Χιλιάδες ασθενείς στη χώρα μας βρίσκονται σε λίστα αναμονής για μεταμόσχευση νεφρού, περιμένοντας επί τουλάχιστον 7 έως 8 χρόνια για ένα μόσχευμα. Μερικές δεκάδες, εξ άλλου, αναμένουν καρδιά ή πνεύμονα. Δυστυχώς, όμως, κάποιοι χάνονται πριν προλάβουν να μεταμοσχευθούν.
Παρά την ενθαρρυντική αύξηση των μεταμοσχεύσεων το 2023, τα διαθέσιμα μοσχεύματα παραμένουν λιγοστά στη χώρα μας. Γι’ αυτό και εξακολουθούμε να βρισκόμαστε στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη σε αριθμό δοτών.
Ωστόσο κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει και γίνονται βήματα για να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο η προσφορά οργάνων. Σε αυτό ελπίζεται ότι θα συμβάλλει το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο (ΩΜΕΚ) που υπολογίζεται να λειτουργήσει έως τις αρχές του 2025, η αύξηση των συντονιστών μεταμοσχεύσεων στα ελληνικά νοσοκομεία και άλλες πρωτοβουλίες που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Επιπλέον, σύντομα θα αρχίσουν και μεταμοσχεύσεις παγκρέατος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Πάτρας, το οποίο θα συνεργάζεται και με το Ωνάσειο Μεταμοσχευτικό Κέντρο.
Τις επισημάνσεις αυτές έκανε ο ομότιμος καθηγητής Παθολογίας-Νεφρολογίας ΕΚΠΑ Γιάννης Μπολέτης, πρόεδρος του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, σε συνέντευξή του στο Πρακτορείο FM.
Όπως είπε, πέρυσι οι δότες στη χώρα μας ήταν 8,2 ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Ο αριθμός αυτός είναι πολύ μικρός, δεδομένου ότι ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 22 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Είναι όμως σημαντικό το γεγονός ότι η ελληνική αναλογία υπερδιπλασιάστηκε σε σύγκριση με πριν από τρία χρόνια (ήταν μόλις 4 ανά εκατομμύριο πληθυσμού). «Είναι πολύ ενθαρρυντικό για τη συνέχεια, αλλά συνεχίζουμε να είμαστε πολύ πίσω», τόνισε.
Αύξηση των συντονιστών
Όπως εξήγησε, για να επιταχυνθεί η πρόοδος θα αυξηθούν οι συντονιστές μεταμοσχεύσεων στα νοσοκομεία. Ήδη υπάρχει τοπικός συντονιστής σε επτά μεγάλα νοσοκομεία, οι οποίοι προς το παρόν χρηματοδοτούνται από το Ίδρυμα Ωνάση.
Θα προσληφθούν ακόμα 13 που θα στελεχώσουν άλλα νοσοκομεία και επτά που θα εργασθούν στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Η χρηματοδότηση του προγράμματος των συντονιστών θα γίνεται αποκλειστικά από το κράτος σε περίπου ένα χρόνο.
Ο συντονιστής είναι νευραλγικό πρόσωπο για την επιτυχία της δωρεάς οργάνων, τόνισε ο καθηγητής. Πρωταγωνιστεί σε όλα τα πετυχημένα συστήματα μεταμόσχευσης διεθνώς. «Είναι ένα άτομο το οποίο είναι εκπαιδευμένο να αναγνωρίζει τα άτομα τα οποία είναι εγκεφαλικά νεκρά. Αναλαμβάνει επίσης να συντονίσει την επίπονη και πολύπλοκη διαδικασία της δωρεάς», εξήγησε.
Πόσοι περιμένουν στις λίστες αναμονής
Αυτή τη στιγμή περιμένουν περίπου 1.500 άτομα για μεταμόσχευση νεφρού. Περίπου 13.000 ασθενείς, εξ άλλου, έχουν νεφρική ανεπάρκεια και υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση.
Σε λίστα αναμονής για καρδιά είναι 25 άτομα και για πνεύμονα 7. Εν τούτοις, οι άνθρωποι που χρειάζονται μεταμόσχευση πνεύμονα στην Ελλάδα είναι πολύ περισσότεροι. Επειδή όμως το ανάλογο πρόγραμμα είναι καινούργιο στη χώρα μας, «οι πνευμονολόγοι ακόμη δεν έχουν εξοικειωθεί να στέλνουν τους ασθενείς τους για μεταμόσχευση εγκαίρως», είπε ο κ. Μπολέτης. «Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία έχει θέσει ως πρώτη προτεραιότητα την ενημέρωση και εκπαίδευση των πνευμονολόγων, προκειμένου να αυξηθεί η συγκεκριμένη λίστα αναμονής».
Νέα και παλαιά κέντρα
Σημαντική ώθηση στη μεταμόσχευση οργάνων αναμένεται να δώσει το ΩΜΕΚ, επισήμανε ο καθηγητής. Εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει στα τέλη του εφετινού έτους έως τις αρχές του 2025, με ειδική μέριμνα στους ανασφάλιστους πολίτες και στα παιδιά.
Στην πραγματικότητα, θα διαθέτει την πρώτη αυτόνομη μονάδα μεταμόσχευσης στη χώρα αποκλειστικά για παιδιά. Οι ανάγκες τους έως τώρα καλύπτονται κυρίως στο εξωτερικό. Στις χειρουργικές αίθουσές του, εξ άλλου, θα αρχίσουν μεταμοσχεύσεις ενδοκοιλιακών οργάνων (νεφρός, ήπαρ και πάγκρεας) εκτός από εκείνες της καρδιάς και των πνευμόνων.
Σύντομα θα αρχίσουν επίσης μεταμοσχεύσεις παγκρέατος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Πάτρας, το οποίο θα συνεργάζεται και με το Ωνάσειο Μεταμοσχευτικό Κέντρο. «Εκτός από τις παιδιατρικές μεταμοσχεύσεις που γίνονται στην Ιταλία στο πλαίσιο διακρατικής συμφωνίας, πλέον είναι ελάχιστα περιστατικά που γίνονται στο εξωτερικό (λ.χ. επείγουσες μεταμοσχεύσεις ήπατος), διότι και εκτός Ελλάδος δεν υπάρχουν αρκετά μοσχεύματα», εξήγησε ο κ. Μπολέτης.
Και συνέχισε: «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως πρέπει να αναπτύξουμε το εθνικό μας πρόγραμμα, γιατί σε καμία χώρα δεν περισσεύουν για να χαρίζει μοσχεύματα».
Τα νοσοκομεία όπου γίνονται μεταμοσχεύσεις αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι:
- Το Λαϊκό
- Ο Ευαγγελισμός
- Το Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης
- Τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Πάτρας και των Ιωαννίνων
- Το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία: iStock