Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία στηρίχθηκε σε μαθηματικά μοντέλα και ειδικά σενάρια για το πως μπορεί να εξελιχθεί η πανδημία του κορωνοϊού με, ή χωρίς τη λήψη μέτρων, διαφάνηκε ότι με τη συνεχόμενη εισροή εισερχόμενων κρουσμάτων από το εξωτερικό, αλλά και την χαλάρωση των μέτρων απόστασης και χρήσης μάσκας (πανηγύρια, θρησκευτικές εκδηλώσεις, μπαρ κ.α.) το σίγουρο είναι ότι από τις 15 Αυγούστου και μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου η πανδημία στην Ελλάδα θα έχει λάβει διαστάσεις παρόμοιες με άλλες χώρες των Βαλκανίων, όπως αναφέρεται στη μελέτη.
Συγκεκριμένα, το εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ με επικεφαλής τον καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη , σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Προηγμένων Σπουδών στην Παβία και την Πίζα της Ιταλίας, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι:
«Ο περιορισμός τόσο του ημερησίου αριθμού κρουσμάτων σε περίπου 60 ημερησίως για όλη την περίοδο του Αυγούστου, αλλά και της αυξητικής τάσης που αναμένεται μετά το τέλος Αυγούστου, θα μπορούσε να αναχαιτιστεί με επιπλέον μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, τα οποία δεν θα έπλητταν την τουριστική δραστηριότητα (π.χ. καθυστέρηση ανοίγματος των σχολείων, περιορισμός συγχρωτισμού σε δημόσιες υπηρεσίες και κλειστούς δημόσιους χώρες και μέσα μαζικής μεταφοράς, σούπερ μάρκετ και πολυκαταστήματα, κα)» .
Το πρόβλημα ξεκίνησε από τους εισερχόμενους επιμολυσμένους τουρίστες
Ο Καθ. κ. Σαρηγιάννης και οι συνεργάτες του, ανέπτυξαν ένα υπολογιστικό εργαλείο διαχείρισης του κινδύνου στη δημόσια υγεία από την COVID-19, το οποίο κατ’ αρχήν κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι η άνοδος της θερμοκρασίας παρά τις όποιες άλλες αρνητικές συγκυρίες (τουρισμός, έλλειψη μέτρων) μπορεί να εν μέρει να αντισταθμίσει την πιθανή αύξηση του Rt λόγω της άρσης των μέτρων.
Ωστόσο, όπως απέδειξαν οι μαθηματικοί υπολογισμοί, η αυξητική τάση νέων κρουσμάτων που σημειώνεται τις τελευταίες ημέρες οφείλεται σε φορείς προερχόμενους από το εξωτερικό. Σε προηγούμενη μελέτη μάλιστα, είχε επισημανθεί ο κίνδυνος πρόωρης αναζωπύρωσης, στην περίπτωση που σημαντικός αριθμός φορέων θα εισέρχονταν στη χώρα σε καθημερινή βάση.
Δείτε επίσης – Κορωνοϊός: Γιατί οι επιστήμονες βλέπουν αναζωπύρωση στην Ελλάδα εξαιτίας του τουρισμού
Το πρόβλημα προέκυψε από τουρίστες που εισέρχονταν στη χώρα και βρίσκονταν σε προσυμπτωματική φάση, σύμφωνα με τη μελέτη του ΑΠΘ, φάση κατά την οποία παρατηρείται και η υψηλότερη μεταδοτικότητα.
Το πρόβλημα, όμως, αντιμετωπίστηκε στην πορεία με τους εντατικούς ελέγχους που πραγματοποιούνται πλέον στις πύλες εισόδου της χώρας. Οι ροές ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων έχουν μειωθεί σε σχέση με το τέλος Ιουνίου και τις πρώτες μέρες του Ιουλίου από 50 με 55 ημερησίως (όπως είχε υπολογισθεί από το μοντέλο) σε περίπου 10 με 15, γεγονός που συντέλεσε στη σχετικά καλή εικόνα μέχρι και πριν 4 μέρες.
Ο ρόλος της έλλειψης μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και της μη χρήσης μάσκας
Οι αυξημένες ροές των πρώτων ημερών του ανοίγματος στον τουρισμό, ωστόσο, σε συνδυασμό με την πλημμελή εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και χρήσης της μάσκας, συντέλεσαν σε διασπορά του ιού στην κοινότητα, η οποία εκδηλώνεται με την αύξηση των νέων κρουσμάτων τις τελευταίες 3 ημέρες.
“Διαφαίνεται μια συνεχής αύξηση των κρουσμάτων τις επόμενες ημέρες, η οποία θα αγγίξει τα 80 νέα κρούσματα την ημέρα την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου. Στην περίπτωση αυτή, στις 30 Σεπτεμβρίου ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 11.500, ενώ οι θάνατοι θα είναι περίπου 260”, τονίζεται στη μελέτη.
Εντούτοις, οι επιστήμονες διαβλέπουν επιπλέον επιβάρυνση της κατάστασης, λόγω των μαζικών κοινωνικών εκδηλώσεων, τόσο παραδοσιακού χαρακτήρα (πανηγύρια), όσο και των σχετικών με τα τουριστικά παραθαλάσσια θέρετρα (beachparties). Στην περίπτωση αυτή, αναμένεται μια επιπλέον αύξηση του ρυθμού μεταβολής των κρουσμάτων, και τα 80 κρούσματα ημερησίως αναμένονται 10 μέρες νωρίτερα, τις αμέσως επόμενες ημέρες από τις 20 Αυγούστου.
Δείτε επίσης – Κορωνοϊός: Πώς επηρέασε η καραντίνα και η ρύπανση τον ανθρώπινο οργανισμό
Ο ρόλος του συνωστισμού σε χώρους θρησκευτικής λατρείας
Αντίστοιχα, η έλλειψη προστατευτικών μέτρων (μη τήρηση αποστάσεων και χρήση μάσκας) σε εσωτερικούς χώρους θρησκευτικής λειτουργίας, αναμένεται επίσης να έχει δυσμενή επίδραση στην επιδημιολογική εικόνα, αν και σε μικρότερο βαθμό από ότι οι μαζικές εορταστικές εκδηλώσεις.
Στη περίπτωση που συνδυαστούν οι δύο παραπάνω επιβαρυντικές συνθήκες, η κατάσταση διαμορφώνεται ακόμα πιο δυσοίωνη, και τα 80 περιστατικά ημερησίως αναμένονται περίπου στις 20 Αυγούστου
Επιπλέον, η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί εάν δεν εντατικοποιηθούν περαιτέρω οι έλεγχοι στις πύλες εισόδου της χώρας, και κατά την περίοδο του Αυγούστου που αναμένεται να αυξηθεί η τουριστική κίνηση στη χώρα, θεωρήσουμε ότι συνολικά εισέρχονται καθημερινά 20 ασυμπτωματικοί/προσυμπτωματικοί φορείς.
“Στην περίπτωση αυτή, που αντιπροσωπεύει ένα πιθανό, αλλά δυσμενές σενάριο, τα 80 νέα κρούσματα ανά ημέρα αναμένονται νωρίτερα, στις 13 Αυγούστου ενώ εάν δεν ληφθούν επιπλέον μέτρα, η κατάσταση θα διαμορφωθεί με τρόπο παραπλήσιο των λοιπών Βαλκανικών χωρών μέχρι το τέλος του έτους”, τονίζουν οι επιστήμονες.
Οι προτάσεις των επιστημόνων
Ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης και η ερευνητική του ομάδα προτείνουν:
- Τη διατήρηση και μαζική εφαρμογή των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης σε κλειστούς χώρους και σε μέσα μαζικής μεταφοράς (με περιορισμό στο 50% της πληρότητάς τους και ανάλογη αύξηση των δρομολογίων για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού)
- Την αποφυγή άσκοπου συγχρωτισμού, μαζικών κοινωνικών εκδηλώσεων και η μη τήρηση κανόνων σε χώρους θρησκευτικής λατρείας
- Την υποχρεωτική και ορθή χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους.
- Τα συγκεκριμένα μέτρα πρέπει να εφαρμοστούν υποχρεωτικά και να παρακολουθηθεί η εφαρμογή τους από όλους. Τα πρόστιμα για τη μη εφαρμογή των κανόνων θα μπορούσαν να είναι υψηλότερα (σε αντιστοιχία με άλλες χώρες του εξωτερικού)
Επιπλέον, επισημαίνουν ότι θα πρέπει να διατηρηθεί ο υψηλός βαθμός ανίχνευσης των φορέων SARS-CoV-2 στη χώρα και να μειωθεί ο χρόνος ταυτοποίησης των θετικών στον κορωναϊό.
Αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί με:
- Εντατικοποίηση των ελέγχων στις πύλες εισόδου για τον περιορισμό των ροών ασυμπτωματικών/προσυμπτωματικών φορέων με ταυτόχρονη μείωση του χρόνου ταυτοποίησης του ιού. Το τελευταίο μπορεί να επιτευχθεί με αύξηση των διαθέσιμων τεστ και ενεργοποίηση πανεπιστημιακών εργαστηρίων τα οποία μπορούν να αυξήσουν την ικανότητα της χώρας να ταυτοποιήσει τον κορωναϊό γεννητικά (με τεχνική RT-PCR)σε λιγότερο από 24 ώρες.
- Εντατικοποίηση των ελέγχων στην κοινότητα για τον εντοπισμό πιθανών φορέων που μπορούν να δημιουργήσουν νέες αλυσίδες μετάδοσης
- Συνεχή επανεξέταση της κατάστασης με βάση την καθημερινή επιδημιολογική εικόνα, δεδομένης της αβεβαιότητας ως προς τον πραγματικό αριθμό των κρουσμάτων στην κοινότητα