Μήπως για τα κιλά φταίει η κακή ψυχολογία;

Γράφει η Ειρήνη Ντάκου

Συμβουλευτική – Ψυχοθεραπεία

Τι χρειάζεται όταν το πρόβλημα της παχυσαρκίας γίνεται μόνιμο; Μόνο ένα 13 με 20% των ανθρώπων που προσπαθούν να χάσουν βάρος καταφέρνουν να χάσουν το 5% του συνολικού τους βάρους και να το διατηρήσουν για 5 χρόνια

Η εξαιρετικά αναλυτική ανασκόπηση Cochrane που βασίζεται στη μετα-ανάλυση πληθώρας ερευνών πάνω στην αποτελεσματικότητα διαφόρων θεραπειών κατά της παχυσαρκίας, έδειξε ότι αυξάνοντας την πυκνότητα και τη διάρκεια ψυχολογικής παρέμβασης αυξάνεται και η μείωση του βάρους. Μάλιστα, η μετα-ανάλυση προέκρινε ως πιο αποδοτική την ομαδική θεραπεία για τη θεραπεία της παχυσαρκίας και τη διατήρηση του βάρους

Τα αποτελέσματα αυτά, μας δείχνουν εν ολίγοις ότι σε χρόνιες καταστάσεις παχυσαρκίας οι παρεμβάσεις χρειάζεται να είναι πολυεπίπεδες. Σ' αυτές τις περιπτώσεις το πρόβλημα δεν εστιάζεται μόνο στην πρόσληψη επιπλέον θερμίδων από τις συνιστώμενες για το φύλο, την ηλικία και το γενικότερο προφίλ του ατόμου, αλλά στη σημασία που έχει το φαγητό στη ζωή του, στα συναισθηματικά κενά που καλύπτονται με την πρόσληψη θερμιδογόνων τροφών ή με την υπερφαγία, σε νοητικές συνδέσεις του φαγητού με ψυχοκοινωνικούς παράγοντες, στους λόγους ανάδειξης του φαγητού ή της υπερφαγίας σε παράγοντα μείωσης του στρες ή άλλων ψυχολογικών πιέσεων, κοκ.

Όσες δίαιτες λοιπόν και να κάνει ένας άνθρωπος με χρόνιο πρόβλημα παχυσαρκίας, οι περισσότερες πιθανότητες είναι ότι είτε δε θα καταφέρνει να χάσει το επιδιωκόμενο βάρος ή θα το ξαναπαίρνει σύντομα πίσω, κάνοντας κάθε νέα προσπάθεια απώλειας βάρους πιο δύσκολη, πρακτικά και συναισθηματικά. Ένα πρόγραμμα διατροφής, ειδικά σχεδιασμένο για τις ανάγκες του κάθε ατόμου, από έναν επαγγελματία διατροφολόγο, είναι μόνο ένα μέρος της παρέμβασης.

Για παράδειγμα, η παχυσαρκία ευθύνεται πολύ συχνά για αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης. Την ίδια στιγμή, η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να είναι ένας από τους παράγοντες που συνέβαλε αρχικά στη δημιουργία της παχυσαρκίας. Άρα, ένα και μόνο χαρακτηριστικό μπορεί να είναι εξαιρετικά σημαντικό στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Η θεραπεία ενός συμπτώματος χωρίς τη θεραπεία της ρίζας του προβλήματος είναι, σχεδόν βέβαια, ελλιπής και άκαιρη.

Ένα άλλο ενοχλητικό ποσοστό έρευνας δείχνει ότι το 69% των ανθρώπων σε μια λίστα αναμονής βαριατρικής χειρουργικής (ή αλλιώς χειρουργική παχυσαρκίας) έχουν ιστορικό κακοποίησης στην παιδική ηλικία (4).

Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα άτομα χρησιμοποίησαν το βάρος ως πετυχημένο μηχανισμό άμυνας, οπότε και θα σαμποτάρουν κάθε ουσιαστική προσπάθεια απώλειας βάρους αν δεν αντιμετωπιστούν τα θέματα που υπάρχουν πίσω από το βάρος. Παροχή ψυχολογικής υποστήριξης χρειάζεται και σε όσους χάνουν πολλά κιλά μέσω χειρουργικών επεμβάσεων καθώς η μεγάλη και απότομη αλλαγή της εικόνας εαυτού, η αίσθηση ενός ξένου αντικειμένου στο στομάχι, η ανάγκη νέου τρόπου ζωής, ή και άλλες παράμετροι, ενδεχομένως να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχολογία του ατόμου. Όπως και να έχει, η βοήθεια στη διαχείριση μιας τέτοιας αλλαγής μέσω της ψυχοθεραπείας μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική και στην πρόληψη της παχυσαρκίας. Έρευνα σε έφηβες κοπέλες με υψηλό ρίσκο παχυσαρκίας (διεξάγει στο Uniformed Services University of Health Sciences σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Eating Disorders), έδειξε ότι οι κοπέλες που παρακολούθησαν ένα πρόγραμμα ψυχοθεραπείας είχαν την πιθανότητα να αποφύγουν την εμφάνιση παχυσαρκίας έναν χρόνο μετά, σε σχέση με το γκρουπ των εφήβων που παρακολούθησαν μαθήματα εκπαίδευσης σε θέματα υγείας.

Καταλήγοντας, η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση σε περιπτώσεις χρόνιας παχυσαρκίας, διατροφικών προγραμμάτων απώλειας βάρους ή βαριατρικών επεμβάσεων δείχνει να είναι αναγκαία. Σημαντικά αποτελέσματα έχει και ως υποστηρικτικό εργαλείο στην κινητοποίηση του ατόμου να χάσει παραπανίσιο βάρος, στη δέσμευση σε μια αλλαγή διατροφικών συνηθειών αλλά και συνολικότερου τρόπου ζωής και στη διατήρηση αυτών των αλλαγών. Τέλος, η ψυχοθεραπεία αποτελεί έναν εξαιρετικό μηχανισμό πρόληψης, για το θέμα της παχυσαρκίας αλλά και όχι μόνο.

Ειρήνη Ντάκου

Συμβουλευτική – Ψυχοθεραπεία

Επαγγελματικός Προσανατολισμός

e-mail: info@psychology-athens.com

http://www.psychology-athens.com/

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Πέντε tips για να διώξτε το καθημερινό άγχος!