Iatropedia

Μια νύχτα χωρίς ύπνο… «ξεκουρδίζει» το βιολογικό ρολόι των κυττάρων μας

Χάνοντας τον ύπνο μιας και μόνο νύχτας αρκεί για να υποστούν μεταβολές τα γονίδια που ελέγχουν το βιολογικό ρολόι των κυττάρων σε ολόκληρο το σώμα μας, ανακάλυψαν Σουηδοί επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα και το Ινστιτούτο Καρολίνσκα.

Οι ερευνητές μελέτησαν 15 υγιείς άνδρες με φυσιολογικό βάρος που έμειναν στο εργαστήριο για σχεδόν δύο νύχτες. Το δεύτερο βράδυ οι συμμετέχοντες κοιμόντουσαν όπως συνήθιζαν (πάνω από 8 ώρες) σε μία από τις δύο συνεδρίες ενώ κρατήθηκαν ξύπνιοι στην άλλη, με τυχαία σειρά. Για να ελαχιστοποιηθεί δε η επίδραση διαφόρων περιβαλλοντικών παραγόντων, οι συνθήκες φωτός, η πρόσληψη τροφής και τα επίπεδα δραστηριότητας στο εργαστήριο ήταν αυστηρά ελεγχόμενα και όταν έμειναν ξύπνιοι οι συμμετέχοντες περιορίσθηκαν στο κρεβάτι που τους είχε διατεθεί.

Την δεύτερη νύχτα, από τους συμμετέχοντες ελήφθησαν μικρά δείγματα ιστού από το επιφανειακό λίπος στο στομάχι και από τον μυ στο μηρό –δύο είδη ιστών που είναι σημαντικοί για την ρύθμιση του μεταβολισμού και τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Δείγματα αίματος λήφθηκαν επίσης πριν και αφότου οι συμμετέχοντες είχαν καταναλώσει διάλυμα ζάχαρης προκειμένου να ελεγχθεί η ευαισθησία τους στην ινσουλίνη, μια πρακτική που συνήθως ακολουθείται για να αποκλεισθεί η παρουσία διαβήτη ή η μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη που μπορεί να προηγείται του διαβήτη Τύπου 2.

Οι μοριακές αναλύσεις των δειγμάτων ιστών έδειξαν ότι η ρύθμιση και η δραστηριότητα των γονιδίων που ελέγχουν το βιολογικό ρολόι των κυττάρων μεταβλήθηκε μετά από μόλις μια νύχτα απώλειας ύπνου. Σύμφωνα με τα ευρήματα της σχετικής έρευνας που θα δημοσιευθούν στην επιθεώρηση Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, ο παρατηρηθείς αποσυγχρονισμός του βιολογικού ρολογιού μεταξύ ιστών μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας καθώς έχει συνδεθεί με παθολογίες του μεταβολισμού. Αυτό, λέει ο Δρ. Jonathan Cedernaes, σημαίνει ότι ορισμένες μορφές απώλειας ύπνου ή παρατεταμένης εγρήγορσης, όπως συμβαίνει σε όσους εργάζονται με βάρδιες, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγές στο γονιδίωμα των ιστών επηρεάζοντας τον μεταβολισμό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.