής των κουνουπιών.

Όπως αναφέρεται και στη μελέτη, ο ιός εξαπλώθηκε πρόσφατα στην Ευρώπη και θεωρείται αναδυόμενη απειλή για την ανθρώπινη υγεία. Πρόκειται για την πρώτη ερευνητική μελέτη που πραγματοποιείται στην Ελλάδα και αποκαλύπτει την παρουσία και την κυκλοφορία του USUV σε Culex spp. πληθυσμούς κουνουπιών. Από τις 1.500 δεξαμενές κουνουπιών που ελέγχθηκαν με RT-PCR σε πραγματικό χρόνο, τέσσερις ήταν θετικές για USUV. Και οι τέσσερις συλλέχθηκαν από την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, τρεις το 2020 και μία το 2022. Πρέπει να σημειωθεί ότι μία ομάδα από τα προαναφερθέντα δείγματα είχε βγει θετική και στον ιό του Δυτικού Νείλου.

Δάγκειος πυρετός

Την ίδια ώρα, η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει σημαντικά το πρόβλημα των κουνουπιών, αυξάνοντας τον κίνδυνο για τον άνθρωπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Δάγκειος πυρετός. Η μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων Δάγκειου πυρετού σε παγκόσμιο επίπεδο το 2024 είχε, μάλιστα, ως συνέπεια την ανακοίνωση στις 30 Μαΐου 2024 από τον ΠΟΥ επιδημίας Δάγκειου πυρετού.

Από τις αρχές Ιανουάριου2024, έχουν αναφερθεί περισσότερα από 10 εκατομμύρια κρούσματα Δάγκειου πυρετού και περισσότεροι από 5.000 σχετιζόμενοι θάνατοι σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τα περισσότερα κρούσματα αφορούν στην περιοχή PAHO του ΠΟΥ (Βόρεια/ Νότια/ Λατινική Αμερική, ΗΠΑ, Καναδάς, Καραϊβική).

Στη Βραζιλία έχουν καταγραφεί περισσότερα από 8 εκατομμύρια κρούσματα το 2024. Επίσης στη Βραζιλία συνεχίζεται ο εμβολιασμός κατά του Δάγκειου πυρετού.

Στις  8 Ιουλίου καταγράφηκε το πρώτο αυτόχθονο κρούσμα σε ευρωπαϊκή χώρα, συγκεκριμένα στη Γαλλία, για το έτος 2024.

Επίσης κρούσματα της νόσου έχουν καταγραφεί στην Ασία και την Αφρική  από την αρχή του έτους.

Πυρετός Chikungunya (CHIKVD)

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο ΕΟΔΥ, το 2024 έως τις 31 Μαΐου, έχουν αναφερθεί περισσότερα από 320.000 κρούσματα CHIKVD σε παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης έχουν αναφερθεί περισσότεροι από 120 σχετιζόμενοι θάνατοι, όλοι στη Βραζιλία. Συνολικά δεκαεννέα χώρες ανέφεραν κρούσματα CHIKVD από την Αμερική (12), την Ασία (6) και την Αφρική(1). Οι χώρες που αναφέρουν τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων είναι η Βραζιλία (317.563), η Παραγουάη (3.034), η Αργεντινή (632)και η Βολιβία (346).

Εκτός της Αμερικής, κρούσματα CHIKVD έχουν αναφερθεί στην Ασία, από το Πακιστάν  (459), τις Μαλδίβες (389), την Ινδία (225), την Ταϊλάνδη (221), το Ανατολικό Τιμόρ (195) και τη Μαλαισία (25).

Στην Αφρική από την αρχή του έτους έχουν αναφερθεί κρούσματα CHIKVD στη Σενεγάλη(7).

Δεν έχουν αναφερθεί αυτόχθονα κρούσματα πυρετού Chikungunya στην Ευρώπη μέχρι σήμερα.

Το έτος 2023, αναφέρθηκαν περίπου 500.000 κρούσματα πυρετού Chikungunya και περισσότεροι από 400 σχετικοί θάνατοι παγκοσμίως.

Πυρετός Δυτικού Νείλου

Από τις αρχές του έτους και έως τις 10 Ιουλίου 2024, έχουν καταγραφεί τρία κρούσματα ιού του Δυτικού Νείλουσε χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ. Το πρώτο κρούσμααναφέρθηκε τον Απρίλιο του 2024 στη Σεβίλλη της Ισπανίας καιτο δεύτεροτον Ιούνιο του 2024 στη Μόντενα της Ιταλίας. Στις 5 Ιουλίου 2024, η Ελλάδα ανέφερε ένα κρούσμα ιού του Δυτικού Νείλου  στην περιφέρεια της Θεσσαλίας.

Πυρετός Oropouche

Το 2024 έχουν καταγραφεί 6 επιβεβαιωμένα κρούσματα νόσου από τον ιό Oropouche στην Ευρώπη σε ταξιδιώτες που επέστρεψαν από την Κούβα (3 στην Ιταλία και 3 στην Ισπανία).

Οδηγίες

Ο Δάγκειος πυρετός, ο πυρετός Chikungunya, ο πυρετός δυτικού Νείλου και ο πυρετός Oropouche μεταδίδονται μέσω τσιμπήματος από μολυσμένο κουνούπι ή  μυγάκι (midge) στην περίπτωση του πυρετού Oropouche. Συνεπώς, όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ, συνιστάται η τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία από τα έντομα (χρήση εγκεκριμένων εντομοαπωθητικών στο δέρμα και πάνω από ρούχα/ένδυση με μακριά ρούχα, ψηλές κάλτσες και κλειστά παπούτσια/προστασία του περιβάλλοντα χώρου με σήτες και κουνουπιέρες και ψεκασμός ανεμιστήρων και κλιματιστικών).

Δεν υπάρχει εμβόλιο για την προφύλαξη και οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από ενδημικές περιοχές συνιστάται να εφαρμόζουν τα παραπάνω προληπτικά μέτρα προστασίας από τα έντομα για 3 εβδομάδες μετά την επιστροφή τους.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στο εμπόριο και στις διεθνείς μετακινήσεις.

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Έντομα: Πώς να προστατευτείτε από τους ενοχλητικούς επισκέπτες του καλοκαιριού

Δάγκειος πυρετός: Τι κίνδυνος υπάρχει για την Ελλάδα μετά την εγκατάσταση του κουνουπιού aedes aegypti στην Κύπρο