Ι. Μπασκόζος: Για τους ασθενείς ο χρόνος είναι εξαιρετικά πολύτιμος

Επιπλέον, όπως επισήμανε ο κ. Μπασκόζος, τα επιδόματα για τους ασθενείς έχουν περικοπεί σε μεγάλο βαθμό. Η κατάσταση επιτείνεται από την σταδιακή αποδιοργάνωση του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με συνέπεια την προβληματική επικοινωνία ασθενούς και ιατρού.

Διαβάστε όλη την ομιλία του:

Στη χώρα μας υπάρχει παντελής έλλειψη της έννοιας της Διαχείρισης της Νόσου (Disease Management), δηλαδή της συνέχειας και της συνέπειας της φροντίδας, ιδιαίτερα στα χρόνια νοσήματα. Τα σπάνια νοσήματα παρουσιάζουν αυξημένο επιπολασμό, εν τη απουσία ρυθμιστικού πλαισίου. Από καιρό εις καιρό, παρουσιάζονται κερδοσκοπικού χαρακτήρα ελλείψεις σε φάρμακα. Τα μητρώα ασθενειών και ασθενών, όπου υπάρχουν, είναι μεμονωμένες απόπειρες και πάσχουν είτε σε σχεδιασμό είτε σε υποστήριξη και χρήση.

Σε κοινωνικούς όρους, εμφανίζονται σε ανησυχητικό βαθμό φαινόμενα διακρίσεων έναντι του ασθενούς και στίγματος. Ακόμα, η προστασία των προσωπικών δεδομένων δε φαίνεται να είναι απόλυτα λειτουργική, ακόμα και από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας, όπως δυστυχώς διαπιστώσαμε πριν λίγα χρόνια. Η ασφάλεια του ασθενούς παραμένει εκ των ων ουκ άνευ, αλλά ακόμα και σήμερα παρατηρούμε πλημμελή εφαρμογή των κανόνων σε ορισμένες περιπτώσεις. Τέλος, οι ασθενείς είναι οι συμπολίτες μας που, ιδίοις όμμασι, παρατηρούν και αντιμετωπίζουν φαινόμενα έλλειψης διαφάνειας και διαφθοράς.

Όλα τα παραπάνω έχουν υποπέσει στην αντίληψη μας και συνεχίζουν να μας απασχολούν σε καθημερινή βάση. Και σας διαβεβαιώνω ότι αυτό που μας λείπει δεν είναι η ικανότητα αντίληψης, ούτε ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του πλάνου μας, παρά τις αντιστάσεις του παλιού καθεστώτος και τις πρακτικές δυσχέρειες. Η πιο σημαντική παράμετρος είναι ο χρόνος, και για τους ασθενείς ο χρόνος είναι εξαιρετικά πολύτιμος και δεν υπάρχουν νούμερα ούτε αφορούν τα ποσοστά. Παρόλα ταύτα, στο σύντομο διάστημα που είμαστε σε θέση να ασκούμε πολιτική υγείας και να λαμβάνουμε αποφάσεις, έχουμε δρομολογήσει ή υλοποιήσει μια σειρά από δράσεις, χωρίς να θέλω να ισχυριστώ ότι αυτό είναι επαρκές.

Η άμεση και ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτική φροντίδα υγείας, ανεξαρτήτως της απώλειας της ασφαλιστικής κάλυψης, είναι πλέον νομικά κατοχυρωμένη και τα περισσότερα από τα προβλήματα που ανέκυψαν από αυτή την απόφαση (και έχουν να κάνουν με τη γραφειοκρατία και την έλλειψη προσαρμοστικότητας) έχουν πλέον αντιμετωπιστεί.

Η έλευση νέων, ακριβών, με μεγάλη αποτελεσματικότητα φαρμάκων δίνει ελπίδα στους ασθενείς αλλά και απειλεί με εκτροχιασμό τους προϋπολογισμούς και τις δαπάνες παγκοσμίως. Με τη σύσταση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης, παρά τις καθυστερήσεις, και με τη δημιουργία ξεχωριστών κονδυλίων και κωδικών σε ορισμένες θεραπευτικές κατηγορίες με ανελαστική ζήτηση, σκοπεύουμε να εξασφαλίσουμε την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Αναζητούμε, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε με «χειρουργική» ακρίβεια παρεμβάσεις εξορθολογισμού της δαπάνης.

Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας μεταρρυθμίζεται, με την τεχνική βοήθεια του ΠΟΥ, έχοντας ως γνώμονα τη διασφάλιση της πρώτης επαφής του ασθενούς με το σύστημα, της διαχείρισης της νόσου και της συνέχειας της φροντίδας. Πήραμε την πρωτοβουλία να διαμορφώσουμε Εθνικά Σχέδια Δράσης, αρχικά για τις Ιογενείς Ηπατίτιδες, ακολούθως για τον HIV και άλλα νοσήματα. Σχεδιάσαμε το νομικό πλαίσιο για τα Κέντρα Αναφοράς Σπανίων Νοσημάτων και τα Κέντρα Εμπειρογνωμοσύνης, το οποίο τέθηκε σε διαβούλευση και επεξεργαζόμαστε τρόπους περαιτέρω ενδυνάμωσης των υφιστάμενων. Ο ΕΟΦ ασχολείται επισταμένως με τις ελλείψεις φαρμάκων και την εξάλειψη του φαινομένου των παράλληλων εξαγωγών. Η δημιουργία μητρώων ασθενών έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Υγείας, με πρωτοφανή ανταπόκριση από την πλευρά των Ιατρικών Εταιρειών. Νομοθετήθηκε και θα μπει σε εφαρμογή σύντομα η λίστα χειρουργείου, στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης φαινομένων προνομιακής μεταχείρισης των ασθενών.

Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μηχανισμούς μέτρησης και συγκρισιμότητας σχετικά με την εμπειρία του ασθενούς και της εκβάσεις των θεραπειών, σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ. Για εμάς, είναι πολύ σημαντικό να παρακολουθήσουμε τη διαδρομή του ασθενούς στο σύστημα υγείας και να βρούμε τα σημεία εκείνα στα οποία υπάρχουν δυσχέρειες και κενά. Εργαζόμαστε για την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού και επεξεργαζόμαστε σχέδια πρόληψης και προσυμπτωματικού ελέγχου.

Τέλος, αναζητούμε τα χάσματα που παρουσιάζονται στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των ασθενών και προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε το στίγμα και τις διακρίσεις, φιλοδοξώντας να κάνουμε ένα βήμα μπροστά για την κοινωνία και μαζί με την Κοινωνία των Πολιτών.

Είναι εκπεφρασμένη και δημόσια η προσέγγιση της πολιτικής ηγεσίας σχετικά με το Δημόσιο Σύστημα Υγείας: από ιατροκεντρικό θα πρέπει να μετατραπεί σε σύστημα το οποίο θα έχει τον ασθενή ως επίκεντρο. Οι ασθενείς είναι οι φυσικοί μας σύμμαχοι σε αυτή τη διαδικασία, στην οποία δε χωράει καμία απολύτως διάκριση. Συνολικά, το όραμα μας είναι η ενδυνάμωση της θέσης του ασθενούς και ένα νέο επίπεδο εμπιστοσύνης, σε πρώτο στάδιο με την ενίσχυση και ανάταση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και την διασφάλιση της πρόσβασης, σε δεύτερο στάδιο με την παροχή αξιοπρεπούς και ποιοτικής περίθαλψης (δομές, συνθήκες, συμπεριφορά προσωπικού) και σε τρίο στάδιο με την επαναδιαπραγμάτευση των συσχετισμών και από κοινού διαμόρφωση των επιλογών από ασθενείς και επαγγελματίες υγείας, με την διεύρυνση της πληροφόρησης τόσο σχετικά με τις θεραπευτικές εναλλακτικές όσο και με τα δικαιώματα των ασθενών.

Αναγνωρίζουμε ότι η πολιτεία δεν έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και γνωρίζουμε ότι ο χρόνος είναι περιορισμένος, αλλά είμαστε αποφασισμένοι και διατεθειμένοι να ασκήσουμε αυτές τις πολιτικές υγείας που σέβονται τη ζωή, αναβαθμίζουν τη φροντίδα υγείας και προσφέρουν πρόσθετη αξία για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Τέλος, επιθυμώ να τονίσω πως υπέρτατο κριτήριο και οδηγός στη χάραξη και υλοποίηση πολιτικών υγείας οφείλει να είναι η διατήρηση της αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων την ώρα της ασθένειας και της αδυναμίας. Βρισκόμαστε πίσω από τις απαιτήσεις, όμως η πολιτική βούληση υπάρχει ώστε να διανύσουμε το γρηγορότερο δυνατό την απόσταση που μας χωρίζει από το επιθυμητό.
Υπέρτατο δικαίωμα είναι η διατήρηση της αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων την ώρα της ασθένειας.