Ολοένα περισσότεροι άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσβάλλονται κάθε χρόνο από λαμβλίαση – μία λοίμωξη που προκαλείται από παράσιτο και μπορεί να προκαλέσει έντονα και επίμονα γαστρεντερικά προβλήματα.
Νέες εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC) αποκαλύπτουν ότι την τριετία 2020-2022 μολύνθηκαν συνολικώς 24.702 Ευρωπαίοι. Ωστόσο ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε κατά 66% στο διάστημα αυτό (ήταν 6.555 το 2020 και 10.894 το 2022).
Το ECDC εξηγεί ότι η λαμβλίαση (ή giardiasis, όπως αποκαλείται στα λατινικά) είναι «μία από τις πέντε συχνότερα αναφερόμενες τροφιμογενείς και υδατογενείς παρασιτικές νόσους υπό υποχρεωτική επιτήρηση στην ΕΕ».
Με άλλα λόγια, το υπαίτιο παράσιτο μεταδίδεται συχνότερα από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων ή νερού. Το νερό μπορεί να είναι πόσιμο ή από υδάτινους χώρους αναψυχής (π.χ. πισίνες, υδάτινα πάρκα, σιντριβάνια κ.λπ.). Πρόσφατη ανάλυση των κρουσμάτων έδειξε ότι η κατανάλωση μολυσμένου νερού και η επαφή με μικρά παιδιά είναι οι πιο συχνές οδοί μετάδοσης στις χώρες υψηλού εισοδήματος.
Σε ορισμένες χώρες, όμως, όπως στην Ιταλία και την Πορτογαλία, μολύνσεις καταγράφηκαν και μετά την κατανάλωση έτοιμων τροφίμων, όπως σαλάτες και μούρα.
Σε άλλες χώρες, όπως στην Ισλανδία και τη Σουηδία, πολλά κρούσματα σχετίζονται με ταξίδια εκτός ΕΕ. Η Σουηδία λ.χ. που έχει το πέμπτο υψηλότερο ποσοστό κρουσμάτων στην ΕΕ, το 70% των ασθενών μολύνθηκαν στο εξωτερικό.
Επιπλέον, η λαμβλίαση παρουσιάσει εποχιακή έξαρση. Το 2022, λ.χ., τα κρούσματα ήταν περισσότερα τον Σεπτέμβριο και το Νοέμβριο. Μικρότερες εξάρσεις παρατηρήθηκαν τον Μάρτιο και τον Ιούνιο.
Οι χώρες με τα περισσότερα κρούσματα
Σύμφωνα με το ECDC, το 2020 στην ΕΕ καταγράφηκαν 2,5 κρούσματα λαμβλίασης ανά 100.000 πληθυσμού. Η αντίστοιχη αναλογία το 2021 ήταν 2,6 ανά 100.000. Και το 2022 έφτασε στα 3,9 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού.
Οι χώρες με τις μεγαλύτερες αναλογίες κρουσμάτων ήταν:
- Το 2020 το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο
- Το 2021 το Βέλγιο, η Βουλγαρία και το Λουξεμβούργο
- Το 2022 το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και η Ισπανία
Σε απόλυτους αριθμούς, όμως, τα περισσότερα κρούσματα το 2020 είχαν η Γερμανία και το Βέλγιο. Τις δύο επόμενες χρονιές, τα περισσότερα είχε η Ισπανία. Μάλιστα το 2022 έφτασε στα 3.298 κρούσματα – το σχεδόν ένα τρίτο του συνολικού αριθμού σε όλη την ΕΕ. Μαζί με τη Γερμανία που είχε 1.779 κρούσματα, οι δύο χώρες είχαν το 46,6% όλων των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων της ΕΕ.
Στην Ελλάδα ετησίως καταγράφονται μερικές δεκάδες κρούσματα. Την περίοδο 2020-2022 ήταν συνολικώς 97 (29 το 2020, 42 το 2021 και 26 το 2022).
Πώς εκδηλώνεται η λαμβλίαση
Το παράσιτο που προκαλεί λαμβλίαση είναι το πρωτόζωο giardia lamblia. Συνήθως μολύνει τους ανθρώπους όταν καταναλώσουν νερό ή τροφή μολυσμένα με τις κύστεις του. Μπορεί, όμως, να υπάρξει διασπορά και με την άμεση επαφή με έναν ασθενή (π.χ. με σεξουαλική επαφή, φτωχή υγιεινή των χεριών).
Οι κύστεις του παρασίτου μπορεί να επιβιώσουν για αρκετούς μήνες στο περιβάλλον, τονίζει το ECDC. Η λαμβλίαση μπορεί να είναι ασυμπτωματική και αυτοπεριοριζόμενη ή να οδηγήσει σε συμπτώματα. Αυτά αναπτύσσονται 3 έως 25 ημέρες μετά τη μόλυνση και συμπεριλαμβάνουν:
- Κόπωση
- Τυμπανισμό
- Οξεία διάρροια
- Πόνο στην κοιλιά
- Ναυτία
Η διάρροια μπορεί να εκδηλώνεται 2 έως 5 φορές την ημέρα, και ο ασθενής να νιώθει ολοένα εντονότερη κόπωση. Τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν 2 έως 6 εβδομάδες. Μερικές φορές η νόσος είναι παρατεταμένη και οδηγεί σε γαστρεντερικά συμπτώματα (π.χ. δυσαπορρόφηση των θρεπτικών συστατικών) που μπορεί να διαρκέσουν για χρόνια.
Φωτογραφία: iStock