Παραλλαγή Όμικρον: Γιατί αυξάνεται ο αριθμός των δόσεων εμβολίων – Η σημασία της τρίτης δόσης

Ο ιός SARS-CoV-2 επιβεβαιώνει διαρκώς τον χαρακτηρισμό που του έχουν δώσει οι επιστήμονες από την αρχή της πανδημίας, αυτόν του “έξυπνου” ιού. Οι διαρκείς μεταλλάξεις του έχει αποδειχθεί ότι “τρέχουν” πιο γρήγορα από τις επιστημονικές εξελίξεις, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται νέα στελέχη που διαφεύγουν από την ανοσία των εμβολίων.

Στα καλά νέα συμπεριλαμβάνονται, οι πρώτες πληροφορίες σχετικά με την πολύ πιο μεταδοτική και με δύναμη εκθετικής διασποράς μετάλλαξη Όμικρον: δεν θα καταφέρει να ακυρώσει την προστατευτική αξία του εμβολιασμού, λένε οι ειδικοί. Ωστόσο, ο μέχρι σήμερα “πλήρης εμβολιασμός” με δύο δόσεις, φαίνεται πλέον να μην επαρκεί για να καταπολεμήσει την πανδημία.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά συμπεράσματα, το αρχικό εμβολιαστικό σχήμα δεν επαρκεί για την ανάπτυξη  συλλογικής ανοσίας, η οποία αποτελεί καθοριστική παράμετρο για την έξοδο από την πανδημία, όπως ανέφερε ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής Δημήτριος Παρασκευής, μιλώντας πρόσφατα σε Συνέδριο για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας.

«Η παράμετρος που θα καθορίσει το αν ο κορονοϊός θα προκαλεί ένα ήπιο νόσημα ή όχι είναι η ανάπτυξη της συλλογικής ανοσίας, η οποία όμως εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διάρκεια και το εύρος της ανοσίας που μας προσφέρει το εμβόλιο ή η φυσική λοίμωξη, την ανάπτυξη των μεταλλαγμένων στελεχών καθώς και από άλλους παράγοντες που σχετίζονται με ιδιότητες του ιού, όπως κλιματολογικοί παράγοντες, περιβαλλοντικοί παράγοντες κ.ο.κ», δήλωσε χαρακτηριστικά ο καθηγητής.

Μιλώντας  για τη διάρκεια της ανοσοπροστασίας μέσα στο χρόνο, συμπλήρωσε πως ότι η ανοσία και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μειώνονται σημαντικά ως προς την προστασία απέναντι στη μόλυνση μετά τους πρώτους τρεις μήνες, ενώ σε σχέση με την βαριά νόσηση και νοσηλεία το εμβόλιο παραμένει αποτελεσματικό, όπως έχει αποδειχθεί από πολλές εργαστηριακές μελέτες.

Η αναμνηστική δόση, λοιπόν, όπως καταλήγουν οι ειδικοί παρέχει σημαντική προστασία, που αρχίζει να εμφανίζεται 8 ημέρες μετά τη χορήγησή της.

Παραλλαγή Όμικρον: Ποια θα είναι η επίπτωση στην πανδημία

Τα επιστημονικά στοιχεία που είναι σήμερα διαθέσιμα για τη νέα “απειλή” Όμικρον, δεν προέρχονται από την κλινική μελέτη και παρατήρηση στους πληθυσμούς. Καθώς παρά τη δύναμη διασποράς και επικράτησης που εμφανίζει ο νέος ιός σε ορισμένα κράτη (π.χ. Μεγάλη Βρετανία, Νότια Αφρική) δεν υπάρχει ακόμη ικανό δείγμα, ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις που προέρχονται από εργαστηριακά πειράματα, ο ιός Όμικρον με τον πολύ μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων είναι 70 φορές πιο μεταδοτικός από τη Δέλτα, και 100 φορές πιο μεταδοτικός από την παραλλαγή Άλφα. Η εξουδετερωτική δράση των αντισωμάτων, επίσης, στα άτομα που έχουν εμβολιαστεί και μολυνθεί με διαφορετικά στελέχη μειώνεται κατά περίπου 40 φορές για τον Όμικρον, σε σχέση με τα αρχικά στελέχη.

Ωστόσο, υπάρχουν και ενθαρρυντικά στοιχεία, σύμφωνα με τον Καθηγητή Δημήτρη Παρασκευή:

“Σε δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο, που ανακοινώθηκαν το περασμένο Σάββατο αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, φαίνεται ότι σε όσους έχουν λάβει αναμνηστική δόση η αποτελεσματικότητα στην παραλλαγή Όμικρον είναι συγκρίσιμη με την αποτελεσματικότητα σε σχέση με τις δύο δόσεις στην Δέλτα”, εξήγησε ο Καθηγητής.

Δεδομένα, επίσης, από τη Ν. Αφρική αποδεικνύουν πως ο αριθμός νοσηλειών και θανάτων είναι μικρότερος, γεγονός που μπορεί να συνηγορεί με ένδειξη ηπιότερης νόσου. Για το τελευταίο, ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα είναι ακόμα επιφυλακτική.

«Αναμφισβήτητα, η συλλογική ανοσία δεν μπορεί να αναπτυχθεί μόνο με τον αρχικό εμβολιασμό. Αυτό είναι κάτι το οποίο είναι πολύ καλά τεκμηριωμένο», ανέφερε ο κ. Παρασκευής και πρόσθεσε:

«Αν δεν είχαμε το στέλεχος Όμικρον η αναμνηστική δόση ή η μόλυνση επιπλέον του εμβολιασμού μέχρι τώρα δείχνει πολύ καλύτερα αποτελέσματα, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τη διάρκεια της ανοσίας αλλά και στο εύρος της ανοσίας έναντι “δύσκολων” στελεχών, όπως του στελέχους Βήτα. Παραμένει ανοιχτό το ερώτημα πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση παρουσία της παραλλαγής Όμικρον», ανέφερε ο κ. Παρασκευής.

“Εμβολιασμός και δειγματοληπτικός έλεγχος πριν από τις χριστουγεννιάτικες συναθροίσεις μπορεί να βοηθήσουν”

Παρά τα δύσκολα νέα δεδομένα με την παραλλαγή Όμικρον, οι επιστήμονες είναι καθησυχαστικοί: Δεν θα χρειαστεί να επιστρέψουμε στους περιορισμούς της περασμένης χρονιάς, λένε, καθώς πλέον έχουμε στα χέρια μας το αποτελεσματικό όπλο του εμβολιασμού.

Ωστόσο, ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, που αποτελούν αφορμή για μεγαλύτερο συγχρωτισμό αλλά και ευκαιρία για τον νέο ιό να κάνει ταχύτερη διασπορά, καλό θα ήταν να λάβουμε τα μέτρα μας, λένε οι ειδικοί.

Η αύξηση των εμβολιασμών της τρίτης δόσης, αλλά και τα τεστ πριν συναντηθούμε με άλλους ανθρώπους σε γιορτές και τραπέζια -ακόμα και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα- θα μπορέσει να μας σώσει από τα χειρότερα, καταλήγουν.